APPENDIX XVI. 633

Si unquam mos ille viguit, certe saeculo decimo septimo vigebat: et tamen hoc ipso saeculo Fenelonium damuavit In- nocens XII non per Bullam sed per Breve. Damnationem autem hanc fuisse ex cathedra, nemo unquam dubitavit.

Sed demus, si placeat, Pontifices per aliqua saecula non nisi per Bullas locutos esse ex cathedra: nullum argumentum pro adversariorum nostrorum conclu- sione inde aliquatenus confici posset. Nemcr asserere audebit , Pontifices qui in iis saeculis regnaverunt successores suos ad eundem modum loquendi obli-

gare voluisse ; aut potuisse, etiamsi voluissent. Pius IX. vero, ut iam vidi- mus, testatur se pluries ex cathedra locutum esse per Encyclicas. Allocutio- nes, aliasque Apostolicas Litteras: Gre- gorius XVI. declarationem non absimi- lem promulgavit (videatur Denzinger, n. I486); immo et Encyclicam, Mirari vos, certissime ex cathedra edidit. Etiam- si igitur mos aliquando apud Pontifices viguisset non loquendi ex cathedra nisi per Bullas, Gregorius XVI. et Pius IX. diserle pronuntiaverunt se morem illum non amplius servare.

THESIS UNDECIMA.

Locutio quaedam potest esse ex cathedra, etiamsi obligatio assensum praestandi non diserte exprimatur, sive per vocem anathema seu alio quocunque modo.

Ut alia omnia exempla praeleream, ad assensum doctrinae inibi expositae veritas huiusce thesis evincitur ex En- praestandum teneri, in ipsa tamen En- cyclica, Mirari vos. Quamvis enim, ut cyclica hoc non explicite affirmavit. Idem vidimus, extrinsece manifestissimum fe- prorsus de S.Leonis ad S. Flavianum Epi- cerit Gregorius XVI. Catholicos omnes stola dicendum est, et de pluribus aliis.

THESIS DUODECIMA.

Locutio quaedam potest esse ex cathedra, quae, quoad ipsam eius formam, ad Ecclesiam Universam non dirigatur: quae v. g. ad Episcopum aliquem vel etiam laicum inscribatur.

Locutio ex cathedra nihil aliud est, quam locutio in qua ex auctoritate Apo- stolica totam Ecclesiam edocere Ponti- fex intendit, et intentionem illam satis manifestat. Theologos autem qui hanc veritatem exponere voluerunt aliqui si- nistre interpretati sunt , quasi necesse esset omnes locutiones ex cathedra, quoad ipsam formam, ad Universam Ec- clesiam dirigi. Sed haec est merissima hallucinatio. Quoad ipsam formam, Ac- tum aliquod Pontificium ad totam diri- gitur Ecclesiam, si ad omnes Episcopos inscribatur; aut multo magis si (sicut Bullae, Unigenitus et, Auctorem Fidei ) ad omnes fideles. Ipsa autem Bulla, Inef-

fabilis, quoad formam, non ita ad Ec- clesiam Universam directa est. Et, ut quam plurima praetereamus exempla , S. Leonis celeberrima ad Flavianum Epistola veritatem thesis huius invectis- sime demonstrat.

Quin et Benedictus XIV. quum ad Archiepiscopum Sancti Dominici rescri- beret die 5 Dec. 1744, Scribimus, in- quit, non ex auctoritate Apostolicae Se- dis ... sed meram sustinentes personam Doctoris privati:....neque enim visa no- bis est ea quaestio Pontificiae decisionis oraculo indigere. Oraculum igitur Pontifi- ciae decisionis edere potuisset, in rescri- bendo ad quaestionem unius Episcopi.