PARISIEN. 669

ceri tía superioris metus non datur. Ita Pontius, De matri- monio, lib. IV, cap. V. D'Annibale, Summula etc, vol. 1, § 438, not. 14 et alii plures.

Expositis Doctorum placitis circa naturam metus reve- rentialis, patroni tres animadversiones faciunt. Primo ; ultro admittunt non haberi metum reverentialem, saltem purum, si verbera intercesserint aut minae : nam in casu habetur metus ortus ex verberibus aut minis, qui est ordinarius et vulgaris; deinde habetur metus ortus ex reverentia, qui est et appellatur reverentialis. Secundo, putant generare metum reverentialem etiam solam offensam seu displicentiam supe- rioris in se consideratam ; nam ipsa offensa seu displicentia personae, quam amore et reverentia prosequimur, est malum nobis, seu nobis displicet, si amor ac reverentia realis est. Tertio, tandem animadvertunt hanc opinionum discrepantiam circa naturam metus reverentialis esse potius theoreticam quam practicam ; nam ex offensa et displicentia illata supe- riori naturaliter et prope necessario oritur eius indignatio erga nos, asperitas vultus, exprobratio, mala tractatio, aut talium probabilis aestimatio, preces importunae etc.

Ex his omnibus concludere posse autumant oratores, nos agere ex metu reverentiali, quando aliquid quod nobis non arridet facimus aut omittimus ad evitandam superioris offen- sam seu displicentiam et subsequentem eiusdem indignatio- nem cum indignationis signis.

Affirmant postea advocati, matrem esse recensendam inter illos superiores, qui auctoritate sui faciunt metum reveren- tialem ; uti tradunt DD. Ad rem S. Alphonsus, Theol. Moral, lib. VI, n. 1056: « Metus reverentialis est ille quo quis ve- retur resistere ei, cui subiicitur, nempe patri, matri, avo, socero, marito, regi, domino, praelato, tutori et curatori, » et Sánchez lib. IVß disp. VI, n. 24. « Quamvis non ita facile praesumatur hic metus respectu matris ; at ubi mater esset crudelis et austera, solitaque minas exequi, sufficiens est metus reverentialis matris, sicut et patris ».

Tali modo exposita metus reverentialis natura, patroni