EPISTOLA ENCYCLICA 713

Hoc ipsum de Ecclesia una, quotquot essent ubique et quo- vis tempore mortales complexum, vidit ac praesigniflcavit Isaias, cum, futura prospicienti, obiecta species montis est, celsitudinis exsuperantia conspicui, qui imaginem Domus Domini, videlicet Ecclesiae, expressam gerebat : Et erit in novissimis diebus prae- paratus mons domus Domini in vertice montium (1). Atqui unus iste mons est, in vertice montium locatus : una domus Domini ad quam omnes gentes vivendi normam petiturae aliquando confluerent: Et fluent ad eam omnes gentes... et dicent: venite et ascendamus ad montem Domini, et ad domum Dei Iacob, et docebit nos vias suas, et ambulabimus in semitis eius (2). Quem locum cum Optatus Milevitanus attingeret, Scriptum est, inquit, in Isaia propheta: ex Sion prodiet lex, et verbum Domini de Hierusalem. Non ergo in illo monte Sion Isaias aspicit vallem, sed in monte sancto, qui est Ecclesia, qui per omnem orbem romanum caput tulit sub toto caelo... Est ergo spiritalis Sion Ecclesia, in qua a Deo Patre rex constitutus est Christus, quae est in toto orbe terrarum, in quo est una Ecclesia catholica (3). Augustinus vero: Quid tam manifestum quam mons? Sed sunt et montes ignoti, quia in una parte terrarum positi sunt.... Me autem, mons non sic, quia implevit universam faciem ter- rae: et de illo dicitur: paratus in cacumine montium (4). Illud accedit, quod Ecclesiam Filius Dei mysticum corpus suum de- crevit fore, quocum ipse velut caput coniungeretur, ad similitu- dinem corporis humani quod suscepit: cui quidem naturali con- glutinatione inhaeret naturale caput. Sicut igitur mortale corpus sibi sumpsit unicum, quod obtulit ad cruciatus et necem, ut liberationis humanae pretium exsolveret, sic pariter unum habet corpus mysticum, in quo et cuius ipsius opera facit sanctitatis salutisque aeternae homines compotes : Ipsum (Christum) dedit (Deus) caput supra omnem Ecclesiam, quae est corpus ipsius (5). Dispersa membra atque seiuncta non possunt eodem cum ca- pite, unum simul effectum corpus, cohaerere. Atqui Paulus, Omnia autem, inquit, membra corporis cum sint multa unum tamen corpus sunt: ita et Christus (6). Propterea corpus istud

(1) Isaias II, 2.

(2) Ib. 2-3.

(3) De Schism. Donatisi, lib. III, n. 2. (4) In Epist. Ioan., tract. I, n. 13. (3) Ephes. I, 22-23.

(6) 1. Corinto. XII, 12.