MEMBRUM III. Qualiter gratia differat a virtute

?

Tertio quaeritur, Qualiter gratia differt a virtute?

Et videtur, quod non differat: 1. Quorum enim una est definitio, eorum unum est esse: sed una est gratiae et virtutis definitio: ergo unum esse. Major per se patet. Minor scribitur in Littera in sequenti distinctione, cap. 1, ubi inducitur Augustinus sic dicens: " Virtus est bona qualitas mentis, qua recte vivitur, qua nemo male utitur, quam Deus operatur in nobis sine no- bis , " Omnia posita in hac definitione conveniunt gratiae gratum facienti: haec enim est bona qualitas mentis, qua recte vivitur, qua nemo male utitur, quam Deus, etc. Ergo videtur, quod virtus et gratia sint idem, et nullam habeant differentiam.

2. Adhuc, Quorum est effectus unus, ipsa sunt eadem: virtutis et gratiae unus effectus est, scilicet meritum vitae aeternae, quia virtute meremur, et gratia meremur: ergo sunt idem.

3. Adhuc, Gratia dicitur, quia gratis datur et gratum facit: utrumque horum convenit virtuti, maxime infusae: ergo videtur, quod gratia et virtus infusa sint idem.

Contra:

1. Quaecumque dividuntur secundum subjecta, dividuntur secundum esse: virtutes et gratia dividuntur secundum subjecta, quia multi sunt qui habent virtutes cardinales, et non habent gratiam gratum facientem: ergo virtus et gratia gratum faciens non sunt idem.

2, Adhuc, In Littera dicitur, quod gratia gratum faciens est fides quae per dilectionem operatur, per quam justificatur impius. Videtur ergo, quod gratia non sit idem cum omni virtute, sed cum quadam.

Solutio. Dicendum, quod gratia potest sumi in genere, et in specie. Si in genere: tunc omne donum a Deo gratis datum, sive corporale, sive spirituale gratia est: et sic virtutes cardinales, sive acquisitae sive infusae gratiae sunt. Si in specie et stricte accipitur: tunc gratia gratum faciens non est nisi ipsum donum, cum quo dat seipsum Deus in temporali processione Spiritus sancti, hoc

enim donum est sanctificans et gratificans: nec dicitur gratia quae gratis datur tantum, sed quia gratum facit habentem, et opus ejus gratum reddit: et hoc vero nomine dicitur gratia. Et sic virtus generaliter non est idem cum gratia: sed primo modo omnis virtus est gratia quae gratis datur.

Ad primum ergo dicendum, quod ex illa definitione non potest probari, quod virtus est gratia quae gratum faciat. Licet enim omnis virtus talis sit bona qualitas mentis, secundum quod bonum definitur a Dionysio, quod bonum est quod est a bono: non tamen est bona a bonitate gratiae gratum facientis, sed est bona, quia est a bono. Et licet recte vivatur qualibet virtute, haec tamen non est rectitudo talis quae gratum faciat: sed est rectitudo theologicae virtutis, sive cardinalis, quae est rectitudo contingendi finem, ut fides in primam veritatem, et spes in primam largitatem: vel rectitudo contingendi medium, sicut quatuor virtutes cardinales, de quibus dicit Aristoteles in II Ethicorum, quod quamvis extremum in bono, tamen in passionibus et operationibus sunt medium. Et sic etiam nemo male utitur eis quantum est de se: licet aliis male utens et non recte vivens, possit eas habere informes et non informatas.

Ad aliud dicendum, quod non est unus effectus virtutis et gratiae, nisi virtutis formatae per gratiam: et bene conceditur, quod illa virtus sit gratia.

Ad ultimum dicendum, quod non omnis virtus infusa facit gratum, sed virtus infusa cum qua infunditur Spiritus sanctus, gratum facit, et non alia: et latis non est nisi virtus formata per gratiam gratum facientem et per, charitatem.