» negotiatio non sit. si tamen quae- » stus dumtaxat causa exerceatur, » ad negotiationem proprie dictam » accedit proxime, ideoque non de- » cet personas religiosas ; ut pro- » inde cum in eadem urgeant ra- » tiones, quae contra negotiationem » proprie dictam militant, praesenti » prohibitione per epichiam com- » pretensa censeri debeat. Quare » illicite ecclesiastici agunt 1. Si » dicta lucri intentione uvas emant, » ut per famulos aut ministros ad » id conductos vinum ex iis con- » ficiant, quod postea vendant: 2. si » emant hordeum et luputos ut » cerevisia lanam ut pannus, fer- » rum ut gladii, secures, vome- » res ex iis fiant et distrahan- t u r : 3. si emant boves et pabu- »lum ut isto saginati cum lucro » vendantur. Quorum omnium ratio »est, quia esto, res ita empta in » aliam formam mutata sit, illa » mutatio facta est a ministris con- » ductis, ac proinde est fructus » emptionis laboris ministrorum. » Simili ratione illicite conducunt » aliena animalia, praedia, et fundos » si hoc faciant, non ad sui, suo- » rumque sustentationem, sed lucri »causa, ut fructus inde collecti » vendantur, et reportetur lu- » crum » (1).

Quorum ratio est manifesta. Ut enim negotiatio clericis et religiosis sit interdicta duo requiruntur: 1. ut res ematur, animo eam vel im-

295 mutatam vel mutatam vendendi! 2. ut ematur gratia lucri, quod ex illius venditione speratur. At qui ea quae supra exposuimus 'agunt, haec duo omnino agunt; ergo ne- gotiationem exercent.

Exinde deducitur, clericis et re- ligiosis licitam esse negotiationem oeconomicam, qua res emuntur ad propriam et familiae sustentationem et quae superflua manent pretio currenti venduntur ; sequitur quo- que negotiationem non esse, si Clericus postquam res necessarias sibi comparaverit, iis vel uti nolit vel non possit, easque maiori pre- tio vendat, dummodo sit pretium commune, aut currens; sequitur insuper negotiationem non esse si quae vendit Clericus superflua non sint, emerit tamen pro se suisque sine animo ea iterum vendendi; etenim sine tali intentione nec ne- gotiatio nec mercatura intelligun- tur ; demum sequitur non esse de negotiatione arguendum clericum illum, qui cum successerit agrorum vel animalium etc. Conducton, usque ad praefinitum tempus conductio- nem continuat, tum quia in prin- cipio defuit animus vendendi, tum quia ad mercaturam requiritur ut idem sit qui emit et qui vendit.

Quamcumque tamen distinctio- nem negotiationem inter et mer- caturam Canonistae et Theologi as- signent ; adiaphorum pro re nostra est, cum tum Urbanus VIII, tum

(1) Quod declaratum etiam fuit per Sacram Congregationem Concilii anno 1662, ut

affirmât Scavini Tom. 1. n. 676 edit. Del Vecchio 1882.