riam servari v. g. quia exinde evul- gatio consequeretur criminis, quod sanctissimae religionis aut morali- tatis iura expostulant, ut maneat occultum. Hoc sensu, ni fallor, in- telligenda est cit. Lucionen. Su- spension, et appellation. 8 Apri- lis 1848, in qua testes secreta in- quisitione excussi erant, forsan plus quam decem, et omnes viri gravi- tate et pietate spectabiles, nec di- gni, quibus dari posset exceptio, nec nisi in obsequium veritatis bo- numque religionis, fidem suam in dicendo testimonio interposuisse vi- debantur. Hoc autem sub testando sibi cautum voluerunt, ob plausi- biles rationes, quae ibi indicantur, ut quod ipsi iureiurando affirmaturi erant, alto silentio conderetur. »

Delictum ob quod Episcopus valet procedere extraiudicialiter de- bet quoque esse grave; quod certo eruitur etiam ex mente Tridentini. Patres enim Tridentini effraenatam hanc facultatem Episcopis conces- serunt non alia de causa, quam ne delicta occulta Clericorum mane- rent impunita cum damno anima- rum. Hinc extraiudicialiter proce- dere licet tantum in clericos de- linquentes, seu in clericos crimine reos; non vero in clericos inidoneos vel incapaces, quod crimen grave non constituit.

Pariter Episcopi procedere va- lent modo extraiudiciali in cleri- cum delinquentem, etiamsi praeter occultum crimen, aliis gravetur de- lictis publicis. Etenim hoc in casu

NDIX 57Î

Episcopus, quasi dissimulat alia de- licta publica, et persequitur tan- tum crimen aut crimina occulta, quae concludenter probata fuerint et adeo gravia ut mereantur poe- nam quam ex informata conscientia infligere intendit, vi facultatis sibi traditae a Tridentino cap. 1 Sess. 14 de ref. Ad rem Pignattelli Con- sult. 8 tom. 9 n. 5 ait: « Quatenus censurae prolatae super pluribus delictis non substinerentur super unoquoque illorum, satis tamen est, quod ex uno tantum comprobaren- tur: cum unumquodque sufficiens sit ad illas incurrendas. » Quod con- firmatur a Lucionensi, pluries cita- ta, in qua s. Congregatio confirmavit extraiudicialem Episcopi senten- tiam, etsi parochus ab eadem per- culsus, gravaretur etiam delictis publicis , ceu dicitur §. Deinde : « imputationibus contra fidem, mo- res et iustitiam, nec non scandalis et transgressiones contra Ecclesiae praecepta, quae profecto crimina occulta esse non possunt. »

Pariter ex dispositione Instru- ctionis nil interest pro validitate sic latae suspensionis, an delictum occultum ante suspensionem, post- ea factum fuerit publicum. Tem- pore enim quo facultate hac Epi- scopus usus est, extremum a iure requisitum, aderat; nempe delictum erat occultum, et ideo nihil obstitit huius iudicii legitimitati; quod pro- inde in sua vi permanet et effectu carere non potest.

Ad IX Episcopos non teneri