626 APPENDIX XVI.

sumptis proxime sequitur, quinque illas assertiones in Iansenii libro revera con- tineri. Haec veritas igitur-ex quo tem-

pore Ecclesia illam declaravit-virtuali- ter revelata est.

T H E S I S T E R T I A .

Veritates multae, quae primario et in materia proxima non theologicae sunt sed philosophicae, politicae, historicae, physicae, ita tamen cum revelatis conne- ctuntur, ut earum declaratio ad Depositum rite custodiendum utilissima sit et aliquando eliam necessaria. Veritates has Ecclesia infallibiliter declarare po- test.

Thesis haec nulla ulteriore proba- tione indigere videtur, nisi quae in prae- cedentibus contineatur.

Attamen ut res bene intelligatur, tum Scyllam tum Charybdim evitare necesse est. Et primo quidem nihil docet Ecclesia nisi propter Depositum. De rebus theo- logicis curat propter se ipsas; de caeteris non curat nisi quatenus cum theologicis connectantur. Concipi potest v. g. syste- ma aliquod philosophicum nec rationi nec experientiae esse consentaneum ; et tamen Deposito Fidei non nocere. Systema eiusmodi Ecclesia damnare non posset. Seu, ut rem eamdem aliter di-

camus, si placita quaedam philosophica politica, physica damnat Ecclesia, hoc ipso constat placita illa Fidei esse no- civa.

Nihilominus quod theologice est fal- sum non polest esse philosophice verum. Idcirco si opinio quaedam philosophica censura aliqua theologica perceliatur quae illius falsitatem declaret, in ipsa philosophia tractanda opinionis illius falsitas pro certo habenda est. Ideoque quamvis Ecclesia scientias humanas non doceat ex propriis earum principiis, eas tamen mirifice promovere et adiuvare potest.

T H E S I S Q U A R T A .

Quum Ecclesia declarat veritates aliqua in materia fidei et morum contineri

Martinus V. decreta illa, quae adver- sus Wickleffum promulgata sunt, totidem determinationes, conclusiones et decreta in materia fidei appellat: quin et Con- cilium ipsum Constantiense de illis lo- quitur tanquam determinationibus in ma- teria fidei. Iam vero inter Wickleffi propositiones damnatas hae reperiuntur. Universitates, studia, collegia, . . . . et magisteria iniisdem sunt vana gentilitate introducta : tantum prosunt Ecclesiae quantum diabolus 'prop. 29). Decretales epistolae sunt apocryphae, et seducunt a fide Christi: et clerici sunt stulti qui student eis (prop. 38) . Harum autem propositionum controdictoriae neque im- mediate revelatae sunt neque ab imme-

<,s ita cum Deposito connecti, eo ipso illas pronuntiat.

diale revelatis logice deduci potuerunt: et tamen, ex Pontificis et Concilii testi- monio, in materia fidei continentur. Ve- ritates igitur, quas propter Depositi protectionem Ecclesia declarat, eo ipso in materia fidei et morum contineri censentur.

Hinc eruitur consectarium, quod ali- cuius est momenti. Quum hic vel ille theologus infallibilitatem ad « materiam fidei et morum » restringit, non inde inferre possumus theologi illius vel in mentem venisse, ut de Ecclesiae infal- libilitate dubitaret in veritatibus prote- ctivis declarandis.

Hic obiter de alio quodam modo lo- quendi verba faciemus. Mos est quo-