MEMBRUM II.

Quae faciant ad pulchritudinem universi, sive decorem, sive ornatum?

Secundo quaeritur, Quae faciant ad pulchritudinem universi, sive decorem, sive ornatum ?

Et videtur, quod non tantum bona, sed etiam mala conferant ad pulchritudinem universi.

i. Et ad hoc inducitur illud. Dionysii in libro de Divinis nominibus, ubi sic dicit: " Malum est ad completionem omnis, hoc est, universi conferens: et toti, hoc est, universo per seipsum non imperfectum esse largiens. Et quidquid tale est, confert ad pulchritudinem universi . " Ergo malum etiam culpae confert ad pulchritudinem universi.

2. Adhuc, Aristoteles et Dionysius in eodem capitulo libri de Divinis nominibus, dicunt, quod malum omnifariam sive universaliter etiam seipsum destruit. Ergo nihil est universaliter malum: et quod non est universaliter malum, aliquid habet boni et pulchri: et quod aliquid habet boni et pulchri, confert ad pulchritudinem universi: ergo malum culpae confert ad pulchritudinem universi.

3. Adhuc, Augustinus in libro XI de Civitate Dei: " Sicut contraria contrariis opposita sermonis pulchritudinem reddunt, ita quaedam non verborum, sed rerum eloquentia contrariorum oppositione saeculi pulchritudo componitur. Unde, Eccli, xxxiii, 15: Contra malum bonum est, et contra mortem vita: et sic contra virum justum peccator, Et sic intuere inomnia opera Altissimi, duo contra duo, et unam contra unum, et non fecit quidquam deesse . ''" Ergo videtur ex hoc, quod malum oppositione boni facit ad pulchritudinem universi.

4. Adhuc, Augustinus in Enchiridion: " Simul universa sunt valde bona: quia ex omnibus consistit universitatis admirabilis pulchritudo, in qua illud quod malum dicitur, bene ordinatum et loco suo positum, eminentius commendat bona, ut magis placeant, et laudabiliora sint cum comparantur malis . " Sed quod laudabiliora facit bona, facit ad pulchritudinem universi.

5. Adhuc, Isidorus in libro de Summo bono: " Permisit Deus malum statim oboriri, ut ex contrariis malis bonae naturae decor emineret. " Et quod facit eminere, facit ad pulchritudinem: ergo malum facit ad pulchritudinem universi.

6. Adhuc, Augustinus in libro XI de Civitate Dei: " Non creavit Deus ullum Angelorum vel hominum, quem malum futurum esse praescisset, nisi pariter nosset quibus eos bonorum usibus accommodaret, atque ita ordinem saeculorum tamquam pulcherrimum carmen etiam ex quibusdam quasi antithetis, hoc est, contrariis ante se positis honestaret . " Sed quod ordinem universi honestat, facit ad pulchritudinem. Ergo malum facit ad pulchritudinem universi.

Ulterius quaeritur, Si malum paenae facit ad pulchritudinem universi ?

Et videtur, quod non:

1, Malum enim paenae, ut dicit Augustinus, propter hoc malum est, quia contrariatur naturae bonae: pulchritudo universi tota consistit ex natura bona: ergo quod illam adimit et vitiat, ad pulchritudinem universi non facit, sed nocet. Ergo videtur, quod malum paenae pulchritudinem violat.

2. Adhuc, Plato in Timaeo: " Volens siquidem Deus bona omnia provenire, nullius mali prout fert natura eorum quae nascuntur, reliquit propaginem. " Ergo videtur, quod Deus in universitate nec reliquit malum culpae, nec paenae: reliquit autem omnia quae faciunt ad pulchritudinem universi: ergo nec malum culpae, nec malum paenae faciunt ad pulchritudinem universi.

Contra:

1. Paena juste inflicta ordinat malum. Unde dicit Augustinus, quod omne quod juste fit, bene fit: et omne quod bene fit et ordinat culpam, facit ad pulchritudinem universi: ergo malum paenae facit ad pulchritudinem universi.

2. Adhuc, Augustinus in libro de Libero arbitrio: " Habitationi caelesti anima peccatrix non convenit per peccatum: terrestri autem convenit per supplicium, ut quodcunque elegerit, semper sit pulchra universitas decentissimis partibus ordinata. "

3. Adhuc, Augustinus in libro XI de Civitate Dei: " Per ineffabilem Dei misericordiam fit, ut ipsa paena viliorum transeat in arma virtutum. " Sed quod transit in arma virtutum, facit ad decorem, universi.

Ulterius quaeritur de his monstris quae dicuntur peccata naturae, utrum faciant ad decorem universi sive pulchritudinem?

Et videtur quod sic:

Augustinus in libro XVI de Civitate Dei: " Si homines sunt de quibus illa mira conscribuntur, quod scilicet sint monopedes, vel bicorporei, vel aliter monstruosi, quid sibi propterea Deus voluit nonnullas gentes ita creare, ne in his monstris, quae apud nos oportet ex hominibus nasci, aliquando ejus sapientiam, quae naturam fingit humanam, velut artem cujuspiam minus perfecti arti- ficis, putaremus errasse? Qualis autem ratio redditur de monstris quibusdam, talis de monstruosis generibus hominum reddi potest. Deus enim creator est omnium, qui. ubi et quando et qualiter quodlibet creari oporteat vel oportuerit, novit, sciens pulchritudinem universitatis qualiter quarumdam partium vel similitudine vel diversitate contexeret . " Sed qui totum inspicere non potest, tamquam deiformitate partis offenditur: quoniam quid qui congruat et quo referatur, ignorat.

Contra:

In monstris vitiatur modus, species, et ordo, et naturae bonum: sed quod vitiat modum, speciem, et ordinem, corrumpit pulchritudinem: ergo in monstris corrumpitur pulchritudo universi.

Ulterius quaeritur, Si mutabilia bona in quantum mutabilia, conferant ad pulchritudinem universi ?

Et videtur, quod non.

1. Dicit enim Augustinus, et ponitur in Glossa super illud epist. I ad Timoth. vi, 16: Qui solus habet immortalitatem, quod " in his quae mutantur, ipsa mutatio nonnulla mors est: et quod vera immutabilitas est vera, immortalitas, quam solus habet Deus. " Ex hoc accipitur, quod mutabilitas in re nihil est de modo, specie, et ordine rei naturalis, sed potius vitiatio illius vel variatio. Quod autem vitiat vel variat ea in quibus consistit pulchritudo, non confert ad pulchritudinem, sed ad oppositum: ergo videtur, quod res mutabiles in quantum mutabiles, non conferunt ad pulchritudinem universi.

2. Adhuc, Si ordo corrumpitur, pulchritudo corrumpitur, sicut patet in naturis: si enim caput loco pedum poneretur, et e. converso, pulchritudo in homine, qui est minor mundus, corrumperetur: sed hoc facit mutatio secundum electionem sive secundum volunta-

tem, quod saepe inferiora superioribus praeponuntur, ut temporalia aeternis: ergo videtur, quod illa mutatio quae est secundum electionem, vitiat pulchritudinem universi.

3. Adhuc Augustinus in libro II de Doctrina Christiana: " Omnis humana perversitas, est frui utendis, et uti fruendis. " Et hanc perversitatem facit mutatio secundum electionem. Ergo inducit perversitatem. Et quod inducit perversitatem, corrumpit pulchritudinis ordinem. Ergo videtur, quod mutatio corrumpat ordinem pulchritudinis universi: quia id quod facit mutatio in appetibilibus secundum electionem, hoc facit mutatio secundum naturam in naturalibus.

4. Adhuc, Omne quod est pulchrum, per speciem et modum et ordinem pulchrum est: si ergo mutatur secundum esse, a modo, specie et ordine mutatur: nihil autem talium confert ad pulchritudinem, sed potius mutat et vitiat eam: ergo videtur, quod mutabilia in quantum hujusmodi nihil conferant ad pulchritudinem, sed potius vitiant et mutant eam.

Contra.: Dicit Augustinus in libro de Natura boni, et in libro de Libero arbitrio, et in libro XI de Civitate Dei, quod pulchritudo universi contexitur per antithesim sicut pulchritudo sermonis, in qua etiam malum commendat bonum ut eminentius appareat. Et hoc modo mutabile in quantum mutabile oppositum et comparatum immutabili, eminentius et laudabilius facit immutabile: et si deesset mutabile universo, deesset ista pulchritudo: ergo mutabilitas ejus quod mutatur, confert ad pulchritudinem universi: et si deesset, universitas non esset perfecte pulchra.

Ulterius quaeritur de miraculis et mirabilibus, utrum faciant ad pulchritudinem universi?

Et videtur, quod. sic.

i. Per miracula enim saepe restaurator quod corruptum est in natura et de pulchritudine naturae: instaurans autem id quod corruptum est in natura et de pulchritudine naturae, praecipue facit ad pulchritudinem: ergo miraculum praecipue facit ad pulchritudinem universi.

2. Adhuc, Fulgentius in Homilia paschali dicit, quod " omnia elementa resurgunt et congratulantur resurrectioni Christi, sicut omnia elementa quasi commoriebantur in morte Christi. " Dicit enim Gregorius, quod " cum Christus traderet spiritum, hoc est, animam suam in morte, totum saeculum nigrescebat: et cum nutaret caput ejus in cruce, nutum illum totus orbis sequebatur et nutabat. " In resurrectione autem dicit Fulgentius sic: " Hac die resurrectionis Christi etiam ipsum solem lucidius lucere puto aliis diebus. " Si sic est, quod omne quod est de pulchritudine universi, congratulatur et speciem quamdam induit in miraculis: tunc miracula praecipue faciunt ad pulchritudinem universi.

3. Adhuc, Omnis justitiae pulchritudo est, quod de creatura fiat quidquid vult creator, ut dicit Augustinus, et quod creatura obediat ei in omnem suam voluntatem: haec pulchritudo justitiae maxime manifestatur in miraculis: ergo miracula maxime faciunt ad pulchritudinem universi.

4. Adhuc, Miraculum miraculorum est Incarnatio et Virginis partus. Sed dicit Gregorius Nyssenus in libro de Homine, et beatus Gregorius Papa in Homilia de Ascensione, quod Deus ideo ultimo fecit hominem inter creaturas, ut omnem creaturam uniret in homine. In anima enim homo vivit, sentit, et ratiocinatur: et in hoc convenit cum omnibus animatis intellectualibus. In corpore autem ex substantia est elementorum commixtorum et complexionatorum: et in hoc convenit cum omnibus quae commixta sunt et complexionata: et ideo ornatus universi non. est perfectus nisi homine perfecto. Et subdit causam: dicit enim, quod hoc fecit propter hoc, quia futurorum Deus praescius scivit, quod hominis naturam assumpturus erat, et eam sibi uniturus: et voluit ut assumpto homine omnia assumeret et attraheret sibi, sicut dicit, Joan. xii, 32: Ego si exaltatus fuero a terra, omnia traham ad meipsum. Ex hoc accipitur, quod speciosius quam umquam apparuit in natura omnium eorum quae sunt in universitate, fuit incarnatio divina: propter quod etiam tota natura perfecta facta est completa. Speciosissimum autem maxime facit ad pulchritudinem universi. Incarnatio ergo et miracula quae fecit Deus incarnatus, in se, et in sanctis, et in Angelis, maxime faciunt ad splendorem decoris et pulchritudinis universi.

Et quamvis hoc necessarium sit et secundum Catholicam fidem verissimum, tamen quidam objiciunt contrarium sic, quod miracula plerumque fiant vel supra naturam, vel contra naturam. Ea autem quae supra naturam sunt, non possunt esse de pulchritudine naturali universitatis naturae sive creaturae. Ergo miracula non videntur esse de pulchritudine universi.

Solutio. Ad primum dicendum, quod malum culpae per se turpe et foedum est, et maculat et vitiat et deturpat esse id in quo est, sive hoc sit actus, sive habitus, sive Angelus, sive anima. Per accidens tamen dupliciter operatur ad decorem universi, scilicet quia Deus qui permittit malum fieri, non permitteret illud fieri, nisi sciret quae bona ex ipso eliceret: sicut ex crudelitate Decii resplenduit et melior et laudabilior facta fuit patientia Laurentii. Et quia malum juxta bonum positum, eminentius et commendabilius facit bonum, sicut oratio pulchrior est in rhetoricis quae per antithesim oppositorum componitur, quam illa quae continuata serie bona pronuntiatur: et symphonia in musicis, silentiis interpositis dulcior redditur,

quam illa quae continuato sono cantatur.

Ad auctoritatem Dionysii dicendum, quod illa male inducitur, et contra mentem auctoris, intendit enim dicere, quod si malum aliquid est existentium vel malum in existentibus, tunc sequitur, quod malum est ens ratum in natura: et tunc sequitur, quod confert ad perfectionem omnis sive universi, et largitur loti sive universo non imperfectum esse per seipsum, quia sine ipso tunc sicut sine aliquo ente non esset perfectum universum: si enim aliquod entium deficeret universo, non esset perfectum. Et intendit Dionysius, quod ex destructione consequentis arguamus destructionem antecedentis, sic: Sed quia malum per seipsum nihil confert ad pulchritudinem universi, nec toti nec universo largitur esse perfectum, sequitur quod malum nec est aliquid existentium, vel aliquid in existentibus, sed privatio sola.

Ad aliud dicendum, quod nihil est omnifariam sive universaliter malum. Quia hoc nihil esset penitus, nec posset pugnare contra bonum, ut dicit Dionysius. Non enim oppugnat bono nisi substantivatum in bono, scilicet in actu, vel in habitu. Unde etiam non per se, sed per accidens facit ad decorem universi, ut dictum est.

Ad aliud dicendum, quod ex dicto Augustini non sequitur, nisi quod malum per accideris facit ad pulchritudinem universi, et non per se: quia scilicet comparatione sua eminentius est bonum, et quia ex ordine suo elicitur bonum. Et hoc est quod dicit in libro III de Libero arbitrio, sic: " Servus in tale peccatum dejectus, ut mundanae cloacae dignus habeatur, ornat domum domini turpitudine sua, et utrumque horum, scilicet turpitudo servi, et mundatio cloacae, jam conjunctum et redactum in quamdam sui generis unitatem, ita bene dispositae domui coaptatur atque subtexitur, ut universitati domus ordinatissimo decore conveniat . " Sic voluntaria quae in peccato fit, turpis est affectio: cui propterea paena adhibetur, ut ordinet eam ubi talem esse turpe non sit, et decori universitatis congruere cogat, ut peccati dedecus emendet paena peccati. Sic etiam dicit Ambrosius, quod " fur in furcis, proditor in culeo, Judas in inferno resplendere facit justitiam universalem, sicut resplendet carbunculus in auro. "

Ad aliud dicendum, quod dictum Augustini directe confirmat hoc quod dictum est, scilicet quod malum per accidens facit ad pulchritudinem et non per se.

Penitus idem est quod inducitur de Isidoro, et ideo similem habet responsionem.

Omnino eodem modo respondendum est ad dictum Augustini in libro XI de Civitate Dei.

Ad id quod ulterius quaeritur de malo paenae, dicendum quod malum paenae vitiat bonum in quo est et adimit, hoc est, bonum particulare: tamen quia, sicut dicit Augustinus, ordinat culpabilem ad locum competentem sibi secundum culpam, et sic resplendere facit decorem justitiae universalis, facit ad pulchritudinem ordinis universi, ut dictum est.

Ad aliud dicendum, quod nulla propago mali relicta est in universo a creatore, sed malum obortum a creata voluntate, quod est malum culpae, et malum inflictum a justitia puniente, quod est malum paenae, ab optimo opifice, per modum qui dictus est, ordinata sunt ad pulchritudinem universi, in quo malum nec bonum nec pulchrum efficitur, sed ordo mali ad bonum pulcher est et bonus.

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod ex hoc non probatur, nisi quod malum culpae et paenae per accidens facit ad pulchritudinem universi, sicut dictum est.

Ad aliud jam patet solutio: quia hoc recte dicit quod dictum est.

Ad sequens omni eodem modo respondendum: quia ex omnibus illis confirmatur veritas illius solutionis. Malum enim peccati non transit in arma virtutis nisi per pulchritudinem justitiae vindicantis, ut anima peccatrix quae caelo non congruit, ordinatissima justitia projiciatur in infernum, qui locus peccatori congruit, sicut auri receptaculum congruit carbunculo vel margaritae, ut dictum est. Unde, Eccli, xxxii, 7, dicitur: Gemmula carbunculi in ornamento auri. Et, ibidem, xxvi, 21: Mulieris bonae species in ornamentum domus ejus.

Ad id quod ulterius quaeritur de monstris, dicendum quod licet monstrum deformitas sit particularis naturae, tamen facit ad decorem universitatis in hoc quod ostendit sapientissimum opificem non errare, qui deficientem materiam in principiis generationis particularibus non abjecit ut penitus malam et inutilem, sed formavit in id quod melius ex ea fieri potuit. Sicut enim dicunt Philosophi, monstrum nihil aliud est, nisi generatum in generatione et in principiis generationis occasionatum in una vel pluribus partibus, sicut in libro de Animalibus Aristoteles dicit de foemina, quod est mas occasionatus, eo quod similitudinem perfecti masculi generantis non attingit: ordinatur tamen ab universali natura in adjutorium generationis. Monstra autem ordinantur in commendationem perfectorum quae pulchriora et commendabiliora efficiuntur eorum comparatione,

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod in monstro non corrumpuntur nisi species, modus, et ordo particularis boni. Et hoc nec auget nec minuit decorem universi, ut dicit Augustinus, qui si in uno non est, statim resplendet in alio. Unde Augustinus in libro III de Libero arbitrio : " Cum non peccantibus adest beatitudo, perfecta est universitas. Cum vero peccantibus adest miseria, nihilominus perfecta est universitas. Quod autem ipsae desunt animae, quas vel peccantes sequitur miseria, vel recte facientes beatitudo, semper naturis omnibus universitas plena et perfecta est . " Et intendit dicere, quod in utroque pulchrum et bonum potest augeri et minui, deficere et proficere. Pulchritudo autem universi quae in generibus et speciebus rerum universitatis consistit, nec augetur, nec minuitur, nec deficit, nec proficit: quia si non salvatur in uno, salvatur in opposito: eo quod, sicut dicit Augustinus, per antithesim ex contextione oppositorum perficitur universitatis pulchritudo: et ideo nec augeri, nec minui potest, nec proficere, nec deficere.

Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod res mutabiles in quantum mutabiles, multum faciunt ad decorem. universi: per motum enim et mutationem ex potentia fiunt in actu: quod potissimum est in decore et pulchritudine universi. Unde Plato: " Omne visibile corporeumque motu importuno fluctuans, neque umquam quiescens, ex inordinata jactatione redegit in ordinem, sciens ordinatorum formam confusis inordinatisque praestare. " Et intendit dicere, quod omne quod est in potentia materiae confusa et inordinata, continue fluctuat sicut in Euripo, hoc est in ebullitione: cui creator indidit motum et mutationem, ut ad actum perfectionis deveniat, in quo. commoda et utilia accipiat ad acquirendum esse divinum.

Ad dictum Augustini quod est in Glossa ad Timotheum, dicendum, quod mutatio nonnulla mors est secundum

esse particularis formae, vel ubi aliquid abjicitur in motu vel mutatione: sed secundum esse quod accipitur in motu, motus et mutatio sunt ad esse in actu, quod est esse divinum illius rei quae in actu efficitur ad similitudinem idealem agentis primi.

Ad aliud dicendum, quod, mutatio secundum electionem vitiat ordinem in quodam: sed, sicut jam dictum est, per universalem justitiam redigitur in alium ordinem in quo stat pulchritudo universi.

Ad aliud dicendum, quod perversitas illa particulariter et in uno corrumpit ordinem: sed quia hoc per aliud justitiam ordinante redigitur in ordinem, stat incorrupta pulchritudo universi. Similiter corruptio in rebus naturalibus non corrumpit ordinem, nisi quod in eis nonnulla mors est, ut dictum est. Secundum autem quod mutatio via est ad perfectionem, potissime salvat ordinem et pulchritudinem universi.

Ad aliud eodem modo responden- dum est, quod mutatio non mutat nisi in particulari et in esse quodam, et non simpliciter.

Id quod contra objicitur, concedendum est sicut inducitur.

Omnia quae inducuntur ad hoc quod miracula sint de pulchritudine universi, concedenda sunt: miracula enim et praecipue Incarnatio pulcherrimus decor fuit, et praecipua pulchritudo omnis naturae et ordinis universi.

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod miracula numquam, sunt contra naturam: nihil enim ita est secundum naturam, sicut quod in qualibet creatura fiat quidquid vult creator. Sed sunt supra naturam: quia fiunt non secundum rationes seminales quas Deus primo materiae elementorum inseruit, sed secundum rationes causales quas in seipso absconditas habuit, ut ex illis tempore dispositionis suae congrue in qualibet creatura faceret quod in argumento fidei proficeret ad hominis salutem.