MEMBRUM V. Quid est cognoscere
ARTICULUS I. De medio quod est vestigium.
PARTICULA I. An vestigium Creatoris sit in creatura ?
ARTICULUS II. De medio quod est imago.
MEMBRUM III. Quanta sit simplicitas Dei ?
ARTICULUS I. Quid sit aeternitas ?
PARTICULA I. ''Quid sit aeternitas nomine ?
ARTICULUS II. Quid sit aeternum ?
MEMBRUM II. De aeviternitate sive aevo.
MEMBRUM III. De tribus passionibus propriis veritatis.
PARTICULA I. An omnis veritas sit aeterna ?
MEMBRUM IV. De oppositione veri et falsi.
ARTICULUS II. De communi intentione boni.
ARTICULUS III. De singulis differentiis bonorum.
ARTICULUS II Quis sit actus proprius summi boni ?
ARTICULUS I. Utrum omni bono opponatur malum ?
MEMBRUM I. Utrum in divinis sit generatio ?
MEMBRUM IV. Cujus sit procedere ?
MEMBRUM I. Quid sit in divinis esse Filium ?
ARTICULUS I. ''De multiplicitate verbi .
MEMBRUM I. De intentione principii.
MEMBRUM II. De ordine naturae in divinis ?
ARTICULUS I. Utrum ordo sit in divinis ?
MEMBRUM II. De definitione hujus nominis,
MEMBRUM IV. De comparatione personae ad essentiam .
ARTICULUS I. An Deus sit causa rerum formalis
MEMBRUM II. Utrum Deus sciat per medium vel non ?
MEMBRUM II. Utrum praescientia sit causa rerum
MEMBRUM IV. Utrum praescientia Dei falli possit
MEMBRUM I. Quid sit praedestinatio ?
MEMBRUM I. Quid sit reprobatio
MEMBRUM IV. Quibus modis sit providentia ?
ARTICULUS III. Quis sit providentiae proprius effectus ?
ARTICULUS V. De modis providentiae.
ARTICULUS II. Quid sit fatum ?
ARTICULUS I. Utrum Angelus impleat locum ?
TRACTATUS XIX. DE POTENTIA DEI.
MEMBRUM II. De causalitate divinae voluntatis ?
PARTICULA I. Utrum mala fiant voluntate Dei
TRACTATUS I. DE PRIMO PRINCIPIO.
ARTICULUS III. Unde in creaturis veniat mutabilitas ?
PARTICULA I. Quare creaturae dicantur
MEMBRUM I. De errore Platonis.
PARTICULA II. Utrum una materia sit omnium ?
PARTICULA III. Utrum materia sit aeterna
QUAESTIO XII. Ubi Angeli creati sunt ?
MEMBRUM I. De ratione naturaliter insita.
MEMBRUM II. Utrum memoria conveniat Angelis ?
PARTICULA I. Utrum Angeli intelligant per species ?
MEMBRUM IV. De voluntate in Angelis.
MEMBRUM. V. A quo causetur ista libertas in Angelo ?
MEMBRUM I. Quid appetierit malus Angelus ?
PARTICULA I. Utrum sensus sint in daemone?
ARTICULUS III. Utrum synderesis sit in daemone ?
MEMBRUM II. Quis sit actus superioris in inferiorem ?
MEMBRUM III. Qui sint modi tentandi, et quot ?
MEMBRUM II. De veris miraculis absolute.
ARTICULUS I. Quid sit miraculum
ARTICULUS III. Quid sit miraculosum ?
MEMBRUM II. Per quid fiant miracula ?
MEMBRUM IV. Ad quid mittantur Angeli ?
MEMBRUM I. Utrum Angeli loquantur
MEMBRUM II. Quo sermone Angeli loquantur ?
MEMBRUM II. De effectu custodiae Angelorum .
ARTICULUS I. Cujus naturae sit ista divisio
ARTICULUS III. De ordine dividentium et divisi .
PARTICULA III ET QUAESITUM SECUNDUM.
MEMBRUM III. De tertia hierarchia.
ET QUAESITUM SECUNDUM, De proprietatibus Archangelorum ?
ARTICULUS I. De hoc quod dies tribus modis accipitur.
ARTICULUS I. Quid dicitur firmamentum
MEMBRUM II. Utrum omnia ad hominem ordinentur ?
MEMBRUM II. Utrum Adam ex accepto stare potuit
MEMBRUM III. Quid sit superior portio rationis ?
MEMBRUM IV. Quid sit inferior portio rationis ?
MEMBRUM II. De actibus liberi arbitrii.
MEMBRUM III. Quid sit gratia definitione
ARTICULUS I. Quid sit synderesis ?
MEMBRUM III. Qualiter gratia differat a virtute
MEMBRUM I. Qualiter gratia augetur ?
MEMBRUM I. Quid sit virtus in genere ?
MEMBRUM II. Quid sit peccatum originale ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum originale definitione ?
ARTICULUS II. De causa originalis peccati.
ARTICULUS III. De modo traductionis originalis peccati.
MEMBRUM I. Quid sit concupiscentia sive fomes ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum
MEMBRUM I. Quid sit mortale peccatum ?
ARTICULUS I. Utrum inanis gloriae sit peccatum ?
ARTICULUS IV. In quo differat inanis gloria a superbia?
MEMBRUM II. De filiabus invidiae ?
MEMBRUM II. De filiabus acediae, quot et quae sint ?
MEMBRUM II. De filiabus avaritiae.
MEMBRUM II. De filiabus gulae.
MEMBRUM I. Quid sit personarum acceptio ?
Utrum custodia Angelorum sit necessaria ?
Circa primum videtur quod non sit necessaria custodia Angeli.
1. Augustinus in libro de Spiritu etanima dicit quod " anima rationalis ad imaginem Dei facta est, ita ut nulla interposita creatura formetur ab ipsa prima veritate . " Sed si Angelus custodit, cum custos semper supraponatur custodito, Angelus medius erit inter mentem hominis et primam veritatem: cum ergo hoc esse non possit, Angelus hominem non custodit.
2. Adhuc, Augustinus in libro LXXXIII Quaestionum: " Mentem ad imaginem Dei factam volunt, eo quod nulla interposita substantia, a prima veritate formatur . " Ex hoc sequitur idem quod prius: quia si Angelus custodit mentem hominis, cum custos supraponatur custodito, Angelus ad veritatem informat mentem hominis: et sic non informatur immediate a prima veritate.
3. Adhuc, Ad Hebr, ii, 9, super illud: Eum autem, qui modico quam Angeli minoratus est, Glossa dicit sic: " Non secundum naturam humanae mentis minoratus est, sed propter passionem mortis. " Majores quidem Angeli possunt dici homine, quia majores sunt hominis corpore, majores sunt et animo: sed in eo tantum, quod peccati originalis merito corpus quod corrumpitur, aggravat animam . Natura vero humanae mentis qualem Christus assumpsit, quae nullo peccato depravari potest, solus major est Deus. Ergo videtur quod secundum mentem humanam factam ad imaginem Dei, Angelus non supraponatur homini: ergo non custodit hominem secundum mentem.
4. Adhuc, Job, vii, 20: Quid faciam tibi, o custos hominum? Glossa: " Deum dicit custodem hominum, sicut in Psalmo cxxvi, 1: Nisi Dominus custodierit civitatem. Sed Deus est sufficientissimus custos. " Ergo videtur, quod Angeli custodia non sit necessaria: et quod non est necessarium, non est in operibus di-
vinis: ergo custodia Angelorum pulla est, ut videtur.
5. Si forte aliquis diceret, quod homo secundum potentiam motivam sive secundum voluntatem Immediate se habet ad ipsum Deum, et ab ipso Deo formatur: sed secundum potentiam cognitivam, quae ignorantiae permixta est, indiget paedagogo et instructione: et sic Angelum habet In illa parte praeparatorem ad veritatem et custodem. Contra hoc est, quod dicit Augustinus, quod animae formantur ab ipsa veritate: et veritas est finis cognitivae potentiae propriae: videtur ergo, quod secundum potentiam cognitivam non, formentur ab Angelo, nec custodiantur.
Adhuc, Sicut Angelus disponit cognitivam potentiam instruendo, ita disponit motivam consulendo de fuga mali et appetitu boni: et sic patet, quod nulla est inducta responsio.
6. Adhuc, Augustinus in libro LXXXIII Quaestionum, dicit sic, quod " perfecta ratio, quae virtus vocatur, primo utitur seipsa ad intelligendum Deum et fruendum, et caeteris irrationabilibus creaturis ad societatem utitur. " Sed illae rationales creaturae non sunt nisi Angeli, Ergo anima utitur Angelis. Sed sicut dicit Augustinus in libro primo de Doctrina Christiana: " Eti est aliquid in facultatem voluntatis assumere, et ad aliud referre quo fruendum est . " Sed utens in omnibus major est utili quo utitur. Ergo anima humana in hoc ordine major est Angelo: sed inferior non est custos superioris, sed e converso: ergo Angelus non est custos animae, ut videtur.
In contrarium hujus est,
1. Quod inducit Magister in libro II Sententiarum, distinct. XI, cap. Illud quoque sciendum est, inducens illud Matthaei, xviii, 10: Angeli eorum incaelis semper vident faciem Patris mei qui in caelis est. Ubi dicit Hieronymus: " Angelos dicit eorum esse, quibus ad custodiam deputati sunt. " Et subdit.: " Magna dignitas animarum est, ut unaquaeque habeat ab ortu nativitatis suae in custodiam sui Angelum delegatum, " Ergo Angeli custodiunt homines.
2. Adhuc, Ibidem inducit Gregorium sic dicentem, quod " unusquisque habet sibi unum bonum Angelum deputatum in custodiam, et unum malum ad exercitium. " Cum enim omnes Angeli boni nostrum bonum velint, communiterque saluti omnium studeant, ille tamen qui deputatus est alicui ad custodiam, eum specialiter hortatur ad bonum, sicut legitur de Angelo Tobiae , et de Angelo Petri in Actibus Apostolorum . Similiter et mali Angeli cum desiderent malum hominum, magis tamen hominem ad malum incitat, et ad nocendum fortius instat ille qui ad ejus exercitium deputatus est.
3. Adhuc, Eccli, xvii, 14: In unamquamque gentem praeposuit rectorem. Glossa, " Angelos. "
4. Adhuc, Isa. lxii, 6: Super muros tuos, Jerusalem, constitui custodes. Glossa, " Angelos. "
5. Adhuc, I ad Corinth. xv, 24, super illud: Cum evacuaverit omnem principatum : Glossa dicit, quod usque ad diem judicii Angeli Angelis, et homines hominibus, et Angeli hominibus praesunt. Sed non. praesunt nisi ad custodiam. Ergo Angeli custodiunt homines usque ad diem judicii: et sic videtur, quod necessaria sit custodia Angelorum.
6. Adhuc, In Psalmo xc, 11: Angelis suis mandavit de te,7. Adhuc, Ad Hebr, i, 14: Omnes sunt administratorii spiritus, in ministerium missi propter eos qui haereditatem capient salutis. Hoc autem ministerium non est nisi custodia. Ergo custodia
est Angelorum, qua custodiunt homines, 8. Adhuc, ei qui est in via in qua est periculum casus, necessaria est custodia alicujus qui teneat ipsum, ne cadat: sed homo dum vivit, est in tali via: ergo indiget Angelo custodiente, qui cadere non potest.
9. Adhuc, Ad Galat, iv, 1 et 2: Quanto tempore haeres parvulus est, non differt a servo, cum sit dominus omnium: sed sub tutoribus et actoribus est, usque ad praefinitum tempus. Sed licet homo haeres sit regni caelestis (ut dicitur, ad Roman, viii, 17), tamen parvulus est et infirmus, quamdiu vivit hac mortali vita. Ergo tutore et actore indiget: sed ille non potest esse nisi Angelus custodiens: ergo indiget alio Angelo custodiente. Sed dicit Plato in Timaeo, quod " Creator nulli rei a se creatae negat aliquid utilium ad beatitudinem. " Ergo cum Angelus custos utilis et necessarius sit homini ad beatitudinem, Creator homini mittit Angelum ad custodiendum.
Solutio. Consentiendum est auctoritatibus et rationibus ultimo inductis, et dicendum, quod homini proficienti ad beatitudinem necessaria est custodia Angelorum dum est in via, propter multa pericula viae quae occurrunt homini, a quibus cavere non posset sine custodia Angelorum.
Ad primum autem quod contra objicitur, dicendum quod formatione gratiae gratum facientis solus Deus format mentem hominis et secundum affectum et secundum adspectum: sed formationes praeparatoriae multae necessariae sunt, ut facilius inducatur ultima perfectio et formatio: sicut et Philosophus dicit, quod virtus consuetudinalis et intellectualis generationem et incrementum sumit ab assuetudine et doctrina: et propter illas praeparatorias formationes multum est utilis custodia Angelorum.
Per omnia eodem modo dicendum est ad secundum.
Ad aliud dicendum, quod licet homo et Angelus quantum ad imaginem (quae in mente est) aequales sint, et in Christo mens etiam humana altior Angelo, propter quod etiam Christus Angelum custodem numquam habuit, ut in sequentibus patebit: tamen prout in anima per redundantiam est corruptio originalis peccati, indiget homo multa purgatione, et multa praeparatione ad formam gratiae et beatitudinis, propter quas necessaria est custodia Angelorum et ministerium circa hominem.
Ad aliud dicendum, quod Deus sufficientissimus custos est ex parte sui: sed homo custoditus infirmus est, et indiget pluribus: et ideo ei necessaria est custodia Angelorum.
Ad aliud dicendum, quod illa responsio inconveniens est, sicut probatum, est in objiciendo.
Ad aliud dicendum, quod in veritate homo utitur Angelo, et ministerio Angeli, ut dicit Augustinus: sed cum dicitur, quod utens major est utili, distinguendum est. Si enim dicatur utile, quod secundum naturae gradum ad aliud refertur quo fruendum est: tunc verum est quod dicit. Si autem dicatur utile, quod per charitatem exhibet se ad usum inferioris, cum superius sit naturali dignitate: sic saepe servus utitur domino, et nos usi sumus Christo, et utimur Angelis: et sic non est verum, quod utens semper major sit utili.