APPENDI

libiliter docuit Ecclesia: «Arius doctri- » nam illam quae Ariana nuncupatur re- » vera docuit. » Haec autem propositio mere est protectiva ; nec, priusquam Arius damnaretur, a principio aliquo revelato per logicum aliquem processum deduci potuit.

3. Exemplum tertium sumatur a vo- cibus, ut ita dicam, Ecclesiasticis. « Ec- » clesiam ius habere verba quaedam « statuendi et quasi consecrandi, tan- » quam definite et eliam, inter ea quae » circumferuntur-, sola apta et aptissima » ad dogma aliquod significandum, ex » eius praxi patet. Eam vero in eiusmodi » terminis statuendis infallibilem esse » ex eo patet, quod alioquin errare pos- » set in fide docenda et conservanda: in » illis enim statuendis intendit et docere » fidem et eam aptiori modo puram et » securam conservare. » Murray, de Ec- clesia, d. 17, n. 402. Sequentem igitur considera propositionem: «Voxilla ho- » rnoousios id ipsum dogma de Dei Filii » natura, quod Catholici omnes agno- X scunt, aptissime exprimit. » Haec pro- positio (priusquam vocem illam Ecclesia usurpasset ) a principiis revelatis mini- me produxit. In propositione tamen huiusmodi protectiva Ecclesia infallibilis censenda est.

4. Conclusio eadem eruitur e pro- positionibus variis quas Pontifices identi- dem infallibiliter reprobaverunt. Pius VI. v. g. docet, in Constitutione Auctorem Fidei, Clementem IX. pacem Ecclesiae non reddidisse per approbationem distin- ctionis iuris et facti (prop. 13); necnon sanctissimos viros et doctores magno Catholicae religionis bono scholasticam excoluisse (prop. 76). Et multae eiusmodi declarationes Pontificiae facile adduci possent.

Porro thesim hanc secundam mirifice stabiliunt verba illa Pii IX. ex Consti- tutione Gravissimas inter deprompta, quae apposite citat Murray (de Ecclesia d. 17, n. 42) Ecclesia, ita Pontifex lo-

Acta, tom. IV, fase. XLVII.

: xvi. 6 2 5

quitur , ex potestate sibi a Divino suo Auctore commissa, non solum ius sed officium praesertim habet.. . .proscri- bendi et damnandi omnes errores, si ita fidei integritas et animarum salus postu laverint. Contrariam vero sententiam damnat ut erroneam, fidei et auctoritati Ecclesiae iniuriosum. Omnes igitur er- rores ab Ecclesia infallibiliter damnari possunt, quorum damnationem fidei in- tegritas et animarum salus postulave- rint. Ecce illa ipsa thesis quam defen- dimus.

Denique iuxta definitionem illam cen surae theologicae quae, testante P. Per- rone, « vulgo dari consuevit » (de Virt. Theol., pars 1, n. 300) propositio aliqua censura notari potest quae est « fidei aliquo modo nociva. » Iuxta communem igitur theologorum sententiam, non eae tantummodo propositiones d.imnari pos- sunt quae Fidei sunt quocumque modo contrariae, sed eae quae Fidei sunt nocivae.

Hic autem, maioris perspicacitatis gra- tia duas annotationes subiicere liceat. Ha- rum altera non est nisi de modo loquendi. Veritates enim has protectivas , etiam priusquam ab Ecclesia declarentur, ali- qui forsan virtualiter revelatas appel- labili. Quicquid sit de hoc, saltem constat veritates huiusmodi , ante Ec- clesiae declarationem, a nullo principio revelato logice deduci potuisse.

Posita tamen Ecclesiae declaratione, hae veritates procul omni dubio virtua- liter revelatae iure appellantur. Exem- plum unum stabit pro omnibus. « Ec- » clesia infallibilis est in omnibus illis » propositionibus declarandis, quas ad » omnino absolute tenendum fideles o- » mnes obligari velit:» ecce principium revelatum. « Quinque illas assertiones in » lansenii libro vere contineri, propositio » est ad quam omnino absolute tenen- » dam Ecclesia fideles omnes vult obli- » gari:» ecce principium naturaliter co- gnitum. Ex his autem praemissis simul

40