APPENDIX V. 577

Acta, Tom»XXVIII, fase. CCCXXXIV. 37

3. An saltem violenta concubinariorum separatio locum habere queat,

quando alter ex ipsis, sive masculus sive femina probe dispositus est

ad fidem amplectendam et matrimonium christiane celebrandum. Hoc

dubium idcirco movetur, quia violenta illa separatio posset excitare

admirationem, et querimonias apud homines parum instructos perinde

ac si quaedam fieret iniuria parti renitenti, quae christianam religio-

nem amplecti detrectat.

4. Matrimonium sive servorum sive liberorum iuxta Gallarum

morem dissolubile est, saltem ex parte viri. Si igitur convertantur duo

coniuges, sive servi, sive liberi, qui eiusmodi matrimonium in infidelitate

contraxerunt, debentne ante baptismum edoceri de indissolubilitate ma-

trimonii statimque christiano matrimonio iterum coniungi ipso bapti-

smatis die; an vero possunt etiam post baptismum relinqui in suo statu,

saltem per aliquod tempus, donec pares effecti fuerint intelligendo

sicut oportet evangelico praecepto super indissolubilitate matrimonii?

R. Arbitratur Vicarius Apostolicus omnes generatim coniunctiones

servorum infidelium apud Gallas non veri propriique nominis matrimo-

nia, sed meros esse concubinatus. Persuasionem hanc ex triplici potis-

simum ratione hauáisse videtur, quia nimirum eiusmodi coniunctiones,

quamquam patrio more permissae, nulla adhibita solemnitate ineuntur ;

deinde quia cum servi toto vitae suae tempore sint in domini potesta-

te, haud supponuntur esse inter eos perpetua matrimonialis societatis

vincula; tandem quia matrimonium servorum omniumque universim

Gallarum patrio item more dissolubile est, saltem ex parte viri. Sed

ipse facile perspiciet quam infirmae sint hae rationes: solemnitates

enim per se, maxime apud barbaros et infideles, ad essentiam non

pertinent matrimonii, quod, una naturali lege inspecta, etiam sine illis

consistere potest. Neque hypothesibus et praesumptionibus, sed certis

evidentibusque probationum momentis inniti debet iudicium, quo nullum

fuisse pronuncietur matrimonium, cuius validitati minime obstat ipsum

divortium quoad vinculum, lege vel morinus permissum, nisi in pactum

conditionemque expresse deducatur. Caveat igitur Vicarius Apostolicus

ne vera matrimonia pro contubernia imprudenter traducantur, prae-

sertim cum eaedem servorum infidelium coniunctiones, quas ipse con-

cubinarias existimat, vulgo matrimonii nomine honestentur, et violenta

partium separatio, eodem Vicario Apostolico fatente, quamdam iniuriae

speciem habere apud homines illos videatur. Meminerit matrimonium

verum inter infideles existere, nec proinde requiri ut infideles chri-

stiana religione initientur quo verum legitimumque matrimonium con-

trahere valeant. Meminerit etiam admonere dominos christianos, ne in