DISTINCTIO XXX.

Cap. unicum.

Si melius sit diligere inimicos quam amicos.

Hic solet quaeri, quid potius sit plurisque meriti, diligere amicos, au diligere inimicos. Sed haec comparatio implicita est. Si enim conferatur dilectio amii corum tantum dilectioni amicorum et etiam inimicorum, perspicua est absolutio. Sed si in aliquo uno homine, qui diligit simul amicum et inimicum, quid horum potius sit, quaeralnr; obscura est responsio, quia de motu mentis agitur, de quo non est nobis facile iudicium, au unus et idem motus sit erga amicum et inimicum, sed erga amicum intensior: an duo, unus erga inimicum, qui dicitur difficilior, alter erga amicum, qui videtur ferventior. Nec incongrue putatur melior qui est ferventior; vel si unus idemque est, idem potior, ubi est ardentior, non improbe aestimatur. - Augustinus tamen sentire videtur, maius esse diligere inimicum quam amicum: qui perfectorum esse dicit diligere inimicos et benefacere eis: neque hoc a tanta multitudine impleri, quanta exauditur in oratione dominica, cum dicitur: Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. Illam enim sponsionem dicit a multis impleri, qui nondum diligunt inimicos. Ait enim sic : "Magnum est erga eum qui tibi nihil mali fecerit, esse benevolum et beneficum : illud multo grandius et magoificentissimae bonitatis est, ut tuum quoque inimicum diligas, et ei qui tibi malum vult et, si potest, facit, tu semper bonum velis faciasque quod possis, audiens dicentem Iesum: Diligite inimicos vestros, et benefacite his qui oderunt vos, et orate pro persequentibus et calumniantibus vos. Sed quoniam perfectorum filiorum Dei est istud, quo quidem se debet omnis fidelis extendere et humanum animum ad hunc affectum , orando Deum secumque agendo luctandoque, perducere: tamen, quia hoc tam magnum bonum tantae multitudinis non est, quantam credimus exaudiri, cum in oratione dicitur: Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris, procul dubio verba

.sponsionis huius implentur, si homo, qui nondum ita profecit, ut etiam diligat inimicum, tamen, quando rogatur ab homine, qui peccavit in eum, ut ei dimittat, dimittit ex corde: qui etiam sibi roganti vult dimitti, cum orat et dicit: sicut et nos dimittimus debiloribus nostris". "Quicumque vero rogat hominem, in quem peccavit, si peccato suo movetur, ut roget, non est adhuc deputandus inimicus, ut cum diligere sit difficile, sicut erat, quando inimicitias exercebat. Quisquis vero roganti et poenitenli non dimittit, non existimet , a Domino sua peccata dimitti: quia mentiri Veritas non potest, quae, cum docuisset orationem, hanc in ea positam sententiam commendavit dicens: Si dimiseritis hominibus peccata eorum, dimittet et vobis Pater vester. Si vero non dimiseritis, nec Patet vester dimittet vobis peccata vestra ". - Ecce hinc haberi videtur, quod et praetaxavimus, scilicet maioris virtutis esse diligere inimicum et benefacere ei, quam illum qui nihil mali nobis fecit, vel amicum. -Quod si quis simpliciter concedere noluerit dicens: intensius diligitur amicus quam inimicus, et ideo illud potius isto: determinet ista secundum praemissam intelligentiam dicens, ibi comparationem esse factam inter dilectionem, qua diligitur tantum amicus, et illam qua amicus et inimicus diligitur.

Illud vero, quod sequitur, magis nos movet, quod scilicet dicit, non esse tantae multitudinis diligere inimicos, quanta exauditor, cum dicitur: Dimitte nobis etc: ubi datur intelligi, quod alicui a Deo dimittuntur peccata non diligenti inimicum, si tamen fratri roganti, qui in se peccavit, dimittit. Sed eam peccata non dimittantur alicui adolto, nisi caritatem habeat: sequitur, ut caritatem habeat qui non diligit inimicum. Quomodo ergo nomine proximi omnis homo intelligitur in illo mandato : Diliges proximum tuum sicut te ipsum ? Si enim omnis homo proximus est, tunc et inimicus: praecipimur ergo et inimicos diligere. Et quia illud praeceptum generale est, omnibus praecipitur omnes homines diligere, etiam inimicos.

Quidam quod hic dicitur simpliciter tenere volentes, illud praeceptum determinant dicentes , illic perfectis dari in praeceptum diligere omnem hominem, etiam inimicum: minoribus vero in consilium, in praeceptum vero eos diligere, qui nihil mali fecerant eis, et inimicos non odire.

Sed melius est, ut intelligatur, omnibus illo mandato praecipi cunctos diligere, etiam inimicos: cui sensui aitestantur superius positae auctoritates et aliae multae. Illud vero Augustini novissime positam, de perfecta caritate dictum intelligitur, quae tantum perfectorum est, qui non solum amicos, sed etiam inimicos perfecte diligunt eisque benefaciunt: quae perfectio dilectionis non est lantae multitudinis, quanta exauditur in oratione dominica. Et hoc re vera grande est et eximiae bonitatis, scilicet perfecte diligere inimicum: ita et, cum dicit : "impleri verba illius sponsionis ab homine, qui non ita profecit, ut diligat inimicum "; de dilectione perfecta accipiendam est