COMMENTARIUS.

(e) De tertio articulo dico, etc. Ordinem dicit esse ipsum gradum, qui est res et Sacramentum ; ordinationem vero seu collationem hujus gradus esse ipsum sensibile signum, et novae legis Sacramentum. Hanc veritatem Sacramenti Ordinis negavit Witclefus, loquendo de Sacramento visibili ab Ecclesia collato per ritum externum, referens ordinationem ad gratiam invisibilem bene vivendi, ita Wilhelmus Widefordus contra ipsum, recensens errores ipsius damnatos in Concilio Constantiensi sub titulo de Sacramento Ordinis, errore 8. et 9. Waldensis tomo 2. c. 123. citantur a quibusdam Waldenses, sed praecipue Lutherus de captivitate Babylonica, cap. de Ordine. Illyricus in confessione Anluerpiensi, cap. 11. Kemnilius in 2. parte examinis, negant Sacramentum Ordinis. Et licet Calvinus lib. 4. Institut, cap. 14. et c. 29. admittat ordinationem ministrorum esse Sacramentum, tamen ita de efficacia et natura Sacramenti disserit cum aliis, ut nihil in reipsa asserat, quod Catholicam veritatem sustineat, aut veram naturam Sacramenti.

Conclusio tamen posita est de fide, nempe ordinationem esse Sacramentum legis novae. Definitur in Florentino et Tridentino. Patet ex Scriptura Joannis 20. Sicut misit me Pater, et ego mitto vos ; haec cum dixisset, insufflavit, et dixit eis : Accipite Spiritum sanctum, quorum remiseritis peccata, etc. Patet Actorum 6 habetur Ordinatio Diaconorum per manus impositionem, Actor. 13. Ordinatio Pauli et Barnabae, Actor. 14. hi ordinarunt alios, 1. ad Corinth. 12. Ad Epheseos 4. dicitur Deus distribuisse in Ecclesia ministros ad aedificationem corporis mystici, numquid omnes Apostoli? ubi negatur haec ministeria esse communia, 1. ad Timoth. 4. et 5. 2. ad Timoth. 1. vocatur impositio manus ipsa ordinatio ad designandum materiam sensibilem, quae adhibetur in ordinatione, per modum Sacramenti.

Clemens Romanus lib. 2. constitut. Apostolicarum, cap. 27. Quicumque laicus sine Sacerdote aliquid operatur, inaniter operatur ;l et infra : Si igitur Christus non vindicat sibi privatim gloriam sine Patre, quomodo potest seipsum in Sacerdotium projicere, non accepta dignitate a praestantiore? aut illa facere quae solis Sacerdotibus licent? Lib. 3. cap. 1. negat laico opus aliquod Sacerdotale, replicans illud Pauli ad Hebr. 5. Nemo sibi sumit honorem, sed qui vocatur a Domino;hujusmodi namque gratia per impositionem manuum Episcopi datur, etc. cap. 11. cilflo, reservat ordinationem solis Episcopis faciendam; lib. 8. cap. 46. differentiam Ordinum in reipsa, et non ex voluntate humana, sed divina institutione statuit. Dionysius Areopagita de Caelesti Hierarchia cap 5. Ignatius supra citatus, Basilius Magnus lib. 2. de Baplism. cap. 8. Nazienzem orat. 21. quae est in laudem

Athanasii: Secundum magnum Dei consilium ac praescientiam, in magnum hunc Sacerdotum ordinem coaptatur, atque in eorum, qui appropinquanti Deo appropinquant, numerum adscribitur, ac sacrosanctae statutionis et ordinis honore afficitur, cunctisque Ecclesiasticorum graduum muneribus deinceps perfunctus (ut quae media sint, resecem) Alexandrino populo praeficitur, etc.

Nyssenus Orat. de sancto Baptismate : Eadem etiam verbi vis Sacerdotem augustum et venerandum facit, novitate benedictionis a communitate vulgi segregatum ; et infra : Invisibili quadam vi et gratia invisibilem animam in melius transformatum gerens, etc. Chrysostomus lib. 3. de Sacerdotio : Sacerdotium in terra peragitur, sed in rerum caelestium classem et ordinem referendum est, atque id per quam merito, quippe non mortalis quispiam, non Angelus, non Archangelus, non alia quaevis creata persona, sed ipse Paracletus ejusmodi ordinem disposuit, etc. Theodoretus in 1. ad Timoth. c. 5. Manus cito nemini imposueris, etc. Oportet, inquit, prius examinare vitam ejus, qui ordinatur ; deinde in ipsum invocare gratiam Spiritus, etc. Chalcedonense canon. 2. vocat . ordinationem gratiam non venalem, ac proinde statuit ordinantibus Episcopis ob pecuniam paenam depositionis. .

Bracharense II. Placuit, ut de ordinatione Clericorum Episcopi munera nulla accipiant, sed sicut scriptum est, quod gratis donante Deo accipiunt, gratis dant, non aliquo pretio gratia Dei, et impositio manuum venundetur, quia antiqua definitio Patrum ita de Ecclesiasticis ordinationibus statuit, dicens : Anathema sit danti et accipienti, etc. Idem docet Tharasius in epistola ad Adrianum probans ex professo, qui vendunt Ordines, vendere gratiam Spiritus sancti, quae in Ordine confertur, quae est sententia Canonum praemissorum.

Patet ex epistolis decretalibus Anacleli, Zephirini, Cyricii, Innocentii I. epist. 11. Leonis epist. 81. et. 87. Gelasii epist. 16. Anastasii II. ad Anastasium Imperatorem: ex Hieronymo item citato, et Augustino, qui asserunt Ordinem esse indelebilem. Ille in Dialogo contra Luciferianos, hic vero lib. 2. contra epistolam Parmeniani, c. 13. de bono conjugali, cap. 24. lib. 1. de Baptismo, cap. 1. Gregor. ad cap. 10. lib. 1. Regnum. et ad cap. 16. Ex antiquis ritualibus tam Graecis quam Latinis, in quibus Ordinatio per modum Sacramenti celebratur, ut patet ex antiquo Ordinario Romano et aliis auctoribus, qui ante 700. annos de ritibus scripserunt ; quos omnes et alios Patres abunde citant moderni. Conclusio etiam satis probata manet in superioribus. Haec de conclusione Doctoris sufficiant.

Caeterum Solus dicit dist. 24. ariic. I. modum loquendi, seu distinctionem positam inter Ordinem et ordinationem gratis inventam asserit, quia, inquit, materia sensibilis et forma, sunt sensibile signum potestatis, quae confertur.

Sed haec diligentia illius auctoris supervacanea est, nam licet Ordo juxta consuetudinem praesentem sumatur pro ipsa ordinatione, appellatione causae per effectum ; tamen in propria locutione Ordo designat potestatem traditam per Sacramentum et gradum quo constituitur quis in gradu eminenti in Ecclesia ad ministerium sacramentale. Ordinatio vero significat collationem illius dignitatis per Sacramentum sensibile seu ipsum Sacramentum in usu: et sic vocant antiqu Patres collationem gradus ordinationem, non Ordinem. Zephirinus Papa epist. 2. auctor comment. in epistolam ad Timoth. c. 4. inter opera Ambrosii, Hieron. et

Augustin. Innocentius, Leo Magnus, Gelasius, Bracharense II. citati. Primasius in 1. ad Timotheum, cap. 5. et appellatio, quae Graecis etiam est in usu, manuum impositionis, quae ex Scriptura est, eamdem propositionem servat, appellando mysterium ab actione, per quam potestas datur. Non gratis ergo distinctio praemissa adducitur, quam vel ratio ipsius Soti comprobat, nam si in materia et forma sensibili consistit significatio et efficacia Sacramentalis, effectus vero seu res collata in potestate et gratia, debent propriis appellationibus discerni.

(f) Quid ergo est sextum Sacramentum ? etc. Hic definit ordinationem, quod sit institutio alicujus in gradu Ecclesiae praeeminere, etc. Hanc definitionem assignat Doctor ordinationis, ut disponit ad Eucharistiam , excludendo Episcopatum. Caeterum haec definitio, ut recte Mayronis, potest etiam comprehendere Episcopatum, quia ordinando ministros, sic disponit ad Eucharistiam mediate, sicut alii gradus inferiores Sacerdotio disponunt solum mediate.

Advertendum praeterea ex verbis sequentibus de facili hanc definitionem accommodari ad ordinationes singulas in specie, ut Doctor applicat eam ad Sacerdotium, quod sit institutio in gradu Ecclesiae simpliciter praeeminente disponens habentem ad conficiendum Eucharistiae Sacramentum, facta ab Episcopo, etc.

Circa hanc tamen definitionem Sacerdotii quam assignat, advertendum est . eam tradi juxta sententiam, quae asserit characterem Sacerdotalem esse simplicem, et conferri praecise in Ordine ad Eucharistiam, potestam autem quam recipit per claves absolvendi, esse dignitatis, et non characteris; tradit enim Doctor illam definitionem respective ad potestatem consecrandi, de qua nulla est controversia, eam scilicet fundari in charactere.

Caeterum tenendo Sacerdotii duplicem esse characterem, alterum conferendi corpus verum Christi, alterum ligandi et solvendi, praemissa definitio debet suppleri addendo, et ad absolvendum et ligandum, etc. ut comprehendat tam completam ordinationem, quam etiam integrum characterem seu effectum. Hanc quaestionem problematice decidit Doctor infra, sig. Si quaeras, etc. et dist. 19. supra, ut ibidem disseruimus.

Circa eas particulas definitionis praemissae ordinationis in genere, supersunt tantum explicanda illa, quae comprehendunt ministrum, formam et materiam.

De Ministro Ordinationis.

Facta a ministro idoneo, etc. supple institutio. Quis sit minister idoneus ordinationis? Respondet Doctor solum Episcopum esse ministrum idoneum quoad Ordines sacros: et intelligit, ut videtur, necessitate Sacramenti, quia dicit in minoribus ministrum ex commissione esse posse simplicem Sacerdotem. Idem docet S. Thom. in 4. dist. 26. q. 1. art. 2. Richard. art. 1. q. 1. Capreolus dist. 7. quaest. 2. ad 3. Durandi, Sylvester v. Ordo 3. Adrianus in 4. quaest, de Sacramento Confirmationis, artic. 3. Idem docet de omnibus Ordinibus, Covarruvias lib. 1. variarum, cap. 1. D. Bonaventura dist. 25. q. 1. artic. 1. et alii veteres videntur in hac sententia fuisse quoad Ordines sacros, quoad alios autem posse conferri per Sacerdotem simplicem non Episcopum.

Hanc sententiam tenuerunt praefati Doctores, cujus fundamentum est institutio Christi, quam ex praxi Ecclesiae et Canonibus ejus interpretabantur talem esse: nam quoad Ordines minores concessum est Jure communi Abbatibus eos conferre fuit subditis cap. Quoniam, dist. 69. ubi permittitur eis, quando ipsi ab Episcopis manus impositionem receperunt, dare tonsuram et lectoralum suis tantum subditis ;: et cap. Contingit de aetate et qualitate ordinandorum, ubi communiter interpretes, et cap. Abbates, de privilegiis in 6. Hanc facultatem, restringit Tridentinum, sess. 23. de reformat., cap. 1. ad proprios Religiosos. Ex hac concessione admittunt antiqui Theologi Ordines minores posse concedi a simplici Sacerdote ex commissione tantum, quia omnes Canones reservant potestatem ordinariam ordinandi solis Episcopis, tanquam ministris Ordinariis, ut docet Florentinum et Tridentinum locis citatis.

Hoc autem non invenitur in Canonibus concessum quoad alias Ordines sacros seu majores, alicui simplici Sacerdoti, alioquin idem tenerent praemissi Doctores de his, sicut tenent simplicem Sacerdotem posse ex commissione confirmare, et Ordines minores conferre. Primum sustinentes ex dispensatione Gregorii Papae. Secundum vero ex privilegiis Jure expressis, nam eadem ratio interpretandi jnstitutionem, utrumque perinde suadet.

Dixi in canonibus receptis non fuisse expressum talem usum concedendi simplici Sacerdoti conferre sacros Ordines, quia licet haec facultas data legitur Chorepiscopis, seu, ut sonat vox, Episcopis villanis et ruralibus in can. 13. Ancyram, et can. 10. Antiocheni, qui aggregatur Trullanis, probabilius judico illos fuisse ordinatione Episcopos, licet non auctoritate regiminis et independentiae quoad subjectionem et imitationem potestatis. Quod colligi videtur manifeste ex Canone Antiocheni: Quis in villis, inquit et vicis, constituti sunt Chdrepiscopi, tametsi manus impositionem ab Episcopis susceperunt, et ut Episcopi sunt consecrati; tamen placuit sanctae Synodo, scire eos oportere modum proprium retinere, etc. et infra : constituere autem his permittitur Lectores, et Subdiaconos, et Exorcistas ; et postea: non autem Presbyterum, non Diaconum audeant ordinare praeter conscientiam Episcopi civitatis, vel Ecclesiae, cui adjacens invenitur, seu ipse, seu regio, in qua praeesse dignoscitur, etc. Licet autem hoc Concilium non sit alicujus auctoritatis, In quo Eusebiani sub Julio I. consederint contra Athanasium, tamen quoad hunc Canonem non videntur aliud decrevisse, nisi quod in usu fuerit, seu ritu Ecclesiae, qui ad Arianismum, aut causam Athanasii non spectabat.

Hunc citat Canonem proinde Damasus in epistola 5. Decretali, quae est contra Chorepiscopos, ex qua aliqui contendunt Chorepiscopos non fuisse consecratos Episcopos, sed licet verum sit eum Chorepiscopos abrogare, tamen magis invehitur in eorum ordinationem in praejudicium auctoritatis Episcopalis et jurisdictionis, quatenus officia etiam ordinationis suae, non contenti prima institutione et termino a Canonibus posito excercebant; et ordinationem contra Canones factam reprehendit, quia ut concedit Canon praemissus, et ipse juxta tenorem ejus, aliquando ordinabantur a pluribus Episcopis, juxta praescriptum, quo ordinari debet Episcopus ex Canone Apostolorum 1. hanc improbat, quia in villis non debent secundum Canones ordinari Episcopi contra dignitatem gradus, et in eadem civitate non possunt ordinari duo Episcopi juxta eosdem Canones, contra unionem debitam et dispositionem Hierrarchiae, quo argumento magis impugnatur ordinatio tanquam non legitime facta, quam quod fuerit invalida. Item, dicit quod aliquando ab uno tantum Episcopo ordinabantur, quod etiam est contra Canones et ordinationem Episcopalem. Hinc tamen non videtur colligi, quin valida fuerit eorum consecratio, si ille Episcopus habuerit in hoc commissionem, ut infra videbitur, quia Gregorius Magnus ob necessitatem indulsit Augustino, ut solus consecraret primos Episcopos in Anglia. Et quidquid sit de hoc, saltem id tantum sequitur aliquos Chorepiscopos, utpote sic consecratos ab uno, non fuisse veros Episcopos, quod de aliis non sequitur. Tertio inducit argumentum ex eo, si consecrabantur sine titulo, et absolute esse contra Canones ; non sequitur tamen quin consecratio fuerit valida, licet nullam acceperint per eam potestatem praeter solam characteris, neque hac illis licuisse uti contra Canones. Canon ergo praefatus Antiocheni videtur clare loqui de vera consecratione praedictorum, licet limitata fuerit eis potestas propter subjectionem ad Episcopos civitatum, quibus ruri, et in villis tantum subslituebantur. Accedit ad confirmationem horum Decretum Damasi non fuisse usu receptum, etiam in ipsa Ecclesia Occidentali, ut patet ex epistola Nicolai I. ad Rodulphum Episcopum Bituricensem, cap. 1. A Chorepiscopis, inquit, asseris multas esse in regionibus vestris ordinationes Presbyterorum et Diaconorum effectos, quos quidam Episcoporum deponunt, quidam vero denuo consecrant. Nos vero dicimus nec innocentes oportere percelli, nec ullas debere fieri reordonationes, vel ileratas consecrationes. Ad formam septuaginta Chorepiscopi facti sunt, quos quis dubitet Episcoporum habuisse officiat Sed quia sacri Canones, ne omnes sibi omnia vindicent, ac per hoc dignitas Episcoporum ad Chorepiscopos videatur transferri, fiat vilior honor Episcopi, decernimus nihil in hoc praeter regulas ulterius fieri, etc.

Ex hac responsione patet primo declaratio Canonis Concilii Neocaesariensis, quem citat Damasus, qui est 13. ubi dicitur Chorepiscopos ad formam septuaginta fuisse institutos, cum hoc tamen officia Episcopalia gessisse docet Nicolaus, ac proinde fuisse eos consecratos Episcopos, et consecrationes ab eis factas Presbyterorum, licet fuerint contra Canones id prohibentes, esse validas, idque prohibet sic ordinatos denuo reordinari, aut aliam deponi ex alia parte innocentes. Quod si Chorepiscopi essent tantum Presbyteri ordinatione, non valeret ordinatio ab eis facta contra Canones, quia omnes concedunt non posse Presbyterum ordinare alios Presbyteros aut Diaconos, nisi ex commissione, quae sublata est omnino per Canones ; tenet tamen ipse consecrationem factam Presbyteri et Diaconi a Chorepiscopis validam fuisse, quamvis contra Canones, qui terminum posuerunt auctoritatis Chorepisco porum ob honorem Episcopalis dignitatis, ne vilior fieret, si dignitas ejus ad Chorepiscopos transferretur in omnibus. Ultimo landem prohibet amplius ordinationes tales fieri a Chorepiscopis, cui consonat Canon Antiochenus citatus, quia docet illos consecratos fuisse Episcopos quantum ad Ordinem, sed limitat auctoritatem quoad ordinationem Presbyterorum et Diaconorum, sine scientia seu consensu Episcopi. Itaque in hoc consensu valebat ordinatio, quia limitatio fit ad consensum, non ad potestatem alias ordinandi valide. Sic ergo intelligendus est Damasus, improbans ordinationem eorum contra Canones, non vero quod fuerit invalida, et reprehendens praesumptionem et abusum, quo ex arrogantia Jura Episcopalia ex integro sibi arrogabant contra Canones, sine dependentia et subjectione. Ex his ergo patet argumentum praemissum ex ordinatione facta a Chorepiscopis nihil concludere contra antiquos Theologos citatos: nam ut valeat haec ratio, et teneat consecratio facta a Chorepiscopis, necessum est dicere eos fuisse ordinatione Episcopos, cum Canones passim eis ademerint potestatem ordinandi Presbyteros et Diaconos, sine qua invalide ordinarent, sicut Sacerdos simplex invalide sine commissione confirmaret. Quod ergo Subdiaconi ordinatio eis permittebatur, inde fuit, non quod fuerint solum Presbyteri, sed quod jurisdictio eorum fuerit ad hoc limitata, ut cederent in reliquis ipsis Episcopis eorumque dignitati. Et juxta hanc sententiam antiquorum Theologorum dixi alias in distinct. 7. Sacerdotem simplicem non posse ex commissione ordinare Diaconum saltem, quidquid de Subdiacono sit, cujus rationem ibi assignavi, juxta congruentiam, quam tradit D. Thomas distinct. 25. et quam supponit hic Doctor. Bene ergo et consequenter antiqui Thelogi sequentes praxim Ecclesiae et Canonum perinde senserunt de sacris Ordinibus, non posse eos conferri, nisi ab Episcopo ordinato, quia ex ordinatione, quae fiebat a Chorepiscopis, non valet argumentum, ut patet ex dictis ; neque aliud quidpiam suppetit, quod fuit in usu Ecclesiae ante praefatos Theologos. Dico ergo primo hanc conclusionem tenendam esse quoad Presbyterium, quod necessitate Sacramenti debeat ordinari ab Episcopo, neque possit ex commissione ordinari a simplici Sacerdote. Haec conclusio est antiquorum Theologorum. Contrariam docet Aureolus apud Capreolum in 4. distinct. 25. quaest. 1. art. 2. in secundo argum, Glossa in cap. Pervenit,distinct. 95. et in cap. Manus, distinct. 5. Innocentius IV. in cap. 4. de consecratione, Panormitan. in eodem. Angelus in summ. v. Ordo 2. Eamdem sequi tenentur, qui Chorepiscopos nunquam fuisse Episcopos ordinatione existimant, a quibus tamen ex dictis conferebatur aliquando Presbyteratus. Turrianus in annot. ad Canon. 54. Niceni, Ayala de tradit. Ecclesiast. 3. part. consid. 4. et alii moderni.

Probatur conclusio primo, quia ubi nulla praxis aut interpretatio extat in contrarium Conciliorum, Patrum aut Pontificum, aut ritus approbati et recepti, institutio divina debet intelligi juxta congruentiam rei, et usum servatum, et debitam dispositionem Hierarchiae Ordinum, et eminentiam gradus Sacerdotalis. Sed in primis nunquam legitur concessio facta Sacerdoti simplici ad ordinandum alium in pari gradu, quia quod dicitur de Chorepiscopis, jam impugnatum est; ipsi enim fuerunt ordinatione Episcopi consecrati.

De reliquo nihil aliud invenitur in contrarium concessum a Pontificibus et Conciliis, et consuetudo opposita recte interpretatur institutionem factam, qua exigitur hanc ordinationem necessario fieri per Episcopum, nam alias congruentia et necessitas, quae postulabant dispensari, ut Sacerdos simplex ordinaret non solum in minoribus, sed etiam in Subdiaconatus et Diaconatus gradu, et confirmaret; postulabant etiam ut fieret commissio etiam ad Ordinandos Sacerdotes, saltem ubi non posset esse recursus ad Episcopos, ut in Indiis, et hujusmodi partibus remotis, quando pauci erant ministri, et soli sine Episcopis, non legitur tamen facta ; ergo non potuit fieri, alias ad aedificationem Ecclesiae fieri deberet in ea necessitate; et quia concessione facta non sequeretur aliqua perturbatio Ecclesiasticae Hierarchiae, magis quam ex concessione confirmandi, et ordinandi Diaconos et Subdiaconos, quae facta perhibetur, et magis exposcebat illa necessitas Sacerdotes quam hos ministros; ergo, etc.

Si dicas argumentum esse ab auctoritate negativa, quae non concludit.

Respondetur in materia dogmatica, qualis est praesens, concludere. Accedit casus expressus necessitatis in Ecclesia, quae sollicite providet, non solum de potentia ordinaria, sed etiam de absoluta, agendo quod potest, sicut fecit concedendo poteslatem ordinandi alios ministros inferiores, non tamen Sacerdotes.

Deinde, congruentia rei idem probat primo, quia caeteri Ordines inferiores necessitate Sacramenti conferuntur a majori, nempe vel ab Episcopo vel a Presbytero ex commissione ; nec Diaconus potest ordinare Subdiaconum aut alium Diaconum, etiam ex commissione ; ergo neque etiam Sacerdos Sacerdotem ex eadem ratione. Probatur consequentia, quia ideo negamus Diaconum posse ordinare ex concessione ; tum quia non apparet usus aut ritus contrarius; tum quia Canones reservant ordinationem Episcopo, tanquam ministro Ordinario ; tum quia ex ordinatione sua Diaconus licet sit Superior gradu aliis, tamen nequit ministros qui sunt superiorum graduum, per se ordinare, ut Sacerdotis et Episcopi. Sed Sacerdos etiam subordinalur Episcopo, qui est Hierarcha, et cujus est potestatem dare in corpus Christi verum et in corpus mysticum, neque character Sacerdotalis per se extenditur ad alia Sacramenta, quam ad Baptismum, Eucharistiam, Paenitentiam et Extremam Unctionem, ex commissione aulem ad Confirmationem, quae est consummatio Baptismi, et quasi accessorie se habens, ad nullum horum accessorie se habet Sacerdotium, sed principaliter ; collatio aulem inferiorum Ordinum tanquam ministrorum accessorie se habet ad Ordinem Sacerdotii, unde ex commissione ab eo dari possunt. Ordinatio autem Sacerdotis non ita se habet ad Sacerdotium alterius ; ergo ex dispositione Hierarchiae, ejusque Ordine, et ex eminentia gradus Sacerdotalis, atque adeo ex natura ipsius potestalis receptae, spectat ejus collatio ad eum, qui est primus et summus in ordine, et Hierarcha, et habens primariam potestatem ad aedificationem Ecclesiae ex divina institutione.

Confirmatur, illa Ordinatio fieret ex vi characteris Sacerdotalis, aut ipsius concessionis, aut utriusque simul. Non primum, quia si sufficeret solus character Sacerdotalis, etiam valide ordinaret Sacerdos sine ulla concessione, quod negatur, rejecta sententia Panormitani et aliorum asserentium jure divino non esse differentiam inter Presbyterum et Episcopum. Non solius concessionis, quia sic etiamsi fieret Diacono, posset ordinare, quod non admittitur. Non utriusque, quia character Sacerdotalis non includit alium remote aut proxime. Non remote, quia sic tantum includit gradus inferiores propter sui eminentiam, ad quam ut ad finem, et per modum ministrorum inferiores ordinantur. Non proxime, quia sic etiam valide ordinaret sine concessione, et potestas Ordinis esset par in Sacerdote et in Episcopo quantum ad ordinationem Sacerdotis, nihilque ei accederet per concessionem, quantum ad valorem actus.

Dico secundo Sacerdotem posse ordinare Diaconum et Subdiaconum ex commissione Pontificis Romani, quamvis haec sit contra antiquos Theologos et Doctorem, quantum ad assertionem ; non est tamen contra mentem ipsorum, et fundamenta, quibus tenent Sacerdotem simplicem posse confirmare et conferre minores Ordines, quia nempe ex dispensatione jam facta id colligant ; quod perinde dicerent in proposito, si vidissent concessiones posteriorum Pontificum, quae factae sunt. Hujus concessionis mentionem facit

Victoria in summa num. 235. quae facta est Cisterciensibus, quantum ad Subdiaconatum. Major. in 4. distinct. 7. quaest. unica, ubi etiam affirmat privilegium extensum ad Diaconatus collationem. Navarr. lib. 5. in Consiliis, cons. 13. Vasquez citat concessionem Innocentii VIII. Eam habes apud Rodriquez in Bullario, bulla 5. Sub hoc Pontifice, aliqui ferunt hanc concessionem factam esse Praelatis nostris in India in prima conversione Indorum, quando soli illic laborabant, quam in specie ego non legi. Fundamentum conclusionis est concessio facta, quae rite interpretatur institutionem divinam ; congruentia autem institutionis tacta est in conclusione praecedenti, quoniam hi sunt ministri Sacerdotis, de quibus dispar est ratio, ac de ipso Sacerdote. Dico tertio ministros Ordinationis Episcopi esse de Jure tres Episcopos, ut con-

stat ex decreto Anacleti, epistola 22. Decretali cap. 1. Damasus idem supponit loco citato. Nicenum I. Canone 4. Nicenum II. Canone 3. Carthaginense II.Canone 12. Arelatense I. Canone 21. Africanum sub Bonifacio cap. 16. Aquisgranense cap. 9. et plures alii, quos citat Vasquez disp. 243. cap. 6.

Dubitatur an bi plures requirantur ut ministri solemnitatis, an vero ut necessitatis? Paludanus in tractatu de potestate Papae apud Antoninum 3. parte titulo 14. cap. 19. sig. 9. dicit esse tantum solemnitatis ; quem sequitur Anton. ibidem, Sylvest. v. Consecratio 1. Contrariam sententiam defendit Vasquez asserens ministros ordinarios de Jure divino esse saltem tres Episcopos, ex commissione vero duo3 aut unum tantum. Controversia haec oritur ex vario modo loquendi Canonum et Patrum. Canon primus Apostolorum dicit, ut a duobus aut tribus Episcopus ordinetur, et Clemens Romanus libro 3. constitut. cap.

20. lib. 8. cap. 27. alias 33. Quod si tres non requirantur, nequit probari necessitate Sacramenti duo requiri, quia Canones, qui pro secunda sententia afferuntur, requirunt ad minimum tres Episcopos.

Deinde hanc necessitatem declarat Simon Cananaeus, apud Clementem loco ultimo citato : Quod si necessitas, inquit, coegerit ab vno ordinari, quod propter persecutionem aut aliam causam plures adesse non possint, afferatur decretum commissionis plurium Episcoporum, etc. De ordinato autem ab uno statuit, ut tam ordinans quam ordinatus deponatur in casu, scilicet in quo neque est necessitas, aut commissio plurium Episcoporum, ut sic ordinatio fiat ab uno. Concilium Arausicanum I. Canone 21. statuit ut ordinatus contra voluntatem a duobus loco unius substituatur, et loco alterius ordinantis alius ordinetur de novo ; depositio ergo, quam ut paenam statuit Simon ei, qui ordinatur ab uno, videtur supponere ordinationem validam esse ; sic institutio ordinati a duobus, juxta mentem Arausicani, loco alterius ordinantis, et sine nova ordinatione videtur similiter agnoscere Sacramentum fuisse validum. Aliter enim de ordinato substituto loquitur, et de alio substituendo alteri, quia praecipit, ut hic ordinetur, et non ille.

Item, Gregorius Magnus dispensavit cum Augustino Episcopo Angliae, ut patet ex responsione ad interrogata illius, cap. 8. ut solus ordinaret primos Episcopos, qui deinceps concurrerent ad ordinationem reliquorum, juxta praescripta Canonum.

Videtur ergo mihi salvari et conciliari melius Canones dicendo esse vel solius praecepti divini ordinationem hanc celebrari a tribus saltem, tum ob eminentiam: gradus, in quo quis ordinatur Hierarcha, concurrentibus caeteris ad ejus ordinataonem, ut communio inter Pontifices servetur, et solemnitas ipsa ordinationis eminentiam gradus denotet, et consensus fratrum magis in ipso concursu plurium ordinantium manifestetur, et caveantur pericula, si uni soli commissa ordinatio esset ; vel certe ex his ipsis motivis esse institutionem Apostolicam congruam divinae institutioni. Ac proinde si ab uno vel a duobus fieret ordinatio, confici Sacramentum, licet talis ordinatus maneat suspensus ab officio et usu gradus suscepti.

Si dicatur esse praecepti divini, nihil obstat, quin Sacramentum non observato tali praecepto teneat, quia respicit tantum solemnitatem actus, et non substantiam, proinde tenet ordinatio, licet indebite et illicite facta, et sic salvari possunt ea quae originem hujus reducunt ad divinam ordinationem, quamvis ex alia parte non sint multiplicanda praecepta, nisi constet de lege lata; hoc autem praeceptum, ut immediate latum a Deo, non mihi occurrit, cum ex sola traditione notum fieri possit, de qua non constat.

Primus Canon, qui extitit in hoc, est ille Apostolorum, qui absolute loquitur ordinationem a tribus aut duobus perficiendam statuens, non exprimens casum necessitatis, quando fit a duobus magis quam si fiat a tribus. Eodem modo loquitur Clemens, et apud eum Simon Cananaeus locis citatis, juxta tenorem illius Canonis, qui non facit mentionem divinae institutionis. Si ergo a duobus fiat, valet ordinatio juxta hunc Canonem, et consequenter salvatur divina institutio, quoad substantiam Sacramenti et ministri requisiti. Quod ergo alii posteriores statuerint praecise ordinationem faciendam esse saltem a tribus, ita ut a duobus facta non teneat, intelligendum est hoc non requiri ad substantiam Sacramenti, sed esse ordinationem Ecclesiasticam, quia substantia Sacramentorum nequit variari ab Ecclesia, ut supponit Tridentinum sess. 21. cap. 2.

Quod ergo posteriores Canones irritam faciunt ordinationem, quae non fit a tribus saltem, nequit referri ad nullitatem Sacramenti collati a duobus contra Canonem Apostolicum, sed ad suspensionem ab usu Sacramenti, et ab honore gradus Episcopalis, cum Canon Apostolicus perinde ratam habeat ordinationem factam a duobus vel a tribus, sub disjunctione loquens.

Neque obstat Anacletus in 2. sua Decretali, de ordinatione Jacobi, quam dicit a Petro, Jacobo et Joanne Apostolis factam: et subdit: Successoribus videlicet dantibus formam eorum, ut non minus quam a tribus Episcopis, reliquisque omnibus assensum praebentibus ullatenus Episcopus ordinetur, et communi voto ordinatio celebretur, etc. Hoc, inquam, exemplum non inducit necessitatem ordinationis a tribus faciendae, cum Canon permittat a duobus fieri, neque contra divinam institutionem praescriberet Canon, si a tribus necessitate Sacramenti fieri oporteret. Neque Clemens, neque Simon Cananaeus ipsum Canonem, vel secundum praescriptum ejus ordinationem a duobus factam haberent ratam.

Illam ergo formam ordinandi a duobus vel tribus saltem dederunt Apostoli, suo autem exemplo usi sunt forma, quam posta retinuit Ecclesia. Neque verba illa Anacleti, quibus dicit se respondere : Prout Dominus tribuit, et ut a Beato Petri Principe Apostolorum fuit instructus, etc. sonant illud, quod praetendit Vasquez, nempe ex eo quod dicat : Prout Dominus tribuit, manifeste colligi formam illam ordinationis per tres concurrentes a Domino fuisse traditam, quia verba illa in plano sensu nihil indicant tale, sed assistenliam et gratiam Domini, qua responsionem formavit: sicut illa verba Concilii Hierosolymitani: Visum est Spiritui sancto et nobis, etc. non denotant revelationem immediatam, sed assistentiam, qua Spiritus sanctus regit Ecclesiam; neque verba referuntur ad formam quam exponit, tanquam ipsa a Domino fuerit tradita, et necessitate Sacramenti tres concurrerent, quia Canon citatus oppositum docet; referuntur ergo ad personam ipsius Pon lineis respondentis, prout Dominus ei tribuit responsionem.

Neque Anicetus Papa replicans verba Anacleli in epistola ad Episcopos Galliae, colligit institutionem divinam ex illis verbis Anacleti, sed ex exemplo Apostolorum : Si autem non minus, inquit, quam a tribus Apostolis tantus vir fuit ordinatus Episcopus (supple Jacobus), patet profecto eos formam instituente Deo tradidisse, non minus quam a tribus Episcopis Episcopum ordinari debere, etc. Illa autem verba : Instituente Domino, etc. salvo tenore Canonis praemissi, referenda sunt ad congruitatem institutionis divinae, non ad substantiam, neque probabilius ad praeceptum, quia non praescriberent Apostoli ritum communem consecrandi Episcopum per duos contra divinum praeceptum, minus contra substantiam Sacramenti, si alioquin exigerentur tres Episcopi ad munus hoc conferendum.

Respondet Turrianus lib. 1. pro Canonibus Apostolorum, c. 22. intelligendum esse Canonem de duobus simul cum Metropolitano, qui sunt tres, et sic concordat Anacletum et Canonem Apostolorum; quam responsionem etiam sequitur Vasquez. Sed contra, Canon Apostolicus non intendit illum sensum, quia formam statuens ordinandi, et differentiam inler ordinationem Episcopi et Presbyteri, seu reliquorum, dicit absolute Episcopum ordinandum a duobus aut a tribus Episcopis, can. 2. Presbyterum et reliquos ordinandos esse ab uno Episcopo. Differentia ergo in forma ordinationis Episcopi et Presbyteri absolute intelligenda est. Deinde Simon Cananaeus loquitur de duobus Episcopis ordinantibus in oppositione ad unum ordinantem.

Item Canones Apostolici prius videntur facti, quam dignitas Metropolilana fuerit inducta, quia in illis nulla fit menlio hujus dignitatis, quae postea ex ordinatione sanctorum Apostolorum per Clementem promulgata est, ut palet ex epistola Anacleli 2. et epistola 1. ipsius Clementis, et epistola 1. Stephani Papae I. ergo Canon Apostolicus non comprehendit Metropolitanum. Accedit quod ordinationes faclae a Paulo et Barnaba, quando ordinarunt Presbyteros seu Episcopos Ecclesiis, quas simul fundarunt, non possint intelligi faclae a tribus, cum ii soli tum in iis locis erant Episcopi.

Praeterea arguendo ad principale, Canones, qui prohibent ordinationem hanc fieri a minus quam a tribus Episcopis, totum hoc negotium referunt ad solos Canones, non ad ullam institutionem divinam, et ut plurimum involvunt etiam consensum Metropolitani, ut patet epist. 2. Innocent. I. ad Victricium Rothomagensem, Joannis III. epistola unica, ex cap. 1. Concilii Regiensis. Ipsa decreta passim habenlur, dist. 64. et 65. paenae item Decretorum, quibus ordinatio ab uno facta inanis, non sunt intelligendae quoad nullitatem Sacramenti, sed prout etiam saepe eadem verba extenduntur ad suspensionem ab exercitio et dignitate Ordinis, ut distinct. 70. et 71. ordinatur de quibusdam ordinationibus illicitis, licet alias validis, et quibus talis paena adjecta legitur.

Item, Anacletus videtur in praedicta epistola in initio hunc ritum referre in auctoritatem Apostolicam : Ordinationes Episcoporum, inquit, auctoritate Apostolica ab omnibus, qui in eadem fuerint Provincia, Episcopis sunt celebrandae, etc. et subjicit ritum ordinandi. Dicit ergo omnes Comprovinciales debere adesse, et etiam concurrere ad ordinationem ; quod si autem adesse simul non possunt : Assensum tamen, inquit, suis precibus praebeant, ut ab ipsa ordinatione animo non desint, etc. Rationem autem hujus infra post medium assignat : Porro quod Episcopus non ab uno, sed a cunctis, consensu aut praesentia Comprovincialium est ordinandus, et nullatenus minus quam a tribus, caeteris consentientibus cunctis idcirco instituente Domino fieri jubetur, ne quid contra fidem Ecclesiae unius tyrannica auctoritas moliretur, et regula vel fides confunderetur credentium, etc. Verba illa instituente Domino, vel ad consilium et congruitatem, vel ad praeceptum referenda sunt, sicut et similia Aniceti supra; nam Anacletus dicit auctoritate Apostolica ritum ordinationis per omnes Episcopos Provinciae, aut saltem tres fuisse sancitum. Inde nequit deduci omissionem hujus ritus esse substantialem, neque contra institutionem primariam Sacramenti, licet dicamus esse contra institutionem divinam secundariam, seu praecepti, vel certe contra congruitatem institutionis: ideoque illa particula : Idcirco instituente Domino fieri jubetur, etc. non excedit naturam praecepti. Perinde enim comprehendit consensum omnium Comprovincialium, sicut et ordinationem fieri a tribus saltem: et ratio inferius subjuncla : ne tyrannica auctoritas unius confundat fidem, etc. non aliam necessitatem videtur exprimere quam praecepti vel divini vel Ecclesiastici; nam omnes praesentes debent concurrere ad ordinationem ex vi praesentis decreti; hoc autem certum est non requiri necessitate Sacramenti.

Sed petes quare non possent dici etiam tres esse, minister ordinarius, et duo aut unus minister ex commissione et extraordinaria.

Respondeo, in primis Canon Apostolicus docet duos esse posse absolute. Secundo, quamvis Anacletus, et alii Canones requirant tres, exigunt etiam ut ordinationem celebrent, quando alii non possunt convenire, et cum consensu aliorum propriis litteris expresso; ergo ex commisione. Unde Innocentius I. supra citatus cap. 1. in Epistola ad Victricium : Extra conscientiam Metropolitani, inquit, nullus audeat ordinare Episcopum;integrum enim est judicium, quod plurimorum sententiis confirmatur, nec unus Episcopus ordinare praesumat Episcopum, ne furtivum praestitum beneficium videatur, hoc enim et Synodus Nicena constituit atque definivit ; habetur dist. 64. cap. 5. etc. Ideo, inquit glossa, dicit furtivum, quia quod ad omnes spectat, isti surripiunt, nil tamen unus jure confert, etc. Supponit nempe ordinationem ab uno faciam non subsistere Jure, licet valeat ordinatio, quantum ad effectum Sacramenti : Potius ergo, inquit glossa, hoc dicendo respexit similitudinem facti, quam rei essentiam.

Item, eadem distinct. ex Concilio Martini Papae cap. 7. Episcopum oportet maxime quidem ab omni Concilio constitui. Sed si hoc pro necessitate aut pro longinquitate itineris difficile fuerit, ex omnibus tres eligantur, et omnium praesentium vel absentium subscriptiones teneantur, et sic postea ordinatio fiat, etc. Idem habet Concilium Antiochenum cap. 16. decernens aliter faciam ordinationem nihil valere.

Cum ergo perinde ad ordinationem requiratur per Canones ad hoc ut valeat subscriptio, et consensus absentium, et licentia Metropolitani, sicut et concursus trium Episcoporum ordinantium, sicut primum nequit interpretari necessarium necessitate Sacramenti ita etiam illi tres concurrentes non exiguntur necessitate Sacramenti, et perinde ordinant ex commissione tam Metropolitani quam aliorum Comprovincialium, sicut duo possunt ordinare ex commissione.

Accedit ultimo ad confirmationem, quod non possit Lic dici Episcopum ordinare alium ex commissione, ita ut haec commissio facta uni aut duobus Episcopis sit necessaria necessitate Sacramenti, eo modo quo requiritur commissio in Sacerdote simplici ad ordinandum et confirmandum, quia haec commissio requiritur in Sacerdote, qui non habet potestatem proximam ordinandi aut confirmandi sine ipsa, sed solam remotam ex proprio charactere. Episcopus autem ex suo charactere est in potestas proxima ad ordinationem, ut minister ordinarius ejus ex Tridentino, quod non limitat hanc potestatem ad solos Ordines inferiores, sed absolute ad ordinationem ; tenendo ergo Episcopatum esse Ordinem, intelligi debet potestas etiam proxima ordinandi Episcopum esse in Episcopo. Accessus autem seu concursus aliorum in eodem gradu et ordine, non ridetur extendere gradum seu potestatem Episcopalem ad aliquem actum Ordinis, ad quem non est ex se in completa potestate, quia ad hoc exigitur superaddi aliqua potestas diversae rationis, non autem ejusdem gradus, ut patet in reliquis.

Resolutive ergo videtur magis probabiliter dici,referendo hunc ritum ad divinam institutionem, esse solius praeceptl, ut Episcopus ordinetur a pluribus, et non minus quam a duobus aut tribus, cum consensu et commissione aliorum, ut salvetur canon Apostolicus, qui ordinandum a duobus aut tribus docet. Caeterum necessitate Sacramenti id non exigi, sed solius praecepti. Vel dicendum est juxta aliam viam esse dispositionis Apostolicae, secundum congruentiam divinae institutionis, quia constituitur in gradu Hierarchico, cujus auctoritas in hoc limitari debuit propter pericula, quae exprimit Anacletus, si unus solus ordinaret sine concursu aliorum, et assensu tam Metropolitani, quam etiam reliquorum Comprovincialium.

Dico quarto Episcopum etiam excommunicatum et haereticum et suspensum, esse sufficientem ministrum ordinationis. Haec est communis Scholasticorum, et patet ex Hieronymo, et Augustino citatis supra, qui Ordinem collatum in haeresi permanere docent. Canones etiam posteriores, qui non admittunt Ordines collatos ab haereticis, ut Innocentius I. Epist. 18. et Leo Epist. 38. alias 40. et alii posteriores intelliguntur quantum ad gradum et functionem ; nam anteriora Concilia, ut Nicenum, teste Hieronymo, eos in suo gradu recipiebant conversos.

Dico quinto Episcopum etiam degradatum valide ordinare. Haec etiam patet ex dictis supra probando Episcopatum esse Ordinem. Aliqui apud Richardum distinct. 25. art. 1. quaestione 4. existimarunt contrarium, ex eo quod putarint per degradationem ei auferri potestatem. Citant aliqui pro eadem sententia nostrum Doctorem, ex eo quod dixerit art. praeced. sig. Alii contradicunt conclusioni, etc. quod si Episcopatus non sit Ordo, vanam esse controversiam, an auferri possit, cuinomnis jurisdictio collata ab Ecclesia possit suspendi a Pontifice. Vasquez autem censet hanc ut probabiliorem docuisse Doctorem disput. 243. cap. 2. Caeterum, ut supra ostensum est, Doctor in hac re magis inclinat in sententiam Canonistarum, nempe Episcopatum esse Ordinem, potissimum ex ea ratione qua est indelebilis, cum omnis potestas jurisdictionis in

Ecclesia possit auferri a membris ejus per Pontificem, et hanc potestatem, si esset Solius jurisdictionis, ita conferri dicit, respiciendo ad argumentum, quo alii indelebilem putant, quia confertur cum benedictione: consecratio Ecclesiae semper manet et vasorum sacrorum, quamdiu res ipsa est integra. Hanc rationem non censet Doctor efficacem, quam etiam improbat ipse Vasquez, quia, ut bene advertit, permanentia benedictionis, est ex ordinatione Ecclesiae, quae posset mutari. Idem ergo Doctor supponit de Episcopatu, si esset solius jurisdictionis.

Caeterum contra sententiam Doctoris replicat Vasquez potestatem Episcopalem esse Juris divini et institutionis, proinde manere in Episcopo degradato.

Respondeo hoc quidem recte dici, tenendo hanc potestatem esse characteris, et sic cessat controversia, quia character Ordinis indelebilis est. Verum antiquiores non ita docent hanc potestatem esse Juris divini, qui negant esse Ordinis, sed esse Juris humani et Officii. Unde eo ipso quod censeant esse indelebilem, in eo gradu solum quo consecratio Ecclesiae indelebilis est, supponunt esse Juris divini et institutionis immediate, sed Juris Ecclesiastici, ut docere videtur Magister in littera, asserens esse nomen dignitatis et officii, ex superintendentia gregis, et partiri in quatuor gradus, Patriarchatus, Archiepiscopatus, Metropolitanorum et Episcopatus: reliqui simpliciter sunt Juris Ecclesiastici, a quibus non discernit Magister Episcopatum. Ad quam sententiam alludit Doctor, et ad fundamentum ejus praemissum. Posset enim Ecclesia conferre Archiepiscopo dignitatem cum aliqua benedictione speciali, qua non obstante, per degradationem desineret dignitas Archiepiscopalis.

Ut ergo consequentiam Doctoris bonam probemus, peto ex quibus locis Scripturae, Patrum aut Conciliorum deducatur Episcopatum esse institutionis divinae, nisi ex iis tantum, ex quibus probatur esse Ordinem, ut superius dictum est ? Dato ergo quod non esset Ordo, difficulter probatur ejus institutio a Deo per modum potestatis; unde antiqui Doctores, qui hoc tenent, merito non recurrunt ad institutionem divinam.

Deinde, nequit esse exemplum in potestate, quam recipit Sacerdos in sui ordinatione, quia vel haec est characteris, ut nos cum Doctore probabilius judicamus, quem sequitur etiam Vasquez ; vel certe adhaeret characteri inseparabiliter, ut alii referunt. Et quidquid dicatur, non est potestas completa independenter ab Ecclesia dante ei per suam auctoritatem complementum, quo possit valide in actum, et sine qua nihil efficeret. Potestas autem Episcopalis ad ordinandum et confirmandum est proxima et completa: ergo vel est characteris, ut vere est, vel certe dependet ab Ecclesia, in qua ut includit suum caput, residet plenitudo potestatis.

Unde, sicut alias dictum est suo loco de potestate clavium, Deus non voluit tribuere completam omnino potestatem seu proximam Sacerdotibus in corpus mysticum et independentem, sicut contulit potestatem in corpus verum, ne praejudicaret plenitudini potestatis, et dispositioni Hierachiae Ecclesiae; ita similiter videtur non instituisse potestatem per modum jurisdictionis in Episcopo, quae non dependeret ab Ecclesia, quia perinde hoc praejudicaret supremae jurisdictioni datae Petro, et ejus successoribus, ideoque sequitur illam potestatem ordinandi et confirmandi in Episcopo esse Ordinis tantum.

Neque sequitur etiam exemplum ex potestate, quam recipit Vicarius Christi immediate a Deo, quia haec, ut patet ex Scriptura, collata est Petro et ejus successoribus ; quamvis autem Episcopi succedunt Apostolis, id intelligitur quoad gradum suae ordinationis, et non potestatis universalis, quam habebant Apostoli, quia haec limitata est in Episcopis. Videtur ergo consequentia Doctoris bona, data sententia asserente Episcopatum non esse Ordinem, quia extra propositum non occurrit aliud exemplum talis potestatis immediate a Deo collatae per modum jurisdictionis independenter ab Ecclesia et suo capite. Neque auctoritates, quibus adstrui posset, probant hanc potestatem Episcopalem esse solius jurisdictionis, et non characteris, magisque innititur sententiae gravium Doctorum, quam Scripturis aut Patribus aut Conciliis, quorum opinioni nihil. praejudicare intendo, sed vim illius consequentiae, quam elicit Doctor, tantum explicare.

Dico sexto, proinde dicendum esse de ordinatione facta ab Episcopo degradato, sive quoad sacros Ordines, sive quoad minores. Contrarium hujus docet Vasquez loco citato, quia licet teneat minores etiam Ordines conferri valide ab Episcopo degradato, tamen quia putat hos non institutos a Christo, sed ab Ecclesia, et non esse Ordines proprie, ideo dicit degradatum eos conferre valide, quia Ecclesia non privavit eum auctoritate, quam contulit ut hos conferret.

Verum tenendo sententiam, quam supra defendimus, nempe Ordines minores esse proprie dictos Ordines, eadem ratio militat in his, sicut in majoribus ratione characteris indelebilis: et eo ipso quod collati a de gradato valeant, non bene argumentum sumitur, esse veros Ordines, quia paena degradationis importat privationem officiorum, beneficiorum et privilegii Clericalis integram absque spe restitutionis, et abolet omnem jurisdictionem Ecclesiasticam in persona degradata. Ergo ex natura sua debet potestatem conferendi minores Ordines, si est collata ab Ecclesia, et non fundata in charactere ; nec requiritur alia declaratio Ecclesiae quoad nullitalem Ordinum collatorum, praeter eam quae ad naturam hujus paenae spectant, et statuta sunt. Unde recte sequitur minores ideo conferri a degradato, quia collatio eorum fundatur in charactere, et non in potestate data ab Ecclesia, qua spoliatur ex integro degradatus.

De forma ordinationis.

(g) Si quaeras quae verba, vel quae forma? etc.

Respondet formam ordinationis consistere in illis verbis, quibus, utuntur Episcopi conferendo potestatem, et quae habentur in libro Pontificali; quibus exprimitur collatio potestatis, respective ad materiam, seu instrumenta, in quibus exercetur in iis Ordinibus, qui per traditionem instrumentorum conferuntur. Ecclesia Latina utitur verbo imperandi: Accipe hoc, vel illud, etc. quia hoc verbo commodissime exprimitur potestas quam ordinans habet ad conferendum gradum ordinato. Graeci vero, sicut in Baptismi forma, non exprimunt, ex ritu antiquo ministrum (cujus causam et vocationem explicui distinct. 3. de forma Baptismi utentes verbo indicativi in tertia persona, baptizatur. Sic etiam in forma ordinationum utuntur verbo indicativi tertiae personae : Divina gratia creat, seu promovet, etc. Vide Arcudium lib. 6. cap. 8. non ergo necessitate Sacramenti, ut quidam voluerunt, Latina utitur verbo imperandi, quia constat apud Graecos ordinationem esse legitimam et validam, qui aliter consueverunt verbo indicativi, exprimentes causam principalem, subintelligentes ministerialem Ordinis. Formam Graecorum superius explicuimus, quae talis est : Divina gratia, quae semper infirma sanat, et quae desunt supplet, creat, seu promovet, etc. N. Venerabilem Subdiaconum in Diaconum, Venerabilem Diaconum in Presbyterum, Deo amabilissimum Presbyterum in Episcopum, etc. Et sic variatur forma juxta diversitatem gradus et subjecti ordinati ad ipsum: expressio autem gradus anterioris, in quo fuit ordinatus, non est essentialis, quia, ut alias dictum est, potest conferri Ordo per saltum, ut Diaconatus sine Presbyteratu, valide, praeter solum, Episcopatum, qui supponit essentialiter Presbyteratum.

Advertendum tamen, ut supra alias notavi sequendo ritum Eucliologii, seu Ritualis Graeci, quem in initio lib. 6. cap. 2. praemittit Arcudius, hanc formam esse in usu Graecorum, quando ordinant Diaconum et Presbyterum dumtaxat, non vero in aliis ordinationibus, quae celebrantur sola manus impositione cum oratione deprecativa, ut patet ex praescripto ibidem ritu ; quae oratio exprimit munus ad quod assumitur persona, et postulat gratiam ministerii, quod conceditur.

Quamvis autem praedicta forma habeatur in ordine consecrandi Episcopum, mihi ambiguum est, si sit consecratoria, ut alias dixi ; nam dispositio ipsa et Ordo, quem tenet Euchologium in ritu consecrandi Episcopum, dubium movet, si omnia quae interveniunt, exprimit. Primo dicit adduci consecrandum a tribus praesentibus Pontificibus ad consecrantem. Secundo asserit Praefectum scriniorum, seu Gharlophylacem offerre Pontifici schedulam, in quae haec scripta sunt : Suffragio et approbatione Deo amabilissimorum Metropolitanorum vel Episcoporum, etc. Divina gratia, quae semper infirma sanat, et imperfecta perficit, promovet N. amabilissimum Presbyterum in Episcopum a Deo custoditae civitatis N . Oremus igitur pro ipso, ut veniat super eum gratia Sanctissimi Spiritus, etc.

Hac igitur porrecta charta Pontifici et Chartophylace, vel Archidiacono dicente attendamus, Pontifex una cum pallio imposita manu recitat quae sunt scripta, ita ut a circumstantibus omnibus audiatur, cunctis tam iis qui in sanctuario, quam qui sunt extra respondentibus ter : Kyrie eleison. Pontifex aperit librum Evangeliorum, et imponit capiti ac cervici illius, qui ordinatur, simul una tangentibus aliis quoque Pontificibus: deinde facta trina cruce in capite illius, impositaque manu sic precatur:

Domine Deus noster, etc. Tu Domine omnium, et hunc qui suffragiis electus est, et dignus factus, qui subiret jugum Evangelicum, et Ponlificiam dignitatem, per manum mei peccatoris, et praesentium ministrorum, et Coepiscoporum adventu et virtute gratia sancti tui Spiritus corrobora, etc.

Ex his sequitur primo dictam formam, ut traditur primo a Chartophylace scripta, non esse Sacramentalem: secundo sequitur, ut profertur a Pontifice consecrante imposita manu, et pallio capiti ejus, qui ordinatur, et legente scripta, si referuntur haec verba ad formam scliedulariam, non esse Sacramentalem, quia tunc impositione manus, et prolatione formae perficcretur consecratio, quia et materia supponitur, et prolatio formae perficitur, quam terminat responsio Cleri dicentis ter Kyrie eleison; forma enim determinat materiam tantum, quae simul adhibetur. Et hoc dato, sequitur aliud inconveniens, nempe impositionem libri Evangeliorum, manusque aliorum Pontificum esse tantum caeremonialem, quae nequeunt referri a forma antecedenter prolata et terminata per prolationem Kyrie eleison. Hoc autem esset contra Canones Apostolorum, Niceni et aliorum Conciliorum, in quibus requiritur concursus aliorum Pontificum ad consecrationem ordinandi, et contra illam clausulam orationis sequentis : qui subiret jugum Evangelicum, et Pontiflciam dignitatem per manum mei peccatoris, et praesentium ministrorum et Coepiscoporum, etc. Item dicta ratione sequitur in rituali: Et dicto Amen, dicit unus ex eis qui una consecrant, Pontificibus, etc. Supponitur ergo eos concurrere ad consecrationem, et consequenter forma deprecatoria, quae simul cum impositione manus profertur, ipsamque tam consecrantis principalis, quam etiam concurrentium manus impositionem exprimit, videtur esse consecra toria.

Sed adhuc restat dubium, quod alias supra motum est, quomodo salvari possit concursus ad consecrationem ex parte assistentium, cum formam non proferant, sicut in Ecclesia Latina consuevit ab omnibus proferri simul cum impositione manus, et ex alia parte Sacramentorum ministerium nequit esse divisum, aut materia conferri ab eo qui non profert formam, quamvis pauci contrarium asserant, ut Cajetanus, Paludanus, Marsillus, ut visum est de Baptismo.

Dicendum in Ecclesia Graeca fuisse veram ordinationem, quia nullus de hoc hactenus videtur recte dubitasse, neque in Concilio Florentino, neque alias contrarium objectum est Graecis; ritus etiam consecrandi antiquus non debet vocari in dubium. Similiter Canones, qui praescribunt consecrationem Episcoporum fieri debere a pluribus concurrentibus, perinde observavit Ecclesia Graeca. Dicendum ergo videtur aut ordinationem hanc Episcopalem consistere in recto in manus impositione, et licet requiratur forma verborum, ut ex Florentino patet, sufficere in hoc Sacramento, ut dicatur a principali consecrante, et hoc esse specialis institutionis, quam interpretari licet ex praxi et ritu Ecclesiae Graecae, in qua est vera ordinatio Episcopalis; ex diverso enim ritu Ecclesiarum colligitur etiam institutio substantialis Sacramenti, neque est necesse, ut suppetat instantia in aliis Sacramentis, quia institutio omnium non est eadem, et quod per differentiam unius ab alio substituit, non est requirendum in aliis ; sufficit enim, ut aliunde colligatur propria institutio hujus aut alterius Sacramenti.

Videmus enim aliquam differentiam esse in concursu inter principalem consecrantem et alios, ut in Eucharistiae consecratione inter Episcopum et Sacerdotes tunc ordinatos, qui concurrunt ad consecrationem utriusque speciei, quae consecratio aliquo modo est ab Episcopo, ut causa principali seu primaria, ab aliis cum proportione aliqua causae accessoria, et minus primariae; unde nascitur differentia in communione, quod haec fiat sub utraque specie ab Episcopo, quia est principalis consecrans, ab aliis tantum sub una specie fit communio laica, quamvis alias de jure divino consecrans primario, et seorsim teneatur ad communionem sub utraque specie. Eodem modo cum inter consecrantes Episcopum sit talis Ordo, ut unus sit principalis consecrans, reliqui ut assistentes, licet hic concurrant in eo quod primarium est, nempe ad impositionem manus per quam Patres et Concilia in recto exprimunt hanc ordinationem,

non esse tamen de necessitate Sacramenti, ut proferant formam, quae licet essentialis sit, sufficit in hoc Sacramento, ut a principali consecrante proferatur, et id forte requiri.

Concilium etiam Carlhag. IV. cap. 2. de ordinatione Episcopi consentit Rituali citato : Episcopus, inquit, cum ordinatur, duo Episcopi ponant et teneant Evangeliorum codicem super caput et cervicem ejus, et uno super eum fundente benedictionem, reliqui omnes qui adsunt, manibus suis caput ejus tangant, etc. Illa verba, fundente super eum benedictionem, etc. referunt prolationem formae, quae intelligenda est illa quae dicitur, dum tenetur liber, et imponitur manus ab omnibus. Recte ergo colligitur ab uno tantum prolatam valere, et esse illam deprecativam in Ecclesia Graeca, quae simul cum impositione libri et manuum dicitur.

Aliud mihi in hoc non occurrit, nisi forte hinc argumentum quis sumeret pro opinione antiquorum Theologorum, dicendo hinc colligi Episcopatum non esse Ordinem, cum forma illa a Graecis non proferatur nisi ab uno et principali consecrante praeter ritum communem Sacramentum: sed ex alia parte non magis inde licet colligere non esse sacramentum, quam oppositum ex ritu Ecclesiae Latinae, in qua forma ab omnibus profertur simul cum impositione manus, concurrentibus aliis fundamentis, quibus colligitur esse verum Sacramentum.

De materia Ordinis.

Et simul cum intentione debita ministerium gradus illius aliquo signo visibili repraesentans, etc.

Paucis verbis dirimit controversiam de materia hujus Sacramenti, an sit impositio manus, an traditio instrumentorum ? Tota controversia refertur ad diversos ritus Ecclesiarum, et diversos Canones, in quibus nunc unum, nunc alterum, nunc utrumque explicatur. Graeci ordinationem appetant manus impositionem, a caeremonia, nempe per quam datur potestas Ordinis, et per solam manus impositionem ordinant Lectorem, Subdiaconum, Diaconum, Presbyterum et Episcopum ; peracta vero ordinatione porriguntur instrumenta in aliis praeter Episcopatum. Haec satis consonat Scripturis supra citatis, ex quibus probatur Ordo esse Sacramentum, et salis indicant antiqua Concilia et Patres, Nicenum Neocaesariense canon. 9. Antiochenum et Ancyr. Canon. 10. Synodus VII. Canon. 14. Clemens lib. 8. Constitut. c. 16. Et hanc probat Arcudius lib. 6. cap. 3. et sequent. Bellarm. lib. de sacro Ordine, tomo 2. cap. 9. Hossius de Sacramento Ordinis, cap. 50. Durandus in hac dist. quaest. 2. artic. 3. Altisiodorensis 4. part. de Sacramento Ordin. cap. 1. D. Bonaven. tura in hac dist. part. 2. art. 1. quaest. 4. et noster Doctor sequentibus, idem docet quoad ordinationem Sacerdotis requiri manus impositionem.

Ex altera parte, Concilium IV. Carthag. tres Hierarchicos Ordines docet conferendos per manus impositionem, Subdiaconatum, et reliquos per traditionem instrumentorum. Florentinum per collationem instrumentorum conferri Presbyteratum, et reliquos. Idem etiam patet ex Pontificali Romano et usu Ecclesiae Occidentalis, cujuc ritum sequentes plures Scholastici hanc partem definiunt, eamque de fide esse contendunt aliqui moderni, ita ut aliter ordinatio facta sit invalida.

Sed temperandus est hic rigor, et concedendum in utraque Ecclesia validam esse ordinationem: unde tenendum cum Doctore non requiri ad materiam Ordinis,

nisi ut fiat signo visibili, per quod ministerii illius gradus repraesententur, prolata debita forma. Ad idem videtur mihi respexisse Tridentinum sess. 23. cap. 3. dicens : sacram ordinationem verbis et signis exterioribus perfici. Dicit signis, quia sicut traditio potestatis per signa externa variis modis fit, ut impositione manus, traditione instrumentorum, alterutrum sufficit, quando est proportionatum signum traditae potestatis.

Dixi proportionatum signum, quia non se habet traditio instrumentorum, sicut impositio manus in ratione signi proportionati eodem modo, et in eadem universalitate proportionis, quia traditio instrumentorum non est proportionatum signum nisi respective ad potestatem, per quam ministerium per ipsa instrumenta exercetur cica aliquod subsistens de praesenti ; ideo est solum signum proportionatum, qua repraesentetur ministerium circa corpus Christi verum, ut contingit in potestate consecrandi, et reliquis inferioribus gradibus, qui ordinantur ad ministerium Altaris. Non est autem signum proportionatum ad repraesentandam potestatem in corpus mysticum, quae per talia instrumenta non exercetur, ideo in consecratione Episcopi sola manus impositio cum libro Evangeliorum super caput ejus posito denotat potestatem, quam recipit confirmandi et ordinandi ministros Ecclesiae. Sic etiam quando confertur potestas Sacerdoti in corpus Christi mysticum, non adhibentur instrumenta, sed impositio manus, quae etiam se sola esset sufficiens materia in caeteris Ordinibus.

Advertendum autem est ad colligendum quae sit ex iis materia essentialis, quae vero tantum solemnitatis, et non Sacramentalis (quam intelligo per non essentialem) quando utraque adhibentur in ordinatione, juxta diversum ritum Ecclesiarum, et respiciendum esse ad formam ordinationis verbalem, nam illa praecise est materia sacramentalis, quam determinat forma, et cui conjungitur ; illa autem sola accidentalis seu solemnitatis, quae nequit referri ad formam simultate aut continuatione actionis non interrupta per aliam, quae non spectat ad substantiam Sacramenti. Quod patet ex communi regula de conjunctione necessaria formae et materiae Sacramenti saltem morali, si non rigorosa physica.

Exempli gratia, impositio manus, quae fit ab Episcopo concurrentibus Sacerdotibus aliis praesentibus super caput ejus, qui ordinatur Sacerdos, quia fit sine ullis verbis, est tantum dispositio, seu Ritus Ecclesiasticus, et non materia sacramentalis. Item, impositio manus, quae fit Diacono, dicendo : Accipe Spiritum sanctum, ita etiam, ut plerisque placet, erit caeremonialis, et non sacramentalis, quia illa verba non ordinant ipsum ad aliquod ministerium particulare sui gradus. Sed forma postea prolata, quae exprimit ministerium sui gradus simul cum traditione instrumentorum, est consecrativa, nec subsistere videtur, quod aliqui dicunt, in utraque impositione dari gratiam sanctificantem, quia Ecclesia nequit hanc gratiam conferre, nisi per signa sacramentalia, qualis non est illa impositio manus, alias perficeretur Sacramentum ante traditionem et ante prolationem formae.

Aliud praeterea exemplum est ipsa traditio instrumentorum, ut fit in Ecclesia Graeca, completa jam ordinatione ; haec traditio est solemnitatis, qua ordinatus designatur ad exercitium actuale potestatis receptae, et ministerium. Ex quibus facile deprehendi potest materia sacramentalis ex Ordine ad formam verbalem, qua confertur potestas, neque dici debet Ritus Ecclesiarum esse contrarius in substantia Sacramenti.

His posilis probatur conclusio Doctoris, quia Ordinatio in Ecclesia Graeca celebratur per manus impositionem, et verba exprimentia potestatem traditam: in Ecclesia autem Latina partim per impositionem manus, partim per traditionem instrumentorum modo dicto ; sed in utraque Ecclesia habetur verum Sacramentum, de quo nemini dubium esse debet. Ergo institutio Christi, et consequenter tam una quam altera materia est sufficiens hujus Sacramenti.

Confirmatur, quia Christus instituendo Sacramenta designavit materiam ex communi usu proportionatam ad significandum effectum Sacramenti: sed tam manus impositio per quam confertur Spiritus sanctus ad effectum potestatis, et gratiam ministerii, in gradu ad quem assumitur minister in eadem potestate, habet sufficientem proportionem ad designandum potestatem traditam; ergo est sufficiens materia Sacramenti. Simili modo traditio instrumentorum cum forma exprimente potestatem tradi, habet ex communi usu tam fori quam Ecclesiae proportionem ad designandam potestatem, quae exercetur per instrumenta: ergo erit sufficiens materia. Exempla varia suppetunt de inauguratione Regum et Principum, et Magistratus, de inveslilura etiam, ut per certa instrumenta et ritus fit: recte ergo similiter traditio instrumentorum in ordinatione significat potestatem traditam;recte etiam materia hujus Sacramenti constituitur in signo visibili repraesentante potestatem dari ordinato. Canones autem, qui nunc loquuntur de sola manus impositione, nunc de sola traditione instrumentorum, non sunt intelligendi praecisive, aut exclusive, quasi altera sola esset materia ex divina institutione, sed intelligendi sunt de materia sufficiente, et quae in usu est aut fuit, juxta particularem Ritum Ecclesiarum.

Non mihi placet modus, quo aliqui moderni concordant, ut salvent impositionem manuum esse materiam essentialem in ordinatione ;dicunt enim Concilia non intendisse dare completam doctrinam Sacramentorum, sed aliqua statuisse pro illorum temporum necessitate, et Ecclesiae utilitate;quamquam enim dici id posset de Patribus aut Conciliis, quando incidenter loquuntur, et non ex scopo principali de Sacramentis, nequit dici de iis, qui per se hoc argumentum, et ex instituto explicarunt, prout fecit Florentinum, Tridentirium et Carlhag. IV. quia esset defectus in doctrina, qui admitti non debet.

Deinde, quod similiter dicunt omnes caeremonias ut manus impositionem, etiam unctionem, ut quidam volunt, et traditionem esse materiam, ita tamen ut in prima caeremonia,manus impositionis imprimatur character novus et distinctus;similiter in caeteris, vel certe extendatur character, prout aliqui cum Durando dicunt Sacerdotalem extendi ad Episcopalem, de quo supra egimus, et dari diversam potestatem. Hic, inquam, modus explicandi videtur mihi satis voluntarius et non fundatus. Primo, quia et forma verborum non determinat illas materias ut diversas, quae tantum dicitur, cum traduntur instrumento ;praeter regulam autem est, ut materia sola ad scita, licet alias esset sufficiens, fiat sacramentalis sine formo verbali requisita. Secundo, nequit specificari potestas data per characterem, nisi habeat suum actum correspondentem, per impositionem primam manus, quae fit, verbi gratia, Sacerdoti: et idem de unctione ejus, non confertur potestas conficiendi, quae est prima et primaria quam recipit. Sed haec datur, cum fit traditio instrumentorum et materiae, et simul dicitur: Accipe potestatem offerendi sacrificium, etc. quae est forma hujus Sacramenti, per quam confertur potestas adjuncta illa materia; non datur similiter potestas in corpus mysticum ligandi et solvendi, quae supponit potestatem offerendi, si diversa est; sed in Sacerdote nulla est alia potestas praeter has, ergo neque character. Idem similiter de Diacono dicendum, nullam potestatem tribui, donec recipiat instrumenta, et profertur forma suae ordinationis ; ergo doctrina praemissa non cohaeret communibus regulis de materia et forma Sacramentorum. Accedit tertio non referri formam Sacramenti seorsim ad materias discretas, et interruptis actionibus non cohaerentes, eo modo.

Melius ergo diceretur omnes illas caeremonias per modum unius materiae cumulalive supponi, et ex intentione ordinantis et Ecclesiae ad majorem expressionem potestatis conferendae, quam plures illae ceremoniae, seu signa exprimunt, et omnes etiam per modum unius determinari a forma Sacramenti. Neque hoc est contra naturam collatae potestatis, ut per plura signa concurrentia per modum unius tribuatur, neque contra naturam Sacramenti, ad quam nihil requiritur, nisi proportio sufficiens inter materiam et formam, et debita conjunctio; sufficit autem ut sit moralis, quia Sacramenta, quae sunt in usu, id tantum postulant. Quamvis ergo omnes illae actiones successive fiant, quia aliter humano modo nequeant fieri, cum tamen supponantur in ordine ad formam per modum unius materiae ex intentione conferendae potestatis, sic etiam determinantur per modum unius materiae per formam, quamvis simul cum ultima actione proferatur.

. Hoc tenendo in Ecclesia Latina tam impositione manus quam traditione instrumentorum ordinatio fit, licet in Graeca fiat per solam impositionem manus, et fieri posset per. alteram materiam horam. Et tunc dicendum est ad Florentinum, Concilium specificasse illam actionem traditionis, cui copulatur forma, non exclusisse manuum impositionem, ut ei conjungitur.

Caeterum, quia plures Doctores negant manuum illam impositionem esse Sacramentalem, sententia Doctoris, et reconciliatio in ea fundata videtur magis sequenda, quia si manus impositio praedicta esset materia necessitate Sacramenti essentialis. ita ut quidam volunt, sine illa nihil fieret, Concilium deberet in recto eam exprimere, et non solum materiam accessoriam traditionis, quae se sola non sufficeret, data priori sententia de necessitate manus impositionis, nisi quis dicat per verbum traditionis, Concilium voluisse comprehendere reliquam materiam ex natura rei conjunctam, quamvis in forma verborum non discernat inter Hierarchicos et caeteros Ordines inferiores, supponens ea, quae nota sunt ex ritualibus et Pontificali Romano, ad quod se remittit, et in quo exprimitur forma ordinandi, ut comprehendit tam impositionem manus in Hierarchicis, quam etiam traditionem.

Dubitatur, an contractus instrumentorum ex parte ordinandi requiratur de necessitate Sacramenti. Affirmativa communiter tenetur cum D. Thoma, in hac distinctione quaest. 1. art. 2. ad 3. Paludanus quaest. 1. Anton. 3. part. tit. 14. cap. 16. Sylvest. v. Ordo 2. quaest. 5. Ilossius in confessione Catholica, cap. 50. Angelus v. Ordo 1. Viguerius in institutionibus moralibus, cap. 16. Cajet. tract. 16. Valentia quaest. 1. de hoc Sacramento, puncto 5. Sotus etiam in hac distinct. quaest. 2. art. 5. Henriquez lib. 10. cap. 10.

Negativam docuit Albertus in hac distinct. art. 38. ad 2. quam sequitur Vasquez disput. 246. cap. 2. citans Sotum, Cajetanum et Victoriam. Priori sententiae, favet praxi, et Pontificale Romanum, ubi statuitur, quando plures sunt ordinandi, ut bini tangant materiam successive porrectam cum iteratione formae. Secundae sententiae favet communis sententia Theologorum, qua tenetur pueros ante usum rationis ordinari valide, quam infra tractabimus quaest. 2. sequentis distinct. Hoc enim dato non videtur tactus materiae necessarius, quia in his nequit ille tactus esse proprie receptio materiae aut potestatis per eam traditae, per quam posset dici perfici reciproce traditio, quia cum in illis non sit usus liberi arbitrii, ille tactus mere passivus et physicus non videtur concurrere ad traditionem per modum receptionis, et maxime necessitate Sacramenti, ad quod si requireretur tactus per modum receptionis, deberet esse actus humanus. Videantur Theologi citati. Neque ergo ex natura traditionis activae, ut designat potestatem conferri, salis probari potesfoppositum, neque etiam ex natura ordinationis requiritur concursus ordinati, cum haec fieri possit per impositionem manus, et prolationem formae, quidquid sit de veritate speculativa, sequenda est praxis Pontificalis in usu.

(h) Sed in Sacerdotio videtur probabile, quod ibi sint duae formae partiales, etc. et istis conjunguntur duae materiae, etc. Hanc sententiam superius insinuavit distinct. 19. asserens duplicem characterem imprimi in Sacerdotio, quorum alter sit potestas in corpus Christi verum, alter in corpus mysticum ; hinc consequenter dicit hoc Sacramentum duplici forma et materia constare, quas in textu explicat.

Alii docent Sacerdotem ordinari quando traduntur instrumenta, et profertur forma, quam primo loco statuit Doctor : Accipe potestatem offerendi, etc. D. Thomas in hac dist. quaest. 2. art. 3. Richardus q. 2. art, 3. Solus quaest. 1. art. 4. concitus. 5. et distinct. 20. quaest. 1. art. 2. Capreolus hac distinctione art. 3. ad 3. contra primam conclusionem, Supplementum Gabrielis quaest. 1. art. 1. Sylvester v. Ordo 2. q. 4. distinct. 3. Angelus v. Ordo 1.

Conclusionem Doctoris (quamvis priorem etiam probabilem censet) ut veriorem tenent Bellarmin. de Ordine cap. 9. Vasquez salis diffuse disput. 239. cap. 3. et sequentibus, Reginaldus cap. 2. Coninck ub. 7. Fornarius de Ordinis materia et forma, ubi in additionibus, Viclorellus, Henriquez lib. 10. cap. 6. insinuat Suarez tom. 4. in 3. partem sectione 1. disput. 42.

Probatur, quia ad hanc ordinationem ex Scriptura, Conciliis antiquis et Patribus requiritur manus impositio, ut fuse probat Bellarminus supra, et Arcudius loco citato. Sed manus impositio, quae primo fit Sacerdoti ab Episcopo et aliis Sacerdotibus praesentibus juxta ritum Ecclesiae Romanae, fit sine ullis verbis, quae designarent potestatem ullam, et potestas ipsa offerendi Iradilur, quando instrumenta dantur, et profertur forma : Accipe potestatem offerendi sacrificium, etc. ut constat ex Florentino ; ergo manus impositio, quae fit simul prolata altera forma: Accipe Spiritum sanctum, quorum, etc. illa erit essentialis.

Dices illam inpositionem priorem spectare ad materiam. Contra, id negant assertores prioris sententiae, maxime post Florentinum ; et eo etiam dato, sic argumentor : nequit illa manus impositio extendi ultra significationem formae, quae completur praecise, sicut et traditio instrumentorum, in concedenda potestate offerendi, quae est circa corpus verum Chriti; sed ultra Ulam accipit Sacerdos potestatem in corpus Christi mysticum, tanquam diversam, quae nullo modo exprimitur in priori forma et materia ; ergo hanc recipit per manuum impositionem consequentem, simul cum forma, quae eam exprimit per verbum Imperativum : Accipe, quod denotat tradi tum ipsam potestatem novam.

Confirmatur, per potestatem offerendi sacrificium nihil recipit ordinatus ex vi formae et matoriae, qua illa potestas datur, quod non receperunt Apostoli in caena, quando sunt ordinati Sacerdotes: tum enim ordinatos esse Sacerdotes, docet Tridentinum sess. 22. a. 1. et Can. 2. per illa verba : Hoc facite in meam commemorationem, definit quoad hanc potestatem offerendi sacrificium fuisse institutos. Sed Apostoli non receperunt tunc potestatem remittendi peccata ; ergo neque Sacerdos ordinatus eam recipit per formam et materiam, qua datur ei potestas offerendi praecise. Major probatur, quia eamdem potestatem recipit ordinatus per materiam et . formam praescriptam, quam receperunt Apostoli: deinde,materia limitat formam, et contra forma materiam. Sed materia tradita nequit referri ad potestatem ligandi, neque usus ejus est, nisi circa oblationem tantum cujus est materia, neque forma exprimit aliam potestatem, quam offerendi sacrificium, ut patet ex verbis ejus expressis: ergo significatio etiam practica ad illam potestatem non refertur.

Minor principalis probatur ex Tridentum sess. 14. cap. 1. Dominus autem Sacra-mentum Paenitentiae tunc praecipue instituit, cum a mortuis excitatus, insufflavit in discipulos suos dicens : Accipite Spiritum sanctum, quorum remiseritis peccata, remittuntur eis, et quorum retinueritis, retenta sunt;quam etiam tam insigni facto et verbis tam perspicuis, potestatem remittendi et retinendi peccata ad reconciliandos fideles, post Baptismum lapsos, Apostolis et eorum legitimis successoribus fuisse communicatam universorum Patrum consensus semper intellexit, etc. quod suo loco fusius probatum est ; ergo non antea fuit communicata haec potestas. Idem docet Concilium cap. 6. et cap. 8. Canon. 3. et can. 9.

Et hinc evacuatur sententia Capreoli, ejusque responsio, dicentis in caena hanc potestatem communicatam fuisse Apostolis ; evacuatur etiam solutio Soti dicentis implicite Sacerdotem recipere potestatem remittendi peccata, quando recipit potestatem offerendi, quia ut dictum est, Apostoli receperunt plenam potestatem offerendi in caena, et non remittendi peccata ante resurrectionem, cum dicta sunt eis illa verba, Joannis 20. ut Concilium ex communi Patrum consensu definivit.

Deinde, haec potestas conferri debet per signum sensibile, et per modum Sacramenti: ergo explicite debet significari et conferri, et non tantum implicite.

Evacuatur etiam sententia, quae dicit hanc potestatem non fundari in charactere Ordinis, vel non spectare ad characterem completum Sacerdotii, quia potestas completa data per formam et materiam sensibilem in Ordine ad conficiendum Sacramentum fundatur in charactere. Unde Tridentinum sess. 23. cap. 4. ex hoc probat Episcopatum esse primum gradum in Hierarchia ordinationis, quia Episcopus solus ordinat ministros Ecclesiae, et confirmat ut ordinarius minister. Sed Sacerdos est minister paenitentiae, et etiam extremae Unctionis, in quantum praecise recipit claves, et potestatem in corpus Christi mysticum, quae non competit ipsi ex sola potestate in corpus verum Christi) estque minister necessitatis, ita ut Episcopus non in quantum Episcopus, sed in quantum Sacerdos ordinatione per potestatem clavium absolvat vel ungat. Ergo ex definitione Ordinis, quo dicitur quis constitui.in gradu eminenti ministerii in Ecclesia, haec potestas est potestas Ordinis et characteris, alias negabo universim characterem in reliquis, et mirum sane videtur, ut in aliis asseratur, et in hoc negetur.

Quod si dicas Ordinis characterem definiri praecise ad Eucharistiae ministerium ; contra, Ordines inferiores remote respiciunt hoc ministerium. Sed hic etiam remote potestas absolvendi disponit ad Eucharistiae dignam sumptionem, sicut paenitentia disponit ad eamdem; ergo etiam in hoc dicit ordinem mediatum ad dignam ministrationem et receptionem Eucharistiae.

Secundo ad idem et ad conclusionem principalem, Trident. sess. 23. agit de Sacerdotio ut est Ordo, et imprimitur in eo character ; unde cap. 3. docet conferri in eo gratiam tanquam per Sacramentum ipsa ordinatione, quae verbis et signis exterioribus perficitur, et cap. 4. imprimi characterem, quod alias definivit sess. 7. de Sacram. in genere, Canon. 9. Sed in cap. Ii sess. 23. comprehendit in Sacerdotio legis novae, non solum potestatem offerendi, sed etiam remittendi peccata, tanquam diversam ; ergo haec potestas est ordinis et characteris. Probatur subsumptum, postquam docuit conjunctionem Sacerdotii et Sacrificii, et vetus Sacerdotium Aaronicum translatum esse in Sacerdotium visibile et externum legis novae, subdit: Hoc autem ab eodem Domino Salvatore nostro institutum esse, atque Aposto- Iis eorumque successoribus in Sacerdotio potestatem traditam consecrandi, offerendi, ministrandi, corpus et sanguinem ejus, nec non et peccata dimittendi et retinendi, sacrae litterae ostendunt, et Catholicae Ecclesiae semper traditio docuit, etc. Item Canon. 1. Si quis dixerit non esse in novo Testamento Sacerdotium visibile, vel non esse potestatem aliquam consecrandi et offerendi verum corpus et sanguinem Domini, et

peccata remittendi et retinendi, etc. anathema sit.

Ex his verbis, doctrina et definitione Concilii non obscure sequitur conclusio: Primo, illas potestates esse diversas, constat ex stylo Concilii, et hic et alias, nam sess. 13. et 22. in quibus praecise agit de Sacramento et sacrificio Ordinis, non facit mentionem alterius potestatis quam illius, quae est ad conficiendum et offerendum mysterium, supponens hunc esse actum completum talis potestatis, et nullum alium habere. In sess. 14. agit praecise de potestate altera, quae est remittendi et retinendi peccata per claves, quorum hic actus est proprius, neque ex vi alterius procedens, sed ex praecisa ordinatione, qua recipit clavem, et mediante ipsa clave, sess. autem 23. ubi agit de Sacerdotio, ut est Ordo, et visibile et externum Sacramentum Sacerdotii, in Ecclesia Evangelica, dicit comprehendere utramque potestatem, tanquam diversam : Nec non, inquit, et peccata dimittendi et retinendi, supple in Sacerdotio potestatem traditam esse a Domino, etc. nempe in Sacerdotio visibili et externo, quod verbis et signis exterioribus perficitur, sicut et caetera Sacramenta, ex cap. 3. dat gratiam per modum Sacramenti, in quo etiam imprimitur character ex cap. 4. Ergo a primo ad ultimum potestas dimittendi et retinendi peccata speetat ad Sacerdotium visibile et externum, qua Ordo est, et confertur per signa et verba externa, dat gratiam per modum Sacramenti, et ut per ordinationem dicto modo communicatur, et imprimit characterem, ergo diversum a charactere, qui imprimitur, dum confertur potestas consecrandi, per rationes, quae su. pra de charactere Episcopali adductae sunt.

Redeundo ad dicta, probatum est hanc potestatem non conferri per priorem formam et materiam, quae applicantur per traditionem calicis et materiae Sacrificii, que per verba quibus confertur potestas sacrificandi, quia illa non designant potestatem remittendi aut retinendi, quae spectat ad Sacerdotium visibile et externum, ut patet ex Concilio, etiam in quantum per ordinationem confertur externam et visibilem, et in quantum verbis et signis externis perficitur; ergo datur haec potestas per aliam materiam et formam visibilem. Haec autem sunt impositio manus cum traditione expressa hujus potestatis per verba : Accipe Spiritum sanctum, etc. quae denotant et potestatem in ordine ad remissionem et retentionem peccatorum, et ejus tum collationem per verbum imperativi juxta ritum Ecclesiae Romanae usitatum in collatione gradus Ordinis.

Confirmatur ex ipso Concilio sess. 14. cap. 3. de extrema Unctione, ubi dicit ministrum hujus Sacramenti esse Episcopum aut Sacerdotes ab ipsis rite ordinatos per impositionem manuum, etc.

Si dicas impositionem primam intelligi, in qua concurrunt etiam Sacerdotes praesentes.

Contra, hoc non admittitur a contrariae sententiae auctoribus, neque illa impositio, ut alias dictum, est consecrativa, quia sine verbis fit, sed traditio instrumentorum quae cum verbis fit. Sed ipsum Concilium optime declarat sess. 23. canon. 4. de qua manuum impositione loquitur : Si quis, inquit, dixerit per sacram ordinationem non dan Spiritum sanctum, ac proinde frustra Episcopos dicere : Accipe Spiritum sanctum, aut per eam non imprimi characterem, vel eum qui Sacerdos semel fuit, laicum rursus fieri posse, anathema sit, etc.

In hoc Canone potissimum agitur de sacra ordinatione Sacerdotii, ut ex fine

Canonis apparet, quam etiam potissimum haeretici impugnant; ergo supponit Concilium hanc fieri et dari Spiritum sanctum, cum illa verba proferunt Episcopi : Accipe Spiritum sanctum, etc. et consequenter manuum impositio Presbyterii priori loco expressa a Concilio, intelligitur illa quae simul fit cum verbis praedictis, quae habent rationem formae. Unde non recte negatur dari gratiam per illa verba, aut etiam non dari per modum ordinationis, et virtute Sacramenti, hoc est, materiae et formae applicatae, cum Concilium expresse supponat dari, neque aliter quam ex vi ordinationis, qua Sacramentum est ; neque enim minister aliter conferre potest Spiritum sanctum quam per Sacramenta, et ministerialiter. Alia, brevitatis gratia, omilto, quae hic dici possunt, juxta varias conjecturas quorumdam cii ca hanc formam et materiam praedictam.

Ex dictis sequitur has potestates esse Ordinis, et diversas, et spectare ad completum Sacerdotium. Item, ordinationes has. partiales imprimere characteres partiales, quamvis hoc ultimum negaverit Vasquez cap. 6. ex eo quod pulet characterem non esse potentiam activam, sed per modum habitus disponere subjectum in ordine ad se, seu per modum dispositionis ; conferri autem potestatem novam per ultimam formam et materiam, ad absolvendum, quae est relatio rationis. Sed non videtur hoc consequenter dictum, quia character Sacerdotalis est potestas activa moralis, et ordinatio ex ratione sua per modum effectus imprimere characterem, ut patet ex Concilio ; si ergo ordinatio est nova, debet esse character novus aliquo modo, vel per extensionem, ut quidam dicunt, prioris, vel certe in sua entitate. Deinde non est major ratio ut imprimatur character in prima ordinatione partiali, ut ita dicam, quando confertur potestas consecrandi, quam ut imprimatur in secunda ordinatione, nam quidquid datur per primam materiam et formam, tantum disponit in ordine ad potestatem eonsecrandi, cujus materia et forma est signum practicum. Sed non minus requiritur eiiam dispositio subjecti in ordine ad secundam potestatem, cum perinde ex natura sua sit indelebilis, et pertineat ad Ordinem Sacerdotii sicut prima, neque iterari possit sicut nec prima, et confertur per ordinationem distinctam, sicut prima, quae ordinatio juxta praesentem institutionem nequit salvari sine charactere.

Item, sicut datur effectus gratiae diversus per secundam formam et materiam, ut patet ex Concil. Canon. 4. cit. quid incommodi erit dari etiam characterem diversum, aut extendi priorem, ut alii volunt, nam quaecumque ratio probat dari characterem in Ordine, perinde extenditur ad utramque hanc, quibus completur integrum Sacerdotium et completum.

Objicitur primo, inconveniens esse Sacerdotium per partes dari ; hoc argumentum est Armachani nostri lib. 11. de quaest. Armenorum, c. 15.

Respondit Waldensis eum timuisse, ubi non erat timendum, quia sicut puer non dicitur per partes recipere humanitatem, dum crescit, ita etiam Sacerdotium non datur per partes, quamvis divisim recepta altera potestate crescat, forte alludit ad extensionem characteris per alteram potestatem.

Respondetur Sacerdotium per partes dari juxta ritum Ecclesiae Romanae, et per partes datum fuisse Apostolis a Christo; hoc autem nullum inconveniens est, quia sicut includit in se diversas potestates principales in ordine ad diversa Sacramenta conficienda, ita etiam has potestates includit tanquam veras partes, quae successive dari possunt, sicut datae sunt

Apostolis, et de facto dantur in Ecclesia Romana.

Objicit secundo Solus Florentinum, quod non facit mentionem in ordinatione Sacerdotis manus impositionis aut illius formae.

Respondetur Concilium expressisse quod primarium erat, caetera remittendo ad Pontificale Romanum, nam cum diceret in genere Ordinis materiam esse illud per cujus traditionem Ordo confertur, subjicit exemplum in Sacerdotio, Diaconatu et Subdiaconatu: agit ergo de Sacerdotio, ut convenit cum aliis, et formam ejus assignat, quae proportionata est materiae assignatae, non tamen excludit aliam formam et materiam Sacerdotii, quae alioquin constat ex Tridentino et Patribus; nam in Superioribus paenitentiae et extremae Unctionis ministrum ait esse Sacerdotem, cui hoc competit ex sua ordinatione, et fortasse, inquit Bellarminus, in hoc ultimo non errabant Armeni.

Certum est Trideutinum non discordare Florentino, explicans contra Novatores gradum Sacerdotii. Addi potest Florentinum explicuisse materiam et formam, de qua nulla fuit dubitatio inter Theologos, et abstinuisse a quaestione conlroversa, remittens modum et Ritum ordinationis ad Pontificale, quia non ita intentionis ejus erat, assignare materiam et formam Sacerdotii, sicut Ordinem esse Sacramentum. Hac etiam ratione abstinuit a controversia altera, nullam faciens mentionem Episcopatus, quia nulla fuit necessitas. Tridentinum autem propter errores Novatorum explicuit clarius, quod a Florentino ex causis expressis est omissum.

Objicit tertio Major, cap. Presbyter, de Sacramentis non iterandis, ubi dicitur ordinationem factam Presbyteri nullatenus esse iterandam, quamvis impositio manus sit omissa, sed caute supplendum esse, quod omissum est.

Respondetur recte hoc decerni, quia si loquatur de secunda manus impositione, separatim conferri potest ei, qui per traditionem instrumentorum, et formam proportionatam accepit potestatem conficiendi Eucharistiam. Haec enim de facto confertur post communionem, quando jam Sacerdotes novelli consecrarunt simul cum Episcopo, per potestatem prius traditam offerendi ; separari ergo possunt, et separatim datae sunt illae potestates Apostolis, neque ordinatio prior iteranda est, cum datur posterior. Ita respondet Bellarminus, existimans hanc poslenorem seu secundam manus impositionem intelligi.

Aliter et melius Vasquez intelligit illud caput de prima manuum impositione, quae fit ante traditionem, in qua etiam concurrunt praesentes Sacerdotes, quia in illo capite dicitur Ritus ab Apostolis introductus, non vero agitur de manuum impositione posteriori, quae est materia Sacramenti. Hanc expositionem confirmant postrema verba capitis : Suspensio autem manuum debet fieri, cum oratio super caput effunditur ordinandi, etc. Loquitur ergo textus de manuum impositione, cui succedit suspensio, quando oratio effunditur super caput ordinandi. Unde Glossa in illud verbum suspensio, etc. Quando Episcopus, inquit, incipit orationes ad benedicendum Sacerdotem, tunc Presbyteri omnes, qui primo tangebant caput, debent elevare manus, ita quod non tangant caput ordinandi,etc. haec autem suspensio manuum non fit in secunda impositione, cum datur potestas absolvendi et retinendi. De priori itaque intelligitur textus : Suspensio manuum, inquit, cum unam tantum imponat Episcopus ex Carthaginensi IV. cap. 3. Haec etiam manus impositio est Ritus Apostolicus, sed Ecclesiasticus, et non institutus a Christo, qua etiam Latina et Africana Ecclesia utebantur, non exprimitur in Rituali Graeco.

Objicit ultimo Major et Angelus in aliquibus Pontificalibus non haberi secundam manuum impositionem aut formam illam : Accipe, etc. ergo signum est non fuisse eam in usu, neque consequenter necessariam esse.

Respondetur, haberi in Ordinario antiquo Romano et in Pontificali, et nunc post Tridentinum, non esse locum dubitationi, ex canon. 4. cit. Non refert ergo, si in particularibus Ecclesiis non invenitur in Pontificalibus, quod non concesserim, cum nullius Ecclesiae Ritum specialem illi auctores memorent, et certum sit in Pontificiali Romano contineri ab octingentis annis, quo ordinarium antiquum emanavit, juxta Ritum alias observatum. Videndum etiam esset, qua forma ordinabantur Sacerdotes, juxta Ritum illius Pontificalis, quem ipsi citant, quia nos non negamus, quin per formam accommodatam et materiam possit simul dari utraque potestas, et Sacerdotium completum, prout confertur in Ecclesia Graeca per impositionem manuum, et formam superius positam, qua ipsi utuntur; ita enim Rituale Graecorum : Pontifex, inquit, imposita manu una cum pallio clara voce enuntiat : Divina gratia, quae semper infirma curat, et quae desunt supplet, promovet N. Venerabilem Diaconum in Presbyterum, etc. ubi impositio manus habet rationem materiae et verba rationem formae.

Advertendum tamen, ut forma et materia sit sufficiens, qua simul confertur utraque potestas, debere eas referri absolute ad ordinationem completam, in qua utraque potestas confertur simul et totus gradus, et non debent referri particulariter ad alteram tantum potestatem, quia sic illam designatam conferret, sicut contingit in Ritu ordinationis, quem sequitur Ecclesia Latina, in hoc imitans Christum institutorem Sacramentorum, qui has potestates seorsim contulit Apostolis, ut dictum est. Unde sicut in Ecclesia Graeca per ordinationem visibilem impositionis manus et verba praedicta, simul confertur gradus completus Sacerdotii, ut continet absolute utramque potestatem, sic etiam per verba et signa externa, seorsim conferuntur in Ecclesia Latina; unde colligere licet potestatem remittendi perinde per signa et verba conferri in utraque Ecclesia, et in ipsa ordinatione, sicut confertur potestas offerendi, utraque vero complectitur totum, quod exprimit forma Graeca.