LITTERAE 654

At hic sedulo quisque velit expendere : etsi civilis Potestas semper a Deo est, nequaquam tamen inde consequitur, divinam designationem etiam huius Potestatis transmittendae modos, si- ve variabiles, quas illa praesefert, formas; sive demum perso- nas, quae eadem illa potestate funguntur, semper ac proxime afficere. Ipsamet horum in diversis Nationibus modorum varie- tas, humanam eorumdem profecto originem fuisse evidenter de- monstrat.

Addendum praeterea est, humanas quaslibet institutiones, etiam omnium maxime in iure fundatas, atque optima volun- tate constabilitas, quam quispiam desiderare unquam possit, quo firmior vitae sociali status et validior eidem praebeatur impulsus, neutiquam semper, iuxta labiles humanae sapientiae praevisiones, vigorem suum conservare.

In re iureque publico saepius ac facilius, quam alibi, inopi- nae immutationes contingere solent. Monarchiae praegrandes ac firmissimae evertuntur, vel distrahuntur; quemadmodum ve- tusta Orientis Regna, et Romanum Imperium: Dynastiae alias Dynastias elidunt; quemadmodum Carolovingiorum Capetiorum- que Dynastiis in Gallia contigit: prioribus Regiminum formis iamdiu adoptatis aliae subinde sufficiuntur; cuius rei saeculum ipsum nostrum pleraque exempla nobis suppetit. Huiusmodi immutationes haud sunt profecto semper in sua origine legiti- mae; nec item facile tales esse possunt. Supremum tamen boni communis et tranquillitatis publicae criterium nova Regimina facto ipso constituta loco priorum quae amplius non existunt, cives omnes accipere ac sponte subire iubet. Itaque civilis Po- testatis in successores transmittendae leges ordinariae suspen- sae manent; atque itidem fieri potest, ut et hae novae formae, aliquo elapso tempore, penitus aboleantur.

Quidquid vero sit de istis veteris formae immutationibus in vita populorum idemtidem contingentibus, quarum leges libra- re ac moderari ad Deum unice spectat, et ad homines ex earum consectariis utilitatem capere, civile decus et conscientia exi- gunt, ut quaecumque sit re rum conditio, sinceram observantiam atque obedientiam Regimini iam constituto exhibeamus. Id qui- dem nomine huius supremi iuris, quod nec discuti, neque amitti potest , quodque ratio boni communis appellatur, praestare iubemur. Quid enim de civili decore atque conscientia fieret, si cuique civium propriae opinioni, qua vel uni, vel alteri poli-