5 7 0 Epistola Encyclica

regimen dioecesium, pro quo districte rationem Deo sunt red-

dituri, non amplius iuxta saluberrima Ecclesiae praescripta

retinere, sed ad nutum et arbitrium eorum qui reipublicae

praebuerint, tractare et moderari cogerentur. Quid porro ex

iis rogationibus expectandum erit, quae de agnitione religio-

sorum ordinum inscribuntur? Earum sane noxia vis et mens

inimica tam aperta est, ut nemo non intelligat, eas ad corru-

ptionem et perniciem religiosarum familiarum excogitatas esse

et comparatas. Temporalium denique bonorum iactura, quae

imminet, tanta est, ut a manifesta publicatione et direptione

vix differat. Ea Jx>na siquidem post infensas leges probatas,

civile Gubernium in potestatem suam erit redacturum, sibi-

que ius et fas .esse ducet ea dividere, conferre et vectiga-

libus impositis sic extenuare, ut misera quae dabitur pos-

sessio et usus, non ad Ecclesiae decus, sed ad eius ludibrium

et ad velamentum iniustitiae relicta haud immerito existi-

metur.

Quum hae sint leges de quibus in publicis Austriaci im-

perii comitiis disceptatur, et iis, quae demonstravimus, princi-

piis nitantur, perspecta vobis plane sunt, Dilecti Filii Nostri

et Venerabiles Fratres, praesentia pericula, quae gregibus

vigilantiae vestrae concreditis impendunt. Unitas namque et

pax Ecclesiae in discrimen vocatur, illudque agitur ut ei liber-

tas adimatur, quam S. Thomas Cantuariensis scienter dixit:

« animam esse Ecclesiae, sine qua nec viget nec valet adver-

sus eos qui quaerunt hereditate sanctuarium Dei possidere » . 1

Quam sententiam iam antea defensor alter eiusdem libertatis

invictus, S. Anselmus verbis hisce explicaverat : « Nihil magis

diligit Deus in hoc mundo, quam libertatem Ecclesiae suae ; qui

ei volunt non tam prodesse quam dominari, procul dubio Deo

probantur adversari : liberam vult esse Deus sponsam suam,

non ancillam » .2 Quapropter pastoralem sollicitudinem vestram,

r S. Thom. Cantuar. ep. 75, ad Episc. Angliae. 1 S. Anselm. Epist. 9 ad Balduinum regem.