638 APPENDIX XVI.

a poenitente illo invincibililer nesciri po- test. In quocunque igitur casu occur- rente , varia rerum adiuncta sacerdos

perpendet, et Dei gloriae pro viribus, consulet.

THESIS DECIMA SEXTA.

Quum omnes Pontifices, qui quocunque occasione de materia eadem agunt, uno ore ac sensu conveniunt et cotlimant ad aliquid idem ad doctrinam Catholicam pertinens asseveranter absoluteque pronuntiandum-etiamsi id non explicite docuerint ex cathedra-illorum tamen consensus habendus est tanquam indi- cium certum doctrinae in Sancta Sede permanentis, quae igitur infallibiliter sit vera.

Ita his fere verbis Paler Martin e Societate iesu in opere egregio, de Ma- trimonio et potestate ipsum dirimendi, tom. H. p. 524.

Thesis haec, ut existimo, vim habet magnam ad difficultates aliquas solven- das , quae ex supra dictis excogitan possunt. Quamvis enim demus non ad- modum pauca esse Acta illa Apostolica, de quibus certe constare non possit an ex cathedra prodeant; tamen vix et ne vix quidem Actum aliquod Pontificium reperiendum est , doctrinam aliquam ali- cuius momenti ut certam inculcans, quae non aliunde cognoscatur ut Sanctae Sedis doctrina constans adeoque infal- libilis.

Cuiusmodi autem effata sunt illa, de quibus in hac thes! sermo est? Hoc optime explicat idem P. Martin. «Testi- » monia sunt quae diversis temporibus* » protulerunt SS. Pontifices, non qui- » dem ut solemniter et ex cathedra do- » centes, neque ut doctrinam definientes » omnibusque fidelibus credendam in- » dicentes, sed tamen ut SS. Pontifices » munus supremum, sive fideles sive » ipsos pastores docendi ac confirman- » di, veram doctrinam defendendi atque » tuendi erroresque corrigendi, exer- » centes. Unde ea sunt haec testimonia, » quibus exprimitur mens sensus doclri- » naque SS. Pontificum, non ut doctorum » privatorum sed ut SS. Pontificum; » scilicet hos aut illos....docendo, ali- » quam veritatem ut iam vel anteriore

» definitione vel sua doctrina constanter » tradita fixam ratamque declarantem » p. 482. Seu, ut rem eandem aliter di- camus, effata sunt Pontificum Pontificie loquentium sed non ex cathedra; effata quae Pontifices proferunt, non utpote Doctores Universales, sed utpote Ee clesiae Gubernatores Doctrinales.

Quaenam autem probatio huiusce the- sis offerri potest? Patrem Martin iterum audiamus. « Quamvis, a i t , in aliquo » unius S. Pontificis testimonio singu- » lari cerni aliquando possit mera illius » ut doctoris privati opinio, attamen cum » multi SS. Pontifices in unum consen- » serint certum est ipsos non exponere » meram opinionem. Alioquin occurreret » ea loquendi et sentiendi diversitas quae » semper occurrit inter doctores priva » tos de re dubia opinantes; quum do- » clor privatus, ex eo quod creetur in » S. Pontificem, non illico quasi induat » meras praedecessoris sui opiniones. » Sed illorum consensus habendus est » ut speciale argumentum doctrinae, vel « iam definitae, vel saltem fixae, con- » stantis, ac in Sancta Sede permanenti » et firmatae : quia reipsa non aliam » potest habere causam consensus iste » eorum unanimis et constans » p. 524.

Iam vero doctrina aliqua in Sancta Sede permanens et firmata proculdubio infallibiliter est vera. Ad hanc enim Ee clesiam propter potiorem principalitatem necesse est omnem convenire ecclesiam, hoc est eos qui sunt undique fideles; in