502

dictum incurrunt si a mandatis et ordinationibus Romani Pontificis pro- tempore existentis ad universale futurum Concilium appellent; haec enim est culpa quae interdicto per- cellitur.

Porro illud contrahunt universi- tates, Collegia, et Capitula quo- cumque nomine nuncupentur.

Universitas est multorum in, unum congregatio eidem capiti sub- iectorum.

Collegium est collectio plurium corporum rationabilium, constituens unum corpus repraesentatum. Fer- raris Biblioth. can. V. Collegium nn. 2. 3.

Capitulum est collectio seu con- gregatio personarum ecclesiastica- rum, ex. gr. Canonicorum, vel Re- gularium in unum, seu capilula- riter congregatorum. Ibid. n. 134. Capitulariter, inquam, seu iuxta re- gulas praescriptas ; non enim quae- libet canonicorum unio capitulum vocari potest, aut est.

Exinde vero nemo concludat, in- terdicto affici illas tantum hominum collectiones quae Universitates, Col- legia, aut Capitula vocantur; cum enim legislator dicat quocumque nomine nuncupentur, satis innuit, se non ad nomina, sed ad rei substantiam respexisse, scilicet ad moralem quamlibet hominum unio- nem , collectionem, congregatio- nem ; ita ut si unio illa vocetur ex. gr. Synodus, Congregatio, etc. interdicto afficitur, si ab ordinatio- nibus et mandatis Romani Ponti-

sonae in Piano Capite consideran- tur, diversa est.

3.° Ulterius lex poenalis non est extendenda ad alias personas, nisi id evidentissimum sit.

4.° Demum in lege poenali quod minimum sequi debemus. Nullo ergo argumento Patavini sententia sustinetur.

Allatis autem a nobis rationibus corruit cl. Patavini ratiocinium. Personae enim, ut poenam incur- rant, considerandae sunt sub eo respectu quo in lege considerantur; cum autem in interdicto conside- rentur, et nominentur unae per- sonae morales, non potest eis poena applicari quae lata fuit in personas singulares, quae ad nullam Uni- versitatem vel Collegium perti- neant ; sin minus lex poenalis ex- tenderetur; quando enim lex qua- litatem vel statum personarum de- terminat, de personis quae illo statu vel qualitate carent, sollicita non est; et in casu duplex, et qui- dem maxima, poena irrogaretur personis moralibus, dum expressis verbis unum irrogatur interdictum. Quod vero personae ad Collegia vel Universitates pertinentes et uti sin- gulares et uti morales considerari possint, in casu locum non habet, cum ipse legislator eiusmodi con- siderationem instituent, applicando quidem ad singulares personas ex- communicationem, ad morales in- terdictum.

Personae igitur morales quae hoc in Capite recensentur unum inter-