594 Appendix

« Conci. 3) etc., tenet, istos valide contrahere, etiamsi contractui illi « nec parochum nec testes adhibeant. Ratio est, quia peregrini non « adstringuntur patriae legibus, quando extra eam vagantur, et prae- « sertim quoad contractus (cuiusmodi est matrimonium), cum in «hisce subiiciantur legibus et sortiantur forum locorum, in quibus « versantur, uti edicitur Cap. fin. De foro Compet, et L. Si fundus ff. « de Evictionibus. Neque obstat, quod Tridentinum inhabilitaverit « personas ad contrahendum sine praescripta solemnitate : inhabili - « tatio autem, ut dici solet, personam sequatur sicut umbra sequitur « corpus. Hoc enim procedit dumtaxat quando persona inhabilitata « fuerit absolute, ac simpliciter, et in individuo per sententiam iudicis ; « secus vero, si inhabilitatio sit generalis ex lege ; tunc enim sequitur « naturam legis, et consequenter ubi lex non obligat, ibi nec obligat « inhabilitatio, nec actus sequitur annullatio. Ita praeter allegatos « Barbosa {De off. Epis. P. 2, Alleg. 32, n. 153) et Schmalzgrueber « {L. 4, Tit. 3, n. 110) ».

Et quidem admodum temperate cl. Ballerini hanc doctrinam mere dixit communiorem ; quando ceu absolute communem eam

ac Rmus Card. Tarquini loco citato, cuius praecipua argumenta describam. « Quod a non nemine aliquando audiri solet, Benedictum XIV in Constit. - Paucis - ad mensem unum quasi domicilium reduxisse, ita ut iure quodam vero quasi domicilium uno habitationis mense perfecte adquiri ad matri- monium valide contrahendum constituerit, id omnino et a veritate et a Benedicti XIV mente, et a communi opinione alienissimum esse censeo. Ut enim inter plurima quae afferri possent haec tantum dicam, primo certum est unanimem esse omnium doctrinam, perpetua sacrorum Tribu- nalium praxi comprobatam, etiam post praedictam Benedicti XIV Consti- tutionem, matrimonia coram Parocho eius loci ubi quis rusticari solet contracta esse nulla... quae porro doctrina teneri amplius non potuisset nec posset, si Benedictus XIV ad unum mensem quasi-domicilii tempus coarctasset. Deinde notum est Constitutionem - Paucis - a Benedicto XIV editam esse « ad mala ex similibus matrimoniis (quae scilicet extra patriam contrahuntur, atque his praesertim in locis ubi lex Tridentina de clande- stinitate publicata non fuit) obvianda », ut in ipsa Constitutione legitur. Hoc vero proposito fine, absurda profecto, tantoque Pontifici indigna fuisset illa ad unum mensem quasi domicilii reductio, quippe quae ea matrimonia quibus salutare aliquod obstaculum ac remedium apponendum erat, faci- liora potius reddidisset; adeoque malis illis gravissimis quae a Goana deplorabantur, non modo non obviasset verum etiam latiorem aditum ape- ruisset. Tertio manifestum est ex ipsa Constitutionis simplici lectione Bene- dictum XIV noluisse in ea ius novum constituere sed illud quod iam vigebat in mentem revocare ».

Mensis igitur adiicitur ad praesumptionem non ad terminum. Si de animo non constet mens praesumitur. Sin minus, praesumptio cedit veri- tati, ac deficiente animo, deficit domicilium. Hoc fuse numquam satis lau- datus auctor demonstrat. Deinde vero ita se expedit: «Cum habitatio iam