560 Appendix XII

tem, quae factum evidenter iniquum, uti tale nunquam viderit; quae essent dictu scelestissima : dicendum est sententiam Moralistarum etiam, si placet, communissimam, esse tantum meram opinionem ad prudentiam moralem pertinentem, quae tantum valet, quantum valent rationes» quibus innititur, atque praeterea nihil.

Sed iam videamus, an obiecta Moralistarum aut Canonistarum opinio adeo sit communis, ut nullus prorsus auctor excipiatur. Iam dicere possum, excipiendum esse Tertullianum, qui non tantum suam sententiam repraesentat, sed etiam quid suo tempore fieret, et de honestate facti id temporis cogitaretur. Atque incipiente inter scri- ptores hac quaestione saeculo xvi, excipiendus est Simon de Brixia, qui facti liceitatem obviis rationibus communivit, quem allegare non sunt dedignati duo graves auctores Socinus et Felinus; qui duo auctores, si a sua- sententia expromenda abstinuerint, indicium est, non vidisse adeo evidens illud nunquam licet.

Militat contra communem sententiam eruditissimus Theophilus Raynaud tom. 14, Opuscula moralia, De ortu infantium c. 9, qui auctor totam quaestionem de qua agimus amplissime est complexus, atque ex professo pertractavit, et in capite 9 afferens in medium rationes communis sententiae, eas expendit et refutat, concludens, non esse contra iustitiam occisionem infantis in utero matris, ut mater servetur, quando nec mater nec filius servaretur. Auctoritas huius eruditissimi theologi, quem citat celebris iurisconsultus Iacobus Pignatelli, inquiens tom. 9 consult. 18, n. 23: « sed quidquid sit de « hac opinione, an scilicet licitum id sit vel ne, de quo late Raynaud « de ortu infantium » : haec inquam auctoritas plurimi est facienda in comparatione eorum scriptorum contrariae sententiae, qui saepius nihil fecerunt, quam quod alii scripserunt exscribere: namque quae- stionem Raynaudns ex professo pertractavit.

Quare haec iam essent satis, ut sententia contraria dici deberet, non quidem prorsus communis nullo auctore excepto, sed accura- tius, fere communis.

Sed alii praeterea auctores obstant. Obstant videlicet Canonistae, qui de rebus criminalibus agentes a quavis poena externi fori immu- nes dicunt praegnantes in casu de quo agimus. Hi enim auctores considerantes homicidii reatum quando agitur de poculo seu phar- maco ad expellendum vivum foetum rigidi sunt in adscribendis poenis in foro externo. Sed e converso, casum de quo agimus con- siderantes, mulierem aut omnino a quavis poena absolvunt, aut ad summum exigunt, ut accedat medici vel magistratus consensus ut a quacumque externi fori poena mulier et medicus sit immunis; Farinacius, oper. crim. p. 5 q. 122, n. 124. Quod argumentum est, eiusmodi auctores qui librare poenas debent pro ratione delicti, non vidisse illud evidens capitale nefas, illum formalem homicidii reatum. Nihil autem refert, si iidem auctores aliquid obiter innuant de illi-