Appendix XII 561

ceitate in loro conscientiae; cum in hac re, si non repererint culpa- bilis homicidii reatum, inconsultos se remittant ad moralistas.

Sic e. g. Thesaurus senior decis. Pedemontana?, dec. 12 n. 11: « Tertius casus proponi potest in specie illa, quando poculum ad « abortiendum datur non ad malum causandum, sed ut mulier sani- t a t e m consequatur, dum in periculo vitae ob foetum in utero exi « stentem posita est. Quo in casu quamvis aliquorum sententia fuerit, « quos recenset Placa in delictor. c. 20 n. 6, ut si animatus foetus « sit, poena homicidii teneatur; mihi tamen altera Socini et Felini « sententia in cap. Si aliquis de homic. verior videtur, ut cum ex « puerperio mulierem morituram cognoscitur, impune huiusmodi « abortionis poculum illi dari possit, dum tamen hac in re medicorum « consensus accedat, ut innuit Carer. in praetio. criminal... cum enim « in hoc casu non solum ipsius matris, sed etiam infantis periculum « expectetur, de duobus malis minus est eligendum, humaniusque « esse vitam matri hoc modo concedere, quae alios procreare liberos « potest, quam infanti, qui semper in periculo positus est, donec ad « generandi aetatem perveniat. Erit tamen salutaris poena pro homi- « cidio delinquenti iniungenda, quia peccatum hoc inter mortalia « connumeratur a B. Antonino in Summa c. S § 2 circa finem». Haec conclusio ab auctore certe non considerata, induceret peccata mortalia contra rationem et necessaria.

Ita pariter Menochius de Arbitr. iudic, quaest, c. 357 n. 20: « Declaratur secundo ut (Iudex) non procedat in eo qui abortioni «causam dedit pro salute mulieris; nam tunc ille ab omni poena « excusatur, ita Marianus Socinus Quod nulla poena indicenda « sit, suadet ratio, quod hic rei licitae operam dedit; si enim mu- « lier mortua fuisset, procul dubio etiam partus extinctus fuisset, « recte ergo egisse videtur, si unum solum perdidit, ut alterum « tueretur ».

Obstant praeterea (quamquam contra propriam intentionem) illi multi auctores, quos S. Alphonsus appellat gravissimus, qui invocant doctrinam de vitae aggressore, quando agitur de expeliendo foetu nondum animato ad salutem matris. Et cum foetum habeant ut aggressorem vitae matris, dicunt licite expelli posse. Sed haec quae recte tradunt, illogice limitant ad foetum nondum animatum: quod et Salmanticenses viderunt Tract. 13 de Restit. c. 2 n. 60, dicentes « hae ratioiies etiam probant licere potionem sumere directe tenden- tem ad expellendum Puerperium iam animatum: quod nemo admittet, quia etiam tunc foetus invadit et fortius cum sit robustior et plus alimenti absumat, magisque naturam offendat». Uno verbo: vita, quae superveniat foetui aggressori, non aufert aggressoris naturam sed auget. Atque etiam malus humor (prout adversario nostro placet) si dici potest aggressor vitae, non cessat talis esse, si per hypothesim anima postea informaretur. Eiusmodi ergo auctores, licet contra

Acta, tom. VII, fase. LXXXI. 36