60£ VARSAVIEN.

etiam Parisiis in praxi illa facultas generalis assistendi tan- tum competit primo Vicario parochiali.

Praeterea etiam Bruxellis atque Coloniae nequaquam pro more polonico arbitrarie banna omittebantur. At quod ma- ximi est momenti, praxis illa polonica, praesertim quoad effectus, toto coelo differt a praxi Bruxellensi et Coloniensi. Illa enim praxis polonica effecit, ut frequenter et facile matrimonia contracta declararentur nulla.

Id disertis verbis testatur Benedictus XIV Const. « Ni- miam licentiam » 18 Maii 1743, § 5, quae ad Episcopos Poloniae data est. Quanti vero fuerunt illi abusus in Po- lonia facile desumitur ex alia « Admonitione ad Episcopos in regno Poloniae » ab eodem Benedicto XIV Const. « Ma- trimonii » 11 Apr. 1741 missa, ubi statim ab initio haec leguntur: « Etsi autem plurimum dolentes facile adduci- mur, ut credamus, huiusmodi dissolvendorum coniugiorum licentiam, propter quam non sine gravi bonorum offensione sive vir unus, sive mulier una pluribus vicissim adhuc vi- ventibus sibi antea copulatis coniugibus tertium (!) aut quartum (!) matrimonium contrahere cernitur, a nimia Curiarum vestrarum libertate, quemadmodum alibi evenire accepimus, ortum ducere; tamen facere non possumus, quin iustissimas ad vos, Venerabiles Fratres, querelas nostras deferamus, atque insimul tantae licentiae refraenandae et intra praescriptas a Catholica Ecclesia coercendae, salutares leges modumque meditemur ».

Ubinam unquam tales litterae Apostolicae ad Archiepi- scopum Coloniensem scriptae sunt, in cuius dioecesi praxis mutuarum delegationum a patrono directe impugnata iam a tempore immemoriali vigebat? Numquid Archiepiscopus Mechliniensis ad instar Episcoporum Poloniae « de abusu Mechliniensi » accepit '« Admonitionem » Sedis Apostolicae ? Nunquam. Cuius silentii facile reddi potest ratio. Est enim inauditum in illis regionibus, quod quis ad tertias et quar- tas nuptias convolet, dissolutis facile prioribus coniugibus, propter « abusum Mechliniensem ». Patronus actricis ne unum