ARTICULUS I.

Utrum Angelus malus adhuc in peccato suo perseveret ?

Primo quaeritur, Utrum adhuc perseveret in peccato suo? Et videtur, quod sic: 1. In Psalmo lxxiii, 23, dicitur: Su-perbia eorum qui le oderunt, ascendit semper. Sed, II Sententiarum, distinct. V, cap. Post haec consideratio, sic dicitur de cadentibus daemonibus: " Averti, est odio habere, vel invidere. " Invidiae namque mater est superbia, qua voluerunt se parificare Deo. Ergo superbia eorum qui te oderunt, est superbia diaboli cadentis: et illa ascendit semper: ergo adhuc perdurat in primo peccato suo.

2. Adhuc Glossa super illud Isaiae, xiv, 12: Quomodo cecidisti de caelo, Lucifer, sic dicit: " Lucifer major aliis Angelis in exordio creatus, et Inter Angelos gloriosus corruit, secundum illud Lucae, x, 18: Videbam Satanam sicut fulgur de caelo cadentem. Et qui in corde prius dicebat et cogitabat: In caelum conscendam, super astra Dei exaltabo solium meum, hoc est, ad solium Dei: sedebo in monte testamenti, in lateribus Aquilonis : idem quoque post lapsum arrogat sibi. Unde et gloriatur ascendere super Angelos in caelum, et super nubes, hoc est, corda elatorum: et sedere in monte testamenti, hoc est, in Ecclesia: et in lateribus Aquilonis, hoc est, in frigidis et obscuris. " Ex hoc accipitur, quod adhuc vult esse similis Deo, et sic perdurat in peccato primo.

3. Adhuc, Augustinus in libro Xl super Genesim ad litteram dicit, quod diabolus Hevae persuasit similitudinem suae voluntatis: sed dicit Boetius, quod, similitudo est, quorum est qualitas una, cum tamen inter se substantialiter differant: ergo quod persuasit Hevae, fuit in sua voluntate: persuasit autem Hevae, quod futura esset sicut Deus sciens bonum et malum: ergo post casum adhuc habuit in voluntate, quod esset sicut Deus: et non est ratio quare postea cessaverit ab hac voluntate: ergo adhuc perdurat in peccato, quod vult esse sicut Deus, et sic adhuc perdurat in primo peccato.

4. Adhuc, Hujus signum dicit esse

Augustinus quod vult esse sicut Deus, quia nititur habere Apostolos suos qui eum praedicent, sicut dicitur, II ad Corinth. xi, 13 quod pseudoapostoli transfigurant se in Apostolos Christi. Et non mirum, ipse enim Satanas transfigurat se in Angelum lucis. Non est ergo magnum si ministri ejus transfigurentur velut ministri justitiae: quorum finis erit secundum opera ipsorum.

Nititur etiam habere Prophetas qui vaticinentur In spiritu suo. III Reg. xxii, 22: Ero spiritus mendax in ore omnium Prophetarum ejus. Apocal, xvi, 13: Vidi de ore draconis, et de ore bestiae, et de ore pseudoprophetae spiritus tres immundos in modum ranarum.

Nititur habere pseudoapostolos, Matth. xxiv, 11: Multi pseudoprophetae surgent, et seducent multos. Et nititur habere pseudomartyres, sicut dicit Eusebius in historia ecclesiastica quod multi haeretici passi sunt cum martyribus, et adhuc patiuntur pertinacia erroris sui. Et sic nititur habere caeteros gradus Ecclesiasticos, cupiens esse sicut Deus: ergo adhuc perdurat in peccato primo.

Contra:

In II canonica Petri, ii, 11, super illud: Ubi Angeli fortitudine et virtute cum sint majores, dicit Glossa sic: " Ibi cruciabuntur Iniqui ubi Angeli mali, qui prius superbierant contra Deum, et inde puniti sunt, jam non portant, sed potius abjiciunt judicium superbiendi contra Deum, quod est exsecrabile adversum seipsos: quia pro illo graviter puniuntur, et territi magnitudine paenarum jam ab illo judicio praesumptionis desistunt. " Ergo non adhuc perdurant in illo, sed desistunt.

Solutio. Distinguendum est in appetitu daemonis: potest enim comparari ad radicem sive ad iniquam voluntatem ex qua procedit: vel potest comparari ad objectum, sive ad altitudinem Dei in quam procedit. Et primo modo adhuc dupliciter consideratur, scilicet quoad naturam voluntatis, et quoad iniquitatem quae informat voluntatem. Si primo modo: tunc naturae remorsus contradicit appetitui propter scintillam rationis, quae synderesis vocatur: et quoad hoc, sicut dicit Glossa inducta, desistunt ab iniqua voluntate, et hoc est secundum quid tantum. Si autem comparatur ad iniquitatem voluntatis, secundum quod iniqua est, quae rationem naturalem vincit in daemone, et trahit ad actum: tunc adhuc idem usurpat sibi quod prius: non tamen in eodem, sed in simili, ut scilicet in malis habeat potestatem sicut Deus in bonis. Si vero comparatur voluntas ad objectum, iterum dupliciter attenditur. Voluntatis enim objectum est ipsum volitum: et hoc potest intelligi conjunctum culpae tantum, vel conjunctum poenae per culpam. Et si primo modo: tunc non desistunt ab iniqua voluntate. Si secundo modo: sic decor justitiae resultat in culpa punita: et quia displicet daemoni omnis decor justitiae, ideo sic desistit ab iniqua voluntate. Cujus etiam alia ratio est, quia sicut dicit Augustinus, paenam horret natura bona: et quia daemon naturae bonae est et intellectualis, in eo horret paenam, et horrore poenae aliquando desistit ab iniqua voluntate, cum tamen culpa semper placeat ei.

Ad objectum ergo dicendum, quod auctoritates primo inductae loquuntur de actu voluntatis comparato ad iniquam voluntatem, secundum quod iniqua est: et de comparatione voluntatis ad objectum conjunctum culpae tantum, et non paenae: et sic superbia eorum semper ascendit et numquam desistit, et similitudinem Dei semper usurpat.

Glossa autem quae est super epistolam Petri inducta in contrarium, loquitur de comparatione voluntatis ad naturam et

ad scintillam rationis, et de comparatione voluntatis ad objectum cum culpa et paena: et sic a superbiendo maius spiritus aliquando desistit.