MEMBRUM III. Quid sit peccatum originale definitione ?

Tertio quaeritur, Quid sit originale peccatum definitione ? eo quod diversae definitiones inveniuntur a Sanctis datae.

1. Quarum una est Anselmi, scilicet, " Originale peccatum est carentia et nuditas debitae justitiae, sive impotentia ad habendam justitiam, per inobedientiam Adae contracta. "

2. Secunda haec est: " Peccatum originale est vitium ex corruptione seminis innatum homini. "

3. Tertia haec: " Peccatum originale est vitium et concupiscentia ex vitiosa conditione nostrae originis contracta. "

Objicitur autem, contra primam sic:

1. Carentia debitae justitiae non videtur esse in parvulo: quia sibi non debetur justitia: ergo non caret debita justitia. Et si justitia caret, adhuc nuditas justitiae debitae non videtur esse per eamdem rationem.

2. Praeterea, Impotentia ad habendam justitiam non est in parvulo: quia cum adultus fuerit, habebit justitiam si merebitur eam.

3. Adhuc, quod dicit, Per inobedientiam Adae contracta, videtur esse insufficiens: quia sicut per inobedientiam Adae contracta est impotentia ad justitiam, ita impotentia ad temperantiam et ad caeteras virtutes: insufficienter ergo dicit, Impotentia ad habendam justitiam.

Similiter objicitur contra secundam: 1. Anselmus enim dicit, quod vitium non plus est in semine quam in sputo. Ergo vitium originalis peccati non nascitur ex corruptione seminis.

2. Adhuc, Nihil agens in alterum, imprimit in ipsum formam quam ipsum non habet: sed semen non habet originale peccatum: ergo corruptio seminis non imprimit vitium originalis peccati in animam pueri: et sic definitio nulla est.

Similiter objicitur contra tertiam: i. Quod enim dicit, quod originale peccatum est vitium, cum vitium sit poena tantum, et similiter concupiscentia, non dicit nisi materialia in peccato originali: cum per formalia deberet definiri: culpa enim formalis est in originali peccato.

2. Et quod dicit, Ex vitiosa conditione nostrae originis contracta, videtur inconvenienter dictum: vitiosa enim origo non fuit nisi in Adam et Heva: unusquisque enim ex suis parentibus propriis contrahit originale, sicut dicitur in Psalmo l, 7: Ecce enim in iniquitatibus, etc.

Adhuc, Nulla definitionum istarum dicit id quod substantiale est in peccato.

i. Dicit enim Augustinus, quod in peccato est aversio a bono incommutabili, et conversio ad bonum commutabile. Et hoc etiam innuitur in canonica Jacobi, i, 13 et 14: Nemo cum tentatur, dicat quoniam a Deo tentatur... Unusquisque enim tentatur a concupiscentia sua abstractus et illectus: abstractus a bono in commutabili, et illectus a bono commutabili. De hoc nulla definitio facit mentionem. Ergo videtur, quod omnes imperfectae sunt.

2. Adhuc, Cum originale peccatum sit culpa et poena, ut supra habitum est: et sit quaedam paena in intellectu, sicut ignorantia: quaedam in affectu, sicut concupiscentia. Et utrique respondet poena originalis: quia sicut in originali decedens privatur dulcedine bonitatis divinae propter concupiscentiam foedam, ita privatur claritate visionis divinae veritatis. Ergo videtur, quod per haec duo deberet definiri: et hoc non fit in aliqua definitione: ergo videtur, quod omnes malae sint.

3. Adhuc, Cum unius rei unica sit definitio et unum, esse, penes quid accipiuntur tot definitiones?

Solutio. Ad hoc ultimum primo respondendum est et dicendum, quod licet peccatum originale formaliter unum sit in omnibus, tamen ad diversa diversas habet comparationes. Prima ergo datur definitio per id quod est formale in originali peccato, in comparatione ad causam meritoriam ipsius. Secunda etiam datur in comparatione ad causam materialem proximam et efficiens proximum: hoc enim est semen lege concupiscentiae seminatum et conceptum. Tertia datur secundum id quod materiale est in ipso peccato originali, in comparatione ad causam efficientem ipsius.

Ad primum ergo dicendum, quod carentia debitae justitiae est in parvulo. Debebatur enim ei justitia si Adam stetisset: tunc enim transfudisset rectitudinem justitiae naturalis in parvulos, sicut modo transfudit originale. Unde licet non debebatur ei debito personali, tamen debito originali debebatur: et sic nuditas debitae justitiae est in ipso per eamdem rationem.

Ad aliud dicendum, quod impotentia ad habendam justitiam est in parvulo secundum actum, licet habilitas sit in ipso ad habendam justitiam per meritum, quae tamen non est justitia originalis quam habuisset si Adam stetisset. Et hoc intendit definitio.

Ad aliud dicendum, quod melius dicit per inobedientiam ad justitiam, quam ad temperantiam vel aliam virtutem: quia justitia generalis virtus est qua justificatur impius, quae (sicut dictum est in quaestione de justificatione impii) est rectitudo generalis act omnia quae justa et recta sunt: et hanc non dicit temperantia, vel fortitudo,, vel alia virtus particularis.

Ad id quod objicitur contra secundam, dicendum quod licet vitium quod est peccatum non est in semine sicut in subjecto, ut dicit Anselmus, tamen est in eo ut in causa, secundum quod sub lege concupiscentiae seminatur a patre, et concipitur a matre.

Ad aliud dicendum, quod semen non habet originale peccatum ut subjectum, sed habet ut causa: et sic imprimit ipsum in animam, non actione univoca, sed secundum quod seminatur sub lege concupiscentiae, ut dictum est.

Ad id quod contra tertiam objicitur, dicendum quod licet formale in originali peccato sit carentia debitae justitiae, tamen non ita innotescit nobis per formale sicut per materiale. Unde cum definitio detur ad innotescendum, melius datur per materiale, quam per formale.

Et ad aliud dicendum, quod vitiosa origo in primis parentibus fuit in origine: sed quia dicit Anselmus, quod quilibet generans in natura est Adam, propter hoc efficitur proxima unicuique genito....

Ad aliud dicendum, quod aversio a bono incommutabili et conversio ad bonum commutabile secundum actum est in actuali peccato, in originali autem secundum habitum tantum: et ideo non ponuntur in definitione ejus.

Ad aliud dicendum, quod paena ignorantiae quae est in intellectu, non ita manifestatur in parvulis sicut in concupiscentia: quia in parvulis est concupiscibilitas, ut dicit Augustinus: et ideo cum debeat per definitionem innotescere definitione non ita ponitur ignorantia sicut concupiscentia. Et hoc est quod dicunt antiqui, quod per originale concupiscibilis est corrupta et infecta, ratio autem corrupta solum.

Ultimum jam solutum est: quia dictum est penes quid tot sumuntur definitiones.