ET STALLI IN CHORO. 585

(Î) De Canonicis honorariis apud ve- teres Canonistas eo sensu acceptis, ut nostra aetate intelligimus, qui fruuntur quodam honoris iure sine veris obliga- tionibus , vix quidem reperitur aliqua mentio. Et si qui Canonistae de his ali- quam faciant mentionem eos quodam- modo irridere videntur, cum Canonica- tum honorificum appellentnomen vacuum, dignitatem ventosam et alia id genus. Ne- mo autem eos auctores reprehendet, qui ita loquuntur: nam eo tempore scripse- runt, quo Ecclesia non cogebatur ad eius- modi vagas mutabilesque institutiones; quique conceptum institutionum Eccle- siae habebant ad normam iuris, gravi- tatem videlicet firmitatemque praesefe- rentem : ad normam enim iuris honor seu dignitas intime connexa intelligitur cum officio perpetuo in Ecclesia rite constituto, et officium intelligitur cum re ecclesiastica coniunctum ex quo gra- ves obligationes derivant. Sed aetate qua vivimus cogitur Ecclesia per aliam viam aliquo modo obtinere, quod per consuetam non possit; ita ut quod antea erat extraordinarium , evadat quodam- modo ordinarium.

Pertractant tamen veteres auctores de Canonicis supranumerariis, qui cum nostris Canonicis honorariis etsi quam- dam habent relationem, multum quidem differunt. Etenim Canonici, qui supra praestitutum ecclesiarum singularum nu- merum interdum recipiebantur, duplicis generis in iure esse videntur: alii ita recipiebantur in fratres, ut ad iura et officia simul canonicalia quod attinet, aequales essent caeteris Canonicis; atque

nihil aliud eis deesset, nisi possessio Praebendae: quam quidem si non actu, verissima tamen spe possidebant, cum canonia cum Praebenda intime quodam- modo consociata intelligeretur. Unde haec vigebant principia: Non est con- gruum, ut Praebenda careat, qui in Cano- nicum noscitur esse receptus, ut respon- dit Alexander III. in Cap. Relatum de Praebendis. Item: Videtur indignum, ut receptus in Canonicum Praebendae be- neficio de frande tur, ut respondit Inno- centius III. in cap. Dilectus eod. lit.

Alterius generis erant Canonici su- pranumerarii, qui non admittebantur ad omnia canoniae iura, sed quoddam ve- luti tyrocinium exercere videbantur in- ter Canonicos, donec , vacante aliqua canonicali Praebenda , eam conseque- rentur ex eadem aequitate iuris.

Dixi ex aequitate iuris: namque in utroque casu verum ius ad consequen- dam Praebendam primo vacaturam non habebant, et illud aequitatis ius conse- quebantur potius cum Praebenda aliqua vacaverit, quae conferri eisdem posset. Obstabat enim constitutio Concilii Late- ranensis, quae legitur in Cap. Nulla de Concessione Praebendae: «Nulla Eccle- siastica ministeria seu etiam Reneficia vel ecclesiae tribuantur alicui seu pro- miltanlur antequam vacent. Ne deside- rare quis mortem proximi videatur in cuius locum et Beneficium se crediderit successurum ».

Confer etiam aliam causam , quam adduxi pag. 316, nec non quae scripsi pag. 189.

III. Quoddam intercedere reale discrimen inter Canonicos su- pranumerarios dictos, et honorarios (1) .

IV. In praesenti themate discrimen hoc potius nominis fuisse quam rei.