<552 LITTERAE

ticae factioni servit favetque, publicae tranquillitatis bonum im- molare liceret?

Nos posteaquam hanc veritatem in nostra encyclica Epistola validis argumentis comproba vimus, distinctionem inter civilem potestatem et legislationem ipsam dissertis verbis statuimus, ac demonstravimus, unius acceptionem acceptioni ulterius ne- quaquam implicari; si quando Legislator sui muneris oblitus, Dei atque Ecclesiae legibus adversetur. Et quod ab omnibus sedulo expendi velimus, qui propriam vim virtutemque expli- cet, suaque, qua valet, auctoritate utatur, ut Reipublicae Recto- res iniquas, aut imprudentes leges in bonum vertant, is reapse veram devotionem, aeque sapientem ac strenuam, erga Patriam ostenderet, quin contra civilem potestatem, cui rei publicae ad- ministrandae provincia demandata est, hostilitatis speciem prae- seferat.

Quis enim vero unquam priorum temporum Christianos tamquam Romani Imperii hostes insimulet, quod sese idolola- t r i s Imperatorum edictis nullo pacto a c c o m m o d a r e t , sed ut eadem abolerentur enixe curaverint?

In re ac ratione religiosa ita intellecta, oppositae invicem civiles factiones una simul convenire et possunt et debent. At vero hi homines, qui istic inter vos omnia praevio suae factio- nis, cui nimirum serviunt, triumpho subiicere parati sunt, etiamsi fortasse causam praetexentes, quod illa sibi ad Religionis de- fensionem aptissima omnium videatur, iam tum nihilominus facto ipso ostenderent, apprime se persuasum habere, politicen quae dividit, Religioni quae animos copulat, funesta prorsus idearum inversione, praeferendam esse. Atque iisdem tribuen- d u m culpae est, si adversarii nostri eorumdem divisionibus ab- utentes, prout heu ! nimio plus reipsa factum est, ad illos ipsos, quotquot sunt, conterendos perveniant.

Assertum utique est, Nos hasce praeceptiones tradentes^ alia prorsus erga Galliam incedere via, ac erga Italiam ; ita ut ipsi Nobis contradicere videamur. Atqui hoc falsum omnino est. Noster enim scopus cum Nos Catholicos Gallos hortamur, ut constitutum Regimen accipiant ac sponte subeant, nec fuit, nec alius in praesenti est, quam quae Religionis summopere intersunt, quaeque Nobis curanda tradita sunt, sarta tectaque servare. At vero hae adamussim Catholicae Religionis rationes Nos in Italia compellunt, ut ex officio plenam atque integram