COLONIEN. 649

.catarri sane optimo iure suas proponit exceptiones in Archiv, iur. eccl. tom. 26 p. 218, sed valorem assistentiae parochi do- micilii derelicti in dubium vocare non audet, eo quod in rituali Viennensi contineatur saltem indirecte delegatio Episcopi atque ex Concilio Trid. Sess. XXIV, cap. 1, de ref. matr., huiusmodi delegatio « de - Ordinarii licentia » Episcopis sit permissa. Forte quis dicet, omnibus illis incommodis ex invaliditate multorum matrimoniorum petitis facillime occurri quoad tempus praete- ritum per sanationem in radice. Sane Romanus Pontifex illam sanationem concedere potest; eamque SS. Dom. procul dubio concedet etiamsi tantum requiratur ad cautelam ; sed ad me- dium illud extraordinarium et quasi desperatum non est deve- niendum nisi cogente extraordinaria necessitate. Nam etiamsi sanatione in radice matrimonia irrite contracta pro futuro tem- pore convalidentur, restat tristissimum illud factum, tot con- iuges per multos annos omnibus gratiis Sacramenti matrimonii caruisse, quae ipsis sanatione in radice non restituantur. Quin imo accidere potest, ut coniuges ita invalido matrimonio con- iuncti atque iam impatientes iugi matrimonialis, si quid suspi- cati sunt de illa allegata invalida praxi, facilem se putent nactos esse occasionem excutiendi iugum atque implorandi declara- tionem nullitatis matrimonii. Quid respondendum, si talis causa in foro ecclesiastico atque in ipsa S. C C. proponatur? Si certa est invaliditas illius praxis assistendi matrimoniis, contra valo- rem ferenda erit sententia. At si certa et indubia huiusmodi in- validitas non sit? Manet inconcussum principium iuris canonici: contra valorem matrimonii non est pronuntiandum, nisi certis argumentis probetur nullitas. Numquid rationes contra validi- tatem praxis Coloniensis et Aquisgranensis sunt certae? Id exa- minandum restat. Quod examen antequam fìat, tertia quaedam animadversio est praemittenda.

III. In dubio secundo quaeritur, an in casu, quo in respon- sione ad dubium primum pronuntiatum sit contra valorem praxis allegatae saltem « supplicandum sit SSmo Domino pro convalidatione eiusdem praxis quoad futurum in casu ». Quod iam ad formam dubii primi animadverti, id quoad dubium se- cundum est repetendum, sci. nequaquam quaestionem esse re- stringendam « ad convalidationem eiusdem praxis ». Profecto Romani Pontificis interventio est imploranda, ut sanentur ma- trimonia, forte invalide contractu, aut praxis invalida vel saltem