IN TERTIUM LIBRUM SENTENTIARUM
PROOEMIUM. IN TERTIUM LIBRUM SENTENTIARUM.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM I.
QUAESTIO IV. Utrum quaelibet trium personarum possit incarnari per se ipsam.
QUAESTIO I. Utrum in opere incarnationis servetur debita congruentia ex parte Dei.
QUAESTIO II. Quae fuerit incarnationis ratio praecipua.
QUAESTIO III. Quae trium personarum fuerit ad incarnationem magis idonea.
QUAESTIO IV. Quo tempore fuerit magis congruum, Filium Dei incarnari.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM II.
QUAESTIO II. Utrum maior sit congruitas ad unionem in humana natura quam in Angelo, an e converso.
QUAESTIO I. Utrum Christus assumserit veram carnem.
QUAESTIO II. Utrum Christus assumserit animam rationalem.
QUAESTIO III. Utrum Christus habuerit cum aliis hominibus communem speciem.
QUAESTIO I. Utrum corpus unitum fuerit Verbo mediante.spiritu humano sive anima.
QUAESTIO II. Utrum anima Christi assumta fuerit a Verbo mediante aliquo habitu gratuito.
QUAESTIO III. Utrum Verbum unitum sit humanae naturae mediante Spiritu sancto.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM III.
ARTICULUS I. De sanctificatione Virginis quoad congruentiam temporis.
QUAESTIO I. Utrum caro Virginis sanctificata fuerit ante animationem.
QUAESTIO III. Utrum beata Virgo sanctificata fuerit ante nativitatem.
QUAESTIO I. Utrum beata Virgo per sanctificationis gratiam immunis fuerit ab omni actuali peccato.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
QUAESTIO II. Utrum Christus in Abraham fuerit decimatus.
ARTICULUS II. De carnis Christi traductione.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM IV.
ARTICULUS I . De conceptione Christi in comparatione ad Spiritum sanctum efficientem.
QUAESTIO I. Utrum. Filii Dei incarnatio debeat appropriari Patri, an Spiritui sancto.
QUAESTIO III. Utrum Christus possit dici filius Trinitatis.
ARTICULUS II. De conceptione Christi in comparatione ad gratiam intervenientem.
QUAESTIO III. Utrum gratia in conceptione teneat rationem proprietatis naturalis, vel gratuitae.
ARTICULUS III. De conceptione Christi in comparatione ad Virginem concipientem.
QUAESTIO II. Utrum cooperatio illa beatae Virginis fuerit naturalis, an miraculosa.
QUAESTIO III. Utrum beata Virgo sit Dei genitrix appellanda.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM V.
QUAESTIO II. Utrum assumere conveniat divinae personae.
QUAESTIO III. Utrum assumere conveniat personae ratione naturae, an e converso.
QUAESTIO IV. Utrum assumere possit convenire divinae naturae, abstracta omni persona.
QUAESTIO I. Utrum concedendum sit, naturam humanam assumtam esse a Deo.
QUAESTIO II. Utrum Deus assumserit humanam personam.
QUAESTIO IV. Utrum concedendum sit, quod Deus assumserit hominem.
QUAESTIO V. Utrum concedenda sit haec: Filius Dei assumsit humanitatem
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VI.
ARTICULUS II. De qualitate et nobilitate illius unionis.
QUAESTIO I. Utrum unio duarum naturarum sit terminata ad unitatem personae.
QUAESTIO III. Utrum illa unitas quantum ad gradum excellat omnes unitates creatas.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VII.
QUAESTIO II. Utrum haec sit admittenda: Deus factus est homo.
QUAESTIO I. Utrum Filius Dei sit vraedeslinatus.
QUAESTIO III. Utrum haec sit concedenda: homo praedestinatus est esse Filius Dei.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VIII.
ARTICULUS I. De nativitate temporali in comparatione ad divinam naturam.
QUAESTIO I. Utrum haec sit concedenda: divina natura est de Virgine nata.
QUAESTIO II. Utrum nasci de Virgine vere dicatur de natura assumta.
ARTICULUS II. De nativitate temporali in comparatione ad aeternam.
QUAESTIO I. Utrum concedendum sit, Christum bis esse natum.
QUAESTIO II. Utrum in Christo sint duae filiationes.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM IX.
ARTICULUS I. De ipsa adoratione per comparationem ad eum cui est exhibenda.
QUAESTIO I. Utrum cultus latriae sit exhibendus humanitati sive carni Christi.
QUAESTIO II. Utrum cultus latriae exhiberi debeat imagini Christi.
QUAESTIO III. Utrum cultus latriae Matri Christi exhiberi debeat.
QUAESTIO IV. Utrum cultus latriae cruci Christi exhibendus sit.
QUAESTIO V. Utrum latria exhibenda sit membris Christi.
QUAESTIO VI. Utrum cultus latriae possit exhiberi adversario Christi absque peccato,
QUAESTIO L Utrum latria sit in genere virtutis.
QUAESTIO II. Utrum latria sit virtus generalis, vel specialis.
QUAESTIO III. Utrum latria sit virtus cardinalis, vel theologica.
QUAESTIO IV. Utrum latria sit virtus distincta a dulia.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM X.
QUAESTIO III. Utrum haec sit vera: Christus, secundum quod homo, est individuum.
ARTICULUS II. De filiatione adoptionis.
QUAESTIO I. Utrum filiatio adoptionis sit in Christo.
QUAESTIO II. Utrum filiatio adoptionis conveniat nobis per Christum.
QUAESTIO III. Utrum filiatio adoptionis sit in nobis per comparationem ad Christum.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XL
QUAESTIO II. Utrum praedestinatio Christi respectu nostrae praedestinationis sit forma exemplaris.
QUAESTIO III. Utrum in praedestinalione Christi respectu nostrae sit vera causalitatis ratio.
ARTICULUS II. De vocabulis, quae videntur importare inceptionem.
QUAESTIO III. Utrum lutee sit concedenda: homo incipit esse Deus.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XII.
QUAESTIO II. Utrum fuisset congruum assumere Adam.
QUAESTIO I. Utrum Christus potuerit peccare.
QUAESTIO II. Utrum Christus potentiam peccandi habuerit vel assumserit.
QUAESTIO I. Utrum decuerit Deum assumere sexum muliebrem.
QUAESTIO II. Utrum magis debuerit carnem assumere de viro simul et muliere quam sola muliere.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIII.
QUAESTIO II. Utrum in Christo sit gratia finita, vel immensa.
QUAESTIO III. Utrum gratia singularis personae in Christo fuerit plena gratia atque perfecta.
ARTICULUS II. De gratia capitis.
QUAESTIO I. Utrum gratia capitis sit quid creatum, vel increatum.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIV.
QUAESTIO II. Utrum anima Christi in cognoscendo comprehendat ipsum Verbum sibi unitum.
ARTICULUS II. De cognitione, quam anima Christi habuit in Verbo.
QUAESTIO II. Utrum anima Christi actu cognoscat in Verbo omnia quae habitu cognoscit.
QUAESTIO III. Utrum anima Christi cognoscat omnia in Verbo. auae connosnii Verbum.
QUAESTIO I. Utrum Christus habuerit aliam scientiam praeter illam quam habuit in Verbo.
QUAESTIO II. Utrum Christus profecerit secundum illud genus cognitionis.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XV.
QUAESTIO I. Utrum congruum fuerit, tales defectus in Christo reperiri.
QUAESTIO II. Utrum Christus assumserit omnes defectus nostros praeter peccatum.
ARTICULUS II. De defectibus a Christo assumtis in speciali.
QUAESTIO I. Utrum Christus habuerit ignorantiam in rationali.
QUAESTIO II. Utrum in Christo fuerit passio tristitiae.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVI.
QUAESTIO III. Utrum Christus assumserit necessitatem patiendi.
ARTICULUS II. De passibilitate et dolore animae Christi specialiter.
QUAESTIO II. Utrum anima Christi passa fuerit secundum superiorem portionem rationis.
QUAESTIO III. Utrum dolor fuerit intensior in parte rationali animae Christi, an in parte sensuali
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVII.
QUAESTIO II. De numero et sufficientia voluntatum in Christo.
QUAESTIO III. Utrum istae voluntates in Christo fuerint conformes, vel repugnantes.
QUAESTIO 1. Utrum decuerit Christum orare.
QUAESTIO II. Utrum Christus in omni oratione sua fuerit exauditus.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVIII.
QUAESTIO II. Utrum Christus meruerit aliquid post conceptionem.
ARTICULUS II. De merito Christi quoad fructum vel proemium.
QUAESTIO I. Utrum Christus sibi meruerit Dei fruitionem sive proemium substantiale.
QUAESTIO II. Utrum Christus meruerit sui corporis glorificationem.
QUAESTIO III. Utrum Christus meruerit nobis ianuae apertionem.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIX.
QUAESTIO I. Utrum per passionem Christi fiat remissio peccatorum.
QUAESTIO II. Utrum per passionem Christi facta fuerit chirographorum deletio.
QUAESTIO III. Utrum per passionem Christi liberati simus a potestate diaboli.
QUAESTIO I. Utrum solus Filius sit redemptor, an etiam Pater et Spiritus sanctus.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XX.
ARTICULUS UNICUS. De congruentia nostrae redemptionis factae per passionem Christi.
QUAESTIO I. Utrum congruum fuerit, humanam naturam a Deo reparari.
QUAESTIO II. Utrum magis congruerit, genus humanum reparari per satisfactionem quam per aliam viam.
QUAESTIO III. Utrum aliqua creatura pura potuerit satisfacere pro toto genere humano.
QUAESTIO IV. Utrum aliquis, adiutus gratia, potuisset satisfacere pro se ipso.
QUAESTIO V. Utrum Deus debuerit modum satisfaciendi per passionem Christi acceptare.
QUAESTIO VI. Utrum alio modo potuerit Deus genus humanum salvare.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXI.
QUAESTIO III. Utrum Verbum unitum fuerit carni et animae duplici unione.
QUAESTIO II. Utrum ex illa separatione caro Christi fuerit mortua, an post eam habuerit vitam.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXII
QUAESTIO II. Utrum Christus, secundum quod homo, luerit in loco determinato, an ubique.
QUAESTIO IV. De descensu animae Christi ad inferos.
QUAESTIO V. Utrum Christus in descensu ad inferos omnes animas liberaverit.
QUAESTIO VI. Utrum Christus statim post mortem introduxerit animas liberatas in caelum.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIII.
QUAESTIO II. Utrum fides sit in parte animae cognitiva, an affectiva.
QUAESTIO III. Utrum fides sit virtus una.
QUAESTIO IV. Utrum fides sit certior quam scientia.
QUAESTIO V. De definitione fidei ab Apostolo assignata.
ARTICULUS II. De fide informi.
QUAESTIO I. Utrum fides informis sit in genere vir tutis, an non.
QUAESTIO II. An fides informis sit infusa, an acquisita.
QUAESTIO III. Utrum fides informis sit in daemonibus.
QUAESTIO IV. Utrum fides informis expellatur per adventum gratiae.
QUAESTIO V. Utrum fides informis fiat formata, adveniente gratia.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIV.
QUAESTIO III. Utrum fides sit circa complexum, an circa incomplexum.
ARTICULUS II. De obiecto fidei in comparatione ad nostram cognitionem.
QUAESTIO I. Utrum fides sit de his, de quibus habetur visio sensibilis.
QUAESTIO II. Utrum fides sit de his, de quibus habetur opinio probabilis.
QUAESTIO III. Utrum fides sit de his, de quibus habetur cognitio scientialis.
ARTICULUS III. De obiecto fidei quoad nominis rationem.
QUAESTIO I. De definitione articuli, quam ponit Richardus.
QUAESTIO II. De definitione articuli, quam ponit Isidorus.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXV.
QUAESTIO III. Utrum omnes teneantur credere omnes articulos explicite post adventum. Christi.
QUAESTIO I. Utrum fides creverit quoad credendorum multitudinem.
QUAESTIO II. An fides profecerit quoad illuminationis plenitudinem.
QUAESTIO III. Utrum fides creverit quoad assensus certitudinem.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVI.
QUAESTIO II. Utrum spes sit genus virtutis, an species specialissima.
QUAESTIO III. Utrum spes sit virtus cardinalis, an theologica.
QUAESTIO IV. Utrum virtus spei aliquando sit informis, an seniper sit formata.
QUAESTIO V. Utrum spes in suo actu sit certitudinalis, an dubia.
QUAESTIO I. Utrum timor et spes sint unus et idem habitus, an diversi.
QUAESTIO II. Utrum spes ex bonis meritis habeat ortum.
QUAESTIO III. Utrum spes praecedat caritatem ordine naturae, un e converso.
QUAESTIO IV. Utrum spes sit in bonum sub ratione boni.
QUAESTIO V. Utrum spes sit in parte animae cognitiva, an affectiva.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVII.
QUAESTIO II. Utrum habitus caritatis sit unus indivisus, an per species multiplicatus.
QUAESTIO IV. Utrum habitus caritatis possit esse informis, an semper sit formatus.
ARTICULUS II. De caritate quantum ad actum et modum.
QUAESTIO I. Dirum motus caritatis per prius sit meritorius quam actus aliarum virtutum.
QUAESTIO II. Utrum possibile sit, motum caritatis esse mercenarium.
QUAESTIO III. Utrum idem motus dilectionis possit esse in Deum et in proximum.
QUAESTIO IV. Quis duorum motuum caritatis praecedat alterum.
QUAESTIO V. Utrum actus dilectionis in Deum habeat modum.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVIII.
QUAESTIO III. Utrum ex caritate diligendi sint mali homines.
QUAESTIO V. Utrum ex caritate diligenda sint dona gratuita.
QUAESTIO VI. De diligendorum numero et sufficientia.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIX.
ARTICULUS UNICUS. De ordine caritatis.
QUAESTIO I. Utrum ordo sit in caritate respectu diligibilium.
QUAESTIO II. Utrum caritas in diligendo praeponat Deum nobis.
QUAESTIO III. Utrum secundum ordinem caritatis praeponendum sit bonum proprium bono ipsius proximi.
QUAESTIO IV. Utrum magis diligendi sint parentes quam filii, an e converso.
QUAESTIO V. Utrum domesticus sit extraneo praeponendus.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXX.
QUAESTIO II. Utrum homo, in quantulacumque caritate constitutus, teneatur mortem pro Christo subire.
QUAESTIO III. -Utrum perfectam caritatem habentes teneantur implere ea quae sunt perfectionis.
QUAESTIO IV. Utrum omnes teneantur diligere inimicos quantum ad affectum.
QUAESTIO V. Utrum omnes teneantur diligere inimicos quantum ad effectum.
QUAESTIO VI. Utrum sit maioris perfectionis et meriti diligere amicum, an diligere inimicum.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXI.
QUAESTIO II. Utrum cadens a caritate possit resurgere in aequali.
QUAESTIO III. Utrum homo possit resurgere in caritate minori.
QUAESTIO 1. Utrum fides in gloria evacuetur.
QUAESTIO II. Utrum spes evacuetur per adventum gloriae.
QUAESTIO III. Utrum habitus scientiae evacuetur in patria.
ARTICULUS III. De duratione caritatis per comparationem.ad praemium.
QUAESTIO I. Utrum contingat, caritatis habitum in patria evacuari.
QUAESTIO III. Utrum ordo caritatis in patria habeat immutari.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXII.
QUAESTIO II. Utrum Deus omnes creaturas diligat generaliter.
QUAESTIO III. Utrum Deus diligat omnes creaturas aequaliter.
QUAESTIO IV. Utrum Deus magis diligat.hominem quam Angelum, an e converso.
QUAESTIO VI. Utrum Christus magis dilexerit Ioannem quam Petrum.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIII.
QUAESTIO II. Utrum omnes virtutes cardinales sint una virtus, an diversae.
QUAESTIO V. Utrum virtutes cardinales sint a Dei dono, vel ab assuetudine.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIV.
QUAESTIO II. Utrum dona sint priora virtutibus, an e converso.
QUAESTIO III. Utrum virtutes sint excellentiores donis,
QUAESTIO 1. Utrum dona Spiritus sancti sint tantummodo septem.
QUAESTIO II. De donorum ordinatione et combinatione.
QUAESTIO III. Utrum dona Spiritus sancti maneant in Beatis.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
QUAESTIO II. Utrum usus timoris servilis sit bonus, an malus.
QUAESTIO III. Utrum timor servilis expellatur, gratia adveniente.
ARTICULUS II. De timore gratuito.
QUAESTIO I. Utrum timor initialis et filialis sint diversae timoris species.
QUAESTIO II. Ut rum, crescente caritate, timor decrescat. -
QUAESTIO III. Utrum timor gratuitus in patria maneat.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXV.
QUAESTIO II. Utrum actus praecipuus doni scientiae consistat in actione, vel in speculatione.
QUAESTIO III. Utrum donum intellectus simul consistat in contemplatione Creatoris et creaturae.
QUAESTIO IV. Utrum ocius ipsius doni consilii sit consiliari.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVI.
QUAESTIO II. Utrum dona Spiritus sancti sint connexa.
QUAESTIO III. Utrum connexio sit in virtutibus politicis, ut necesse sit,
QUAESTIO IV. Utrum sit connexio in vitiis ei peccatis.
QUAESTIO V. Utrum ponenda sit aequalitas in habilibus gratuitis.
QUAESTIO VI. Utrum caritas sit forma virtutum.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVII.
QUAESTIO II. Utrum praecepta Decalogi obligent ad opera formata.
ARTICULUS II. De mandatis Decalogi quoad distinctionem et ordinem.
QUAESTIO I. Utrum mandata Decalogi debeant esse tantum decem, an plura, an pauciora.
QUAESTIO II. De ordine mandatorum Decalogi ad invicem.
QUAESTIO III. De numero et ordine mandatorum quoad tabularum distinctionem.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVIII.
QUAESTIO III. Utrum mendacium sit peccatum mortale ratione sui generis.
QUAESTIO V. De ipsius mendacii divisione.
QUAESTIO VI. De gradibus specierum mendacii.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIX.
QUAESTIO III. Utrum omne periurium sit mortale peccatum.
QUAESTIO II. Utrum liceat iurare per aliquod creatum.
QUAESTIO III. Utrum liceat recipere iuramentum ab idololatris factum.
ARTICULUS III. De obligatione iuramenti.
QUAESTIO I. Utrum obligatio per iuramentum dolosum contrahatur.
QUAESTIO III. Utrum iuramentum incautum sit obligatorium.
DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.
COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XL.
Utrum actus doni fortitudinis consistat principaliter circa passiones tolerandas, an circa cupiditates reprimendas.
Quinto quaeritur, quis sit actus proprius doni fortitudinis, et quod eius obiectum;et est quaestio, utrum actos doni fortitudinis principaliter consistat circa passiones tolerandas, an circa cupiditates reprimendas. Et quod principaliter sit circa passiones tolerandas, videtur:
1. Primo per Gregorium qui dicit super principium lb, quod forliludinisdoni est dare trepidanti confidentiam : sed trepidatio maxime est, quando imminet periculum passionum: ergo videtur, quod circa hu:usmodi maxime consistat actus fortitudinis doni.
2. Item, fortitudo, sive dicatur donum sive virtus, respicit potentiam irascibilem tanquam proprium subiectum ;sed potentia irascibilis magis proprie respicit passionum sustinentiam quam cupiditatum repressionem et abstinentiam: videtur ergo, quod actus principalis doni fortitudinis consistat circa passionum tolerantiam.
3. Item, hoc ipsum ostenditur per comparationem ad eius oppositum: quia, sicut largitas opponitur avaritiae et cupiditati, sic fortitudo opponitur pusillanimitati ;sed pusillanimitas attenditur circa fugam passionum: ergo videtur econtra, quod fortitudo donum consistat circa passionum sustinentiam.
4. Item, hoc ipsum ostenditur per comparationem ad habitum fortitudinis virtutis: quia fortitudo donum actum et obiectum debet habere in maiori, vel saltem in tanta excellentia et arduitate, quantam est reperire circa fortitudinem virtutem: sed maxima ardui tas consistit circa passiones: ergo cum circa illas consistat fortitudovirtus , videtur multo fortius, quod actus doni fortitudinis attendatur, vel consistat in aggressione et tolerantia passionum.
5. Item, inter omnes actus meritorios maxima est difficultas circa passiones sustinendas, et magis ad hoc inepti et infirmi samus: ergo si dona data sunt nobis ad expediendum et contra infirmitates retardantes nos ad bonum , videtur, quod aliquod donum debeat nobis dari ad passionum sustinentiam. Sed non est aliud assignare quam donum fortitudinis: ergo etc.
Sed contra: 1. Augustinus in libro de Anima et spiritu : " Fortitudinis est non tantum terrenas cupiditates reprimere, sed penitus oblivisci ": sed hoc non est fortitudinis virtutis: ergo est fortitudi-DisdoDi: videtur ergo, quod actus doni fortitudinis consistat in repressione cupiditatum.
2. Item, Augustinus in libro de Doctrina christiana , ubi loquitur de donis, dicit, quod "fortitudinis est ab omni transeuntium mortifera iucunditate se ipsum sequestrare ": ergo videtur, quod actus doni fortitudinis principaliter consistat in delectationum repressione.
3. Item, Augustinus adaptat septem dona septem beatitudinibus, ita quod fortitudo et esuries et sitis iustitiae sibi correspondent; sed esuries et desiderium iustitiae non oritur in nobis nisi per mortificationem desideriorum et voluptatum: ergo videtur, quod circa hu:usmodi principaliter consistat actus fortitudinis.
4. Item, fortitudo donum respondet dono consilii, sicut exsequens regulanti ; sed donum consilii maxime dirigit ad divinorum consiliorum impletionem: divina autem consilia praecipue consistunt circa repressionem desideriorum et occasionum ei adferentium , sicut patet in castitate, obedientia et paupertate: ergo videtur, quod circa talium desideriorum repressionem actus fortitudinis doni principaliter consistat.
5. item, fortitudo donum aut habet actum alterius generis quam fortitudovirtus, aut si in eodem genere habet, necesse est, quod habeat excellentiorem ; sed in eodem genere non potest habere excellentiorem, cum forlitudovirtus consistat circa terribilia, quae ioducunt mortem, sicut dicit Philosophus : ergo necesse est, quod habeat actum alterius geueris. Cum ergo actus fortitndisvirtutis consistat circa passiones tolerandas, videtur, quod actus fortitudinis doni non circa passiones, sed circa delectationes refrenandas consistat.
Est igitur quaestio, quis sit actus, et quod obiectum doni fortitudinis, et quare eodem nomine cum habitu virtutis nominatur, quod quidem in nullo aliorum donorum reperitur.
CONCLUSIO.
Doni fortitudinis actus principalis consistit circa promptam tolerantiam passionum secundum libertatem consilii et imitationem Christi.
Respondeo: Dicendum, quod fortitudo, quantum est de sua prima ratione, attenditur respectu ardui. Arduum autem dicitur aliquid dupliciter: aut quia laboriosum et difficile, quodam modo excellens et aggravaos facultatem ipsius potentiae ; aut quia est ultra necessitatem et excedit statum communem. Et fortitudo habet attendi respectu utriusque, sed respectu primi attenditur et ordinatur secundum necessitatem praecepti, respectu secundi secundum libertatem consilii. Et primum spectat ad fortitudinem virtutem, secundum vero ad fortitudinemdonum.
Quoniam autem ardui tas maxime attenditur circa excellentiam passionum; hinc est, quod tam fortitudinis doni quam fortitudinis virtutis est habilitare secundum principalem sui ordinationem ad sufferentiam passionum, sed aliter et aliter: quia sustinere et aggredi passiones potest aliquis aut propter iustitiae et honestatis conservationem, aut propter perfectam Christi imitationem; ita quod primum spectat ad dictamen turis naturalis et honestatis moralis, secundum vero spectat ad consilium Dei. Et quoniam imitatio Christi attenditur in crucifixione sui, secundum quod ipse dicit Matthaei decimo sexto : Qui vult venire post me abneget semetipsum etc.: hinc est, quod actus fortiludinisdoxii attenditur circa promptam et expeditam passionum tolerantiam, per hoc quod quodam modo nos mundo et mundum nobis crucifigit, iuxta illud quod dicit Apostolus ad Galatas ultimo : Mihi mundus crucifixus est, et ego mundo. Et hoc est quod dicit Augustinus in libro de Doctrina christiana: " Assurgant deinceps ad fortitudinem, ut mundus eis crucifigatur, et ipsi mundo, et ut in linius vitae perversitate et abundantia iniquitatis non refrigescat caritas".
Et sic patezt, quod fortitudinis doni actus consistit circa passionum tolerantiam secundum imitationem Christi: et hic est eius actus principalis, sicut rationes ad primam partem inductae ostendunt, quae verum concludunt, et ideo concedendae sunt
1. 2. 3. Ad illud vero quod obiicitur, quod est circa delectationum repressionem, per auctoritates Augustini ; dicendum quod Augustinus in illis auctoritatibus non assignat proprium et principalem actum ipsius fortitudinis doni, sed quasi praeambulum. Nemo enim promptus est et expeditus ad passionum tolerantiam secundum imitationem Christi, nisi qui carnem suam cum vitiis et concupiscentiis crucifixit 4. Ad illud quod obiicitur, quod fortitudo exsequitur ea, ad quae consilium dirigit: dicendum, quod etsi donum consilii dirigat ad divina consilia implenda, in quibus consistit perfectio religionis, principaliori tamen intentione dirigit ad ea, in qui-L bus plus est de ratione arduitatis ; maioris autem arduitatis est Christum imitari in passionibus quam in actionibus: et ideo circa hu:usmodi tam consilium quam donum fortitudinis principaliter habet consistere.
5. Ad illud quod ulterius obiicitur, quod donum fortitudinis non potest esse excellentiori modo circa passiones quam virtus fortitudinis; dicendum, quod falsum est, quia excellentiori modo sustinet passiones et excellentiori habitu qui sustinet secundum Christi imitationem, quam propter iustitiae conservationem, et qui sustinet secundum consilii supererogationem, quam secundum praecepti obligationem. In uno enim istorum rectificatur, scilicet in actu virtutis fortitudinis; in alio autem non solum rectificatur, sed etiam altius elevatur et expeditur, scilicet in actn fortitudinis doni.
Et per hoc patet illud quod ultimo quaerebatur, videlicet de differentia reali fortitudinis doni et fortitudinis virtutis, et de convenientia in nomine. Re enim differunt propter diversitatem modorum habilitandi et ordinandi ad tolerantiam passionum; nomine vero conveniunt, pro eo quod ad eadem passionum genera ordinant . Fortitudo enim virtus ordinat ad sustinenda qualiacumque et quantacumque tormenta, antequam bonum virtutis et honestatem derelinquat, non tamen ita excellenter et prompte sicut fortitudo donum. Unde inter omnes virtutes propter excellentiam et arduitatem ex parte obiecti virtus fortitudinis appropinquat donis; et propterea habitus virtutis et doni magis quam alia dona eodem nomine habent censeri, licet differant differentia reali, quia minor est inter illos habitus differentia.
Ex his patet, quis sit actus fortitudinis doni, et quod obiectum, et quae sit differentia eius respectu aliorum habituum.