Appendix II 575

Romam peterent. Iussu gubernii Pontificii, vetitum eisdem fuit ne ad terram applicarent; ideo Interamne cogitarunt, ibique tunc domi- cilium statuere; ubi prolem etiam susceperunt, quae in catholica religione baptizata est. Hac in civitate cum iam controversia de validitate matrimonii instituta esset per Episcopum de mandato S. Congregationis Concilii, et iuxta eidem Ordinario transmissa interrogatoria, seorsim uterque praetensus coniux fuit legali suppo- situs examini.

Reliqua ad acta iudicialia pertinent, super quibus mihi immo- randum non est, ait Canonista, quum de hac re tantum sit respon- dendum : Utrum matrimonium, quod Paulus et Francisca Parisiis in Paroecia S. M. Magdalenae attentarunt, 'validum haberi debeat nec ne. Nullum vero fuisse istud matrimonium innuit ipsa factorum series.

« Et re quidem vera cum res acta sit Parisiis, ubi decretum Concilii Tridentini de Clandestinitate Matrimonii rite publicatum est, manifestum est non modo Paulum, verum etiam mulierem, ratione loci eadem lege obligatam fuisse, qua lege ad matrimonii validitatem necessarium erat, ut alteruter saltem, sin minus domicilium proprie dictum, at certe quasi domicilium ea in urbe, imo in ipsa paroecia, ubi matrimonium contractum, ipsius matrimonii tempore haberet. Licet enim ageretur de muliere, quae domo Londino erat, ubi lex Tridentina publicata numquam fuit, nihilominus res est plane indu- bia, eam Parisiis obligationem eiusdem legis suscepisse, quia indu- bium est, et una cum Schmalzgrueber, Tit. de Cland. Disp., n, 101 omnes plane loquantur haereticos venientes ex sua patria, ubi Tri- dentinum non est receptum, in locum, ubi illud receptum est ... si clam contrahente invalide contrahere. Et ratio est, quam protinus idem subdit quia contractus regulari debent secundum leges et con- suetudinem loci, in quo celebrantur, et non solum cives, sed omnes ibidem contrahentes forum loci illius sortiuntur. Cap. fin. De For. Comp.... idque in specie deciditur de contractu matrimoniali Cap. de Francia 1, tit. de spons., etc. Quod vero ad aures mihi pervenit, ab aliquo dictum esse, venientes e loco immuni in locum Tridentinae legi subiectum, teneri quidem coram Parocho nubere, sed parochum ipsum arbitrio suo posse eligere, prout vagis conceditur; id porro probari a me nullo pacto potest. Novum enim hoc est et inauditum ; neque umquam plane ita iudicari vidi sed perpetuo contrarium. Ut enim omnes animadvertunt, non simpliciter coram Parocho contrahi matrimonium Tridentinum iussit, sed coram Parocho proprio; pro- prium autem eum tantum esse quem domicilium aut quasi domici- lium fecit. Neque vero vagorum exemplum quidquam prodest, utpote aperte dispar ; quin imo etiam obest. Quod enim iura conditionem vagi exigunt, ut peregrino liceat parochum eligere, id aperte docet, eum qui vagus non sit hanc facultatem non habere et merito qui-