MEMBRUM I.

Utrum primus homo ante peccatum indiguerit gratia operante et cooperante ?

Primo ergo quaeritur, Utrum homo ante peccatum indiguerit gratia operante et cooperante?

Et videtur, quod sic.

1. Gratia enim, operans est quae praevenit voluntatem ut velit efficaciter bonum: potuit enim efficaciter bonum velle et mereri et sibi et posteris, sicut supra in tractatu de primi hominis statu ante peccatum, quaestione, Utrum in gratia creatus sit ? probatum est.

2. Adhuc, Augustinus in Enchiridion dicit sic: " Illam immortalitatem, in qua poterat non mori natura humana, perdidit per liberum arbitrium. Hanc vero, in qua non poterat mori, acceptura est per gratiam: quam fuerat, si non peccasset, acceptura per meritum: quamvis sine gratia nec tunc nullum meritum esse potuisset . " Ergo ante peccatum indiguit gratia operante et cooperante si mereri debuit.

3. Adhuc, Ad id quod supra naturam est, ex solis naturalibus non potest homo proficere: mereri autem immortalitatem gloriae et vitae aeternae supra naturam est: ergo si hanc mereri debuit, et ex naturalibus non potuit, indiguit gratia operante et cooperante: et sic patet, quod ante peccatum gratia operante et cooperante eguit secundum Augustinum.

4. Adhuc, Glossa super illud, Jacobi, i, 17: Omne datum optimum, et omne donum perfectum desursum est: distinguit inter data optima, et dona perfecta: dicens, quod data optima sunt quae cum natura dantur: dona perfecta dona gratiae, sine quibus homo non est perfectus. Constat autem, quod Deus fecit hom idem perfectum. Eccli, xvii, 2: Secundum se vestivit illum virtute. Si ergo perfectus fuit Adam, constat quod gratiam operantem et cooperantem habuit Adam et indiguit.

5. Adhuc, Sicut se habet gratia ad gloriam, ita quod perficitur in illa: ita se habet natura ad gratiam, ita quod non nisi in illa perficitur. Si ergo perfectus debuit homo esse ante lapsum, eguit gratia operante et cooperante.

6. Adhuc, Virtutes habuit, sicut dicit Augustinus in quadam homilia, sic: " Adam perdita charitate malus inventus est. " Constat autem, quod charitatem habuit: ergo et gratiam: quia charitas sine gratia non est.

7. Adhuc, Augustinus in Epistola 41:

" Princeps vitiorum dum vicit Adam de limo terrae ad imaginem Dei factum, pudicitia armatum, temperantia compositum, charitate splendidum, primos parentes illis donis exspoliavit pariterque peremit. " Et si habuit virtutes, habuit et gratiam: quia virtutes sine gratia non sunt.

8. Adhuc, Ambrosius ad Sabinum: " Quando Adam solus erat, non est praevaricatus: quia mens ejus Deo adhaerebat. " Sed sine gratia operante et cooperante non potuit mens ejus Deo adhaerere. Ergo gratiam habuit et indiguit.

9. Adhuc, Ambrosius in sermone 8: " Adam ante peccatum beatissimus auram carpebat aetheream. " Quod, facere non potuit sine gratia operante et cooperante. Ergo indiguit gratia operante et cooperante.

Solutio. Dicendum, quod de omnibus his valde bene disputatum est in tractatu de primo statu hominis, quaestione, Utrum in gratia creatus sit vel non ? Et ideo dicendum cum Magistro in Sententiis, quod Adam in primo statu eguit gratia operante et cooperante. Non enim habuit in quo movere pedem posset in profectu meriti sine gratiae operantis et cooperantis auxilio: licet haberet unde stare posset, per libertatem scilicet arbitrii. Et hoc intendunt dicere Sancti, quorum auctoritates inductae sunt, Augustinus scilicet, et Ambrosius.

Et sic patet solutio ad totum.

Quae enim in contrarium objici possent, supra soluta sunt in praedicta quaestione.