Appendix III 6o5

sint reapse ita ad invicem devinctae et sociatae, ut nullo prorsus modo inter christianos effingere valeamus hypothe- sim de matrimonio valido sub ratione contractus, at invalido

sub ratione sacramenti.

43. Omnes, vel etiam haud in theologia et iure peritis- simi, norunt olim acriter controversum hoc fuisse inter do- ctores, potissimum attentis C. 11. De clandestina despons. et C. i, Sess. XXIV Conc. Tridentini. In istis enim locis (ut utamur verbis Santi in tit. DE SPONS. ET MATRIM.) traditur matri- monia fidelium clandestina, idest contracta absque ulla bene-

dictione sacerdotali et absque ritu religioso, fuisse utique re-

cognita ab Ecclesia uti valida, et rata fuisse, verum fortiter

reprobata. Cur vero aiunt doctores isti (intellige Vasquez

aliosque a Santi, qui tamen eos non sequitur, citatos) matri- monia huiusmodi reprobata fuerunt nisi quia non erant sa-

cramenta f

44. Verum, quidquid olim disputatum fuerit, hodie omnino tenenda est sententia, iuxta quam binae indigitatae rationes sunt in concreto inseparabiles, ita ut christianorum coniugia vel valeant sub utraque vel sub nulla. Facta autem est certa huiusmodi sententia maxime post declarationes Pii VI, Pii VIII, Gregorii XVI ac potissimum Pii IX tum in Alloc. Concist. Acerbissimum habita die 27 Sept. 1 8 5 2 , tum in Syllabo, in quo reprobata fuit sub n. LXXIII propositio ita concepta : Vi contractus mere civilis potest inter christianos constare

veri nominis matrimonium ; falsumque est, aut contractum ma-

trimonii inter christianos semper esse sacramentum; aut nullum

esse contractum, si sacramentum excludatur.

45. Licet autem hodie ut certa et omnino sit habenda huiusmodi doctrina, ad quaesitum num haec ita intelligenda sit, ut nullas prorsus exceptiones admittat ac propterea ita ut nullum omnino legitimum christianorum coniugium sit cen- sendum destituta ratione sacramenti, respondebimus Negative.

46. Reapse etiam hodie a gravissimis doctoribus, ut vi-