EX S. C. RITUUM 569

e quibus perpauca licet excerpere. Quot hi tandem sunt universi? Puto octo et triginta. At etiamsi ex sexaginta sex hosce demas, supersunt octo et viginti, quorum ope causae pondus commode sus- tineri potest. Hi enim specificas notitias, licet in iure non requi- sitas, siquidem non de virtutibus, sed de fama disceptatur, non tam ab historicis quam a traditione maiorum accepisse aperte decla- rant, ut passim videre est in eorum responsis, ubi de virtutibus in specie disserentes saepe traditionem nominatim praeseferunt. Haud inficior hosce quoque multa ex lectione proferre; sed id cau- sae non officit, quamvis de virtutibus in specie agendum foret, modo iidem ex utroque fonte, orali nempe et scripta traditione, scientiam deprompserint.

Nemo plane nos cogere poterat ut testes omnes historiae igna- ros adduceremus, quum enim testes idonei afferendi sint, difficile, ne impossibile dicam, omnino esset eos reperire qui, licet multa per auditum et traditionem didicerint, neglexerint tamen inspicere scri- pta monumenta, et aliquid ab hisce depromptum in responsionibus non admisceant. Nonne in antiquis omnibus fere causis id usuve- nire conspicimus? Non enim integrum probationis pondus a so- lis testibus auritis Legislator noster prudentissimus voluit sustine- ri; sed partem oneris historicis documentis attribuit. Sic enim do- cuit: " Quod virtutes et martyrium per historias et chronica pro- bari valeant, si agatur de causis procedentibus per viam casus ex- cepti vel de causis antiquis, in quibus propter temporis antiqui- tatem testes de visu haberi non potuerunt, facile dignoscitur. In cau- sis quippe praedictis fit locus probationi subsidiariae, et in linea probationis subsidiariae suum sibi videntur locum vindicare de- bere historiae, et historica monumeuta. Additum fuit in superio- ribus, virtutes et martyrium in causis, de quibus modo sermo ha- bitus est, historicis monumentis comprobari, sed iuxta modum ex- plicandum. Hunc autem modum aperientes dicimus iuxta praxim Sedis Apostolicae testes de auditu, et de publica voce et fama hi- storicis iniungendos esse, ut virtutes et martyrium probata dici possint ad effectum formalis Beatificationis in causis antiquis pro- cedentibus per viam non cultus ". Bened. XIV, lib. III, cap. VII, num. 4.

Ex quibus patet Censuram contra iuris praescripta et lucu- lentam rei veritatem impugnare vim eius subsidiariae probationis, quae nobis ex testibus praesto est, ut legitime causam hanc tueri possimus. Nam exigi profecto nequit, ut omnes testes nominatim