COLONIEN. 651

liditatem afferuntur, salvo meliori iudicio mihi certae et vere con- cludentes esse non videntur.

I. Primo loco allegantur tres declarationes C. S. C, quibus pra- xis ista dicitur reprobata atque adeo doctrina contraria tanquam principium a S. C. C. adoptata. Abstineo a discussione quaestio- nis, num ex tribus declarationibus S. C. C. in causis quibusdam particularibus datis, in quibus haec quaestio specialis ex professo non fuit examinata, illico deduci possit norma quaedam generalis atque principium. Sane Benedictus XIV. in laudata declaratione pro Hollandia haec scribit: « Licet Sanctitas Sua non ignoret, alias in casibus quibusdam particularibus et attentis tum expositis circumstantiis S. Congr. Concilii pro eorum (matrimoniorum) in- validitate respondisse, aeque tamen compertum habens, nihil adhuc generatim et universe super eiusmodi matrimoniis fuisse ab Apostolica Sede definitum declaravit statuitque » At hisce animadversionibus opus non est. Principalis enim difficultas inde petitur, quod S. C. C. in laudatis declarationibus dixerit : « Non sufficere ad validitatem matrimonii licentiam tacitam, quae re- sultat ex tolerantia, sed requiri vel licentiam generalem admi- nistrandi omnia sacramenta, vel si haec non adsit, expressam et specialem. » Atqui parochus, e cuius parochia coniuges disces- serunt non amplius est proprius illorum parochus; ergo ad vali- dam assistentiam debet habere specialem et expressam licentiam neque delegatio illa universalis sufficit ad valorem matrimonii. Haec videtur esse argumentatio in fol. proposita, si ad breviorem quandam formulam redigatur.

At quod de tacita licentia rescripsit S. C. C, in casu nostro evidenter non est ad rem. Nam ut patet ex specie facti, non agitur de tacita quadam licentia, sed de expressa et publica parochorum deputatione, quam praecesserit mutua parochorum conventio so- lemnis, cui non solum Ordinarius confirmatione sua robur adie- cit, sed « adhibita facultate subdelegandi, » ut dicitur in suppli- catione Rmi Archiepiscopi, etiam delegata potestate instruxit parochos. Idemque accidit in civitate Aquisgranensi, quamvis de expressa illa facultate subdelegandi ab Ordinario quoque con- cessa nihil legatur, sed cum deputatio illa facta fuerit ad univer- salitatem causarum, ex generalibus iuris principiis consequitur, subdelegationem ad casus particulares pariter fuisse permissam.

Hinc cum certo constet de expressa licentia data in casu, pa- rum curanda est controversia inter canonistas agitata, num istis