»vero censurae, praedictae Consti- » tutionis posse quaestionibus ansam »'praebere, censuerunt supplican- » dum eidem SSmo Domino Nostro » ut declarare dignaretur, Constir » tutiones Summorum Pontificum » Urbani VIII et Clementis IX s-u- » perius memoratas adhuc vigere, » et declarationem notificandam esse »ab hac S. C. par litteras Circu- » lares prout tenore praesentium » fit Missionariis quibuslibet in In- » diis Orientalibus et Americae exi- » stentibus. Porro Sanctitas sua » eidem Sententiae in omnibus an- » nuendum censuit. Interea precor »Deum etc. ».

Praesens igitur excommunicatio viget per extensionem legis a Su- premo Principe factam, et hac de causa tantum vim suam iterum est adepta.

Hisce sed vero praemissis vi- deamus 1. quaenam sit huius ex- communicationis materia; 2. qui- nam eam incurrant.

Et quoad 1. Materia huius ex- communicationis est omnis et quae- cumque mercatura seu negotiatio quocumque modo fiat in Indiis Orientalibus, in provincia Socie» tatis Iesu de lapone nuncupata, et in America tam Australi quam Septentrionali.

Si qua de causa in aliis quibus- libet mundi partibus committatur, non incurritur excommunicatio ; loca enim sunt a Legislatore de- terminata, et cum lex sit poenalis non licet eam ad alia loca quae-

293

libet extendere, quamvis identica ratio vigeat*

Quoniam vero excommunicatio incurritur ob mercaturam seu ne- gotiationem, sensum harum vocum determinare oportet ne in errorem prplabamur.

Clar. D'Annibale in Comment. pag.26 Edit. 1880 scribit: Obie- ctum huius excommunicationis est omnis et quaecumque negotiatio, seu mercatura. « Negotiatio pro- » pria significatione est aliquid e- » mere ut immutatum carius ven- » das. (Ex Lessio et S. Alphonso)., » Mercatura latius patet, et ea quo- » que attingit quae mutata natu- » raliter revendi solent, ut puta si » quis mustum emat, ut vinum ; » vitulos, ut boves; sues, ut sa* » ginatos revendat ; naturaliter, » inquam ; nam si revendantur mu- » tata labore hominum, vel indu- » stria magis artificium intelligitur; » ut ecce si ex empto ferro, ligno, » lana, arma, vasa, vestes conficias; » quod proinde huc non pertinent.»

Verum quae de artificio vir cla- rissimus definit non ab omnibus probantur. Belletus in Disquis. Clerical, part. 2 § 51 de Poenis Clericor. n. i affirmât etiam tum intervenire negotiationem Clericis interdictam, quando quis eorum rem quampiam, v. gr. lanam emit, ut suis expensis per mercenariorum et opificum industriam, laboremque (non per semetipsum) aliquid effi- ciat: puta ex lana empta pannum conficiat postea revenditurus, ut