m APPENDIX Xt

tlèbatur invaserunt. Id enim constat tum ex uteris Ad gravissimum diei 20 Iunii 1859, tum ex aliis Cum Catholica Ecclesia diei 26 Martii 4860, tum ex aliis universis quas circa praesentem quaestionem edi- dit. Qua de causa cum praesenti capite dominium temporale R R . Pontificum tueri voluerit, de illo cer- te loqui voluit, quod Romani Ponti- fices reapse possidebant, et de quo semper locutus fuerat.

Neque pariter, dubitandum est, invasionem eiusmodi iniustam esse debere. Cum enim R. Pontifex ut alius quilibet saecularis princeps i provincias status sui regat, iisdem conditionibus subiicitur; sicut igitur nulla culpa in eo est qui alienum regnum iuste invadat; nulla pariter culpa, et nulla excommunicatio in- curreretur ab eo, qui iustis de ca- usis Pontificium statum invaderet.

Nemo tamen putet, ad invasio- nem instituendam necessarium esse, ab extraneis in provincias vel civi- tates pontificias hostiliter insilire; nam id unum necessarium es t , ut quis hostiliter invadat civitates, terras, loca aut iura ad Ecclesiam Romanam pertinentia. Perduelles igitur qui facta seditione in aliqua ei vitate ad Pontificem pertinente su- premum imperium adipiscantur, excommunicationem hanc incurrunt nam et hi proprie et vere invadunt.

Ex verbis vero huius capitis manifestum est, hanc excommuni- cationem incurrere tum qui pe rse , eu immediate tum qui per alios

seu mediate invadunt : scriptum est enim tum per se tum per alios ; neque enim eiusmodi verba refe- renda sunt tantummodo ad ver- bum Detinentes, sed ad omnia su- periora, tum ex sensu obvio, sin minus enim excommunicationi su- bicerentur , qui vel per se vel per alios supremam iurisdictionem sta- tus Pontificii ret inerent , non vero qui invaderent, vel destruerent ; quod absonum est; tum ex collatio- ne cum citato Bullae coenae capite, in quo relata verba ad triplicem illam actionem invadendi, destruen- di et detinendi aperte referuntur « » Excommuni camus et .anathemati- » zamus omnes illos, qui per s e , » seu alios, directe vel indirecte , » sub quocumque titulo vel colore, » invadere, destruere, occupare et » detinere praesumpserint in totum » vel in partem Almam urbem etc » De hac itaque re nulla dubitandi ratio esse potest.

Quid autem dicendum de du- cibus, et de militibus qui invadunt et statum Pontificium et almam urbem reapse invaserunt ?

Certe quoad illos milites vel duces qui prorsus voluntarie Pon- tificium statum invaserunt nullimo de dubitari potest quin excommu- nicationem incurrerint ; sunt enim veri et proprie dicti invasores. Id- ipsum pariter dicendum est de iis militibus et ducibus qui quamvis conscrictionis vi adae ti, tamen vo- luntarie et ex animo invaserunt atque dimicarunt. Quoad eos autem