618 REDUCTIONIS ONERUM

D i s c e p t a t i o synopt i ca .^

I URA B ENEFICIARIORUM. Beneficiarii initio impugnabant va- lorem transactionis, inquientes, eam irritam censendam esse ex vitio obreptionis et subreptionis: eiusmodi autem vitium osten- dere studuerunt, I o ex eo, quod in precibus S. Congregationi id temporis datis, onus celebrandi Missas a Fundatore impositum non esset expressum; 2° quod expositum fuisset, transactionem a patronis fuisse ' adprobatam et subscriptam, cum duo tantum ex quinque ei subscripsissent, inter quos unus erat Canonicus cuius ideoque intererat ut a S. Congregatione confirmaretur; 3° quod subobseure narratae essent difficultates et controversiae quae huiusmodi transactioni causam dederant.

Negabant praeterea eam transactionem fuisse exsecutioni mandatam, si unum excipias Beneficiarium : idque ex eo prae- sertim affirmabant, quod anno 1830 ex quodam pacto inter Be- neficiarios et Canonicos revixerit.

Quod si nihilominus valida transactio dici velit, rescinden- dam eam esse, quum, successu temporis, laesiva et iniusta eva- serit. De qua re sic scripsit Fierlius in I. Cum quidem, de Usuris, in suis theoricis pag. 51 : « Si agitur de contractu, qui tractum « habeat successivum, futuraque tempora respiciat, tunc licet ab « initio nullam contineat laesionem et iniustitiam, si tamen de- « inceps ob temporum atque circumstantiarum mutationem lae- « sivus, atque iniustus evaserit, rescindi meretur, vel saltem ad « aequitatem reduci ». Item Cardinalis De Luca de feudis disc. «120 n. I l : quando aliqua conventio, quamvis iurata et ab « initio licita valida et iusta, sive obligatoria tractu temporis vel « ex aliis contingentiis ad magnam reducitur iniustitiam, sive « non cogitata vel non praevisa scandala et inconvenientia pro- '« ducit, aut producere potest, tunc debet rescindi, vel ad iustitiam « et aequitatem reduci ». Item S. Rota in suis decisionibus passim.

Hisce autem positis, sua sponte fluere onerum reductionem ; quandoquidem adeo imminuti essent redditus, ut impossibile eva- serit onerum implementum ; idque Episcopum quòque testari.

I URA C ANONICORUM. Contra vero ex parte Capituli dicebatur, causas et lites transactione compositas resuscitari non posse, Lex 16 Cod. de Transactionibus, ubi legitur : « causas et lites transactio- nibus legitimis finitas Imperiali rescripto resuscitari non oportet ».