ARTICULUS III.

De hierarchia Dominationum, Virtutum, et Potestatum .''

Deinde quaeritur de hierarchia horum trium ordinum, de qua dicit Dionysius in

Caelesti hierarchia, sic: " Has habens deiformes proprietates media caelestium animorum dispositio, purgatur quidem et illuminatur et perficitur (quemadmodum dictum est) a divinis illuminationibus inditis sibi secundo per primam hierarchicam dispositionem, et per mediam illam secunda manifestatione delatis . " Ex hoc accipitur, quod dupliciter illuminatur media hierarchia, scilicet a Deo, et a prima hierarchia: sed illuminari a Deo est proprium hierarchiae primae: ergo videtur, quod media hierarchia convenit cum prima hierarchia in illuminationibus a Deo acceptis.

Contra:

1. Media et prima distinguuntur a Dionysio in hoc, quod prima immediate accipit a Deo, media autem a prima: in hoc autem non conveniunt media et prima, quod immediate a Deo illuminationes accipiunt.

2. Adhuc, Dionysius, ibidem, " Divina ordinatione promulgatum est, per prima secunda divinis participare illuminationibus. " Cum ergo media secunda sit, videtur quod non participat illuminationes nisi per primam: et ita media non illuminatur nisi per primam hierarchiam.

Solutio. Dicendum, quod beatus Dionysius per canonem Bibliae probat tres hierarchias esse. Et prima illuminatur a Deo, secunda a prima, et tertia a secunda, et ecclesiastica a tertia: et hoc quod, Isa. vi, 2, dicitur, quod Seraphin stabant super thronum propinquissimi Deo. Et, Exod, xxxvii, 7 et seq., dicitur, quod Dominus sedet super alas Cherubin: quod etiam significat immediatam conversionem in Deum, Similiter, Ezechiel. i, 4 et seq., in throno sapphirino qui stabat super firmamentum, quod, erat imminens capiti animalium, non sedebat nisi species electri, quae Deum significabat. Et sic etiam Thronorum immediata conversio non est nisi in Deum. Et per tria haec dicit Dionysius dispositionem, primae hierarchiae significari, quae secundum perspicacitatem intelligentiae analogiam habet ad divinas illuminationes immediate a Deo percipiendas.

Secundam autem probat ex hoc quod, Isa. vi, 3, unus Angelus clamabat ad alterum. Et similiter, Daniel, x, 13, quod dicit significare illuminationem ab Angelo in Angelum procedentem: propter quod etiam dicit in verbo ante inducto, quod haec illuminatio secunda manifestatione est delata. Prima enim manifestatio illuminationis immediate est a Deo omnium illuminatore: secunda vero manifestatio est, quando illuminatio a Deo percepta manifestatur in Angelum. Tertiam vero probat per illud Danielis, viii, 16, ubi vir Gabriel dixit ad Angelum: Fac intelligere istum, id est, Danielem, visionem . Et per illud Zachariae, i, 16, ubi Angelus instructus ab Angelo, instruxit animam Prophetae de reaedificatione Jerusalem. Per hoc enim dicit significari illuminationes analogiam habentes ad animas hominum, et in animas hominum ab Angelis descendentes quasi tertia illuminatione.

Notandum tamen, quod duplex est illuminatio. Una pertinens ad officium et gradum ordinis angelici: et de illa verum est quod dicit Dionysius de prima et secunda et tertia manifestatione: in illa enim lege divina promulgatum est, quod secunda per prima participent divinis illuminationibus. Est autem alia illuminatio pertinens ad beatitudinem gloriae: et haec non fit per theophanias, sed per visionem quae est facie ad faciem. Et secundum hanc omnes vident immediate Deum, sicut dicitur, Matth. xviii, 10: Angeli eorum in caelis semper vident faciem Patris mei qui in caelis est. Unde secundum hanc divisionem nulla distin-

guitur hierarchia: quia omnes vident immediate, et fruuntur ipsa visione: haec enim visio, ut dicit Augustinus,, est tota merces. Et inducit illud Psalmi xv, 11: Adimplebis me laetitia cum vultu tuo: delectationes in dextera tua usque in finem. Et illud Joannis, xvii, 3: Ut cognoscant te, solum verum Deum, et quem misisti, Jesum Christum: haec enim est vita aeterna. Et sic dicit Dionysius, quod illuminationes sive theophaniae ad officium et gradum ordinum pertinentes, per primam hierarchiam referuntur ad secundam secunda manifestatione. Illuminationes autem ad beatitudinem pertinentes immediate ad omnes beatos descendunt a Deo: in hac enim non distinguuntur hierarchiae.

Et per haec patet solutio ad totum quaesitum.