MEMBRUM V. Quid est cognoscere
ARTICULUS I. De medio quod est vestigium.
PARTICULA I. An vestigium Creatoris sit in creatura ?
ARTICULUS II. De medio quod est imago.
MEMBRUM III. Quanta sit simplicitas Dei ?
ARTICULUS I. Quid sit aeternitas ?
PARTICULA I. ''Quid sit aeternitas nomine ?
ARTICULUS II. Quid sit aeternum ?
MEMBRUM II. De aeviternitate sive aevo.
MEMBRUM III. De tribus passionibus propriis veritatis.
PARTICULA I. An omnis veritas sit aeterna ?
MEMBRUM IV. De oppositione veri et falsi.
ARTICULUS II. De communi intentione boni.
ARTICULUS III. De singulis differentiis bonorum.
ARTICULUS II Quis sit actus proprius summi boni ?
ARTICULUS I. Utrum omni bono opponatur malum ?
MEMBRUM I. Utrum in divinis sit generatio ?
MEMBRUM IV. Cujus sit procedere ?
MEMBRUM I. Quid sit in divinis esse Filium ?
ARTICULUS I. ''De multiplicitate verbi .
MEMBRUM I. De intentione principii.
MEMBRUM II. De ordine naturae in divinis ?
ARTICULUS I. Utrum ordo sit in divinis ?
MEMBRUM II. De definitione hujus nominis,
MEMBRUM IV. De comparatione personae ad essentiam .
ARTICULUS I. An Deus sit causa rerum formalis
MEMBRUM II. Utrum Deus sciat per medium vel non ?
MEMBRUM II. Utrum praescientia sit causa rerum
MEMBRUM IV. Utrum praescientia Dei falli possit
MEMBRUM I. Quid sit praedestinatio ?
MEMBRUM I. Quid sit reprobatio
MEMBRUM IV. Quibus modis sit providentia ?
ARTICULUS III. Quis sit providentiae proprius effectus ?
ARTICULUS V. De modis providentiae.
ARTICULUS II. Quid sit fatum ?
ARTICULUS I. Utrum Angelus impleat locum ?
TRACTATUS XIX. DE POTENTIA DEI.
MEMBRUM II. De causalitate divinae voluntatis ?
PARTICULA I. Utrum mala fiant voluntate Dei
TRACTATUS I. DE PRIMO PRINCIPIO.
ARTICULUS III. Unde in creaturis veniat mutabilitas ?
PARTICULA I. Quare creaturae dicantur
MEMBRUM I. De errore Platonis.
PARTICULA II. Utrum una materia sit omnium ?
PARTICULA III. Utrum materia sit aeterna
QUAESTIO XII. Ubi Angeli creati sunt ?
MEMBRUM I. De ratione naturaliter insita.
MEMBRUM II. Utrum memoria conveniat Angelis ?
PARTICULA I. Utrum Angeli intelligant per species ?
MEMBRUM IV. De voluntate in Angelis.
MEMBRUM. V. A quo causetur ista libertas in Angelo ?
MEMBRUM I. Quid appetierit malus Angelus ?
PARTICULA I. Utrum sensus sint in daemone?
ARTICULUS III. Utrum synderesis sit in daemone ?
MEMBRUM II. Quis sit actus superioris in inferiorem ?
MEMBRUM III. Qui sint modi tentandi, et quot ?
MEMBRUM II. De veris miraculis absolute.
ARTICULUS I. Quid sit miraculum
ARTICULUS III. Quid sit miraculosum ?
MEMBRUM II. Per quid fiant miracula ?
MEMBRUM IV. Ad quid mittantur Angeli ?
MEMBRUM I. Utrum Angeli loquantur
MEMBRUM II. Quo sermone Angeli loquantur ?
MEMBRUM II. De effectu custodiae Angelorum .
ARTICULUS I. Cujus naturae sit ista divisio
ARTICULUS III. De ordine dividentium et divisi .
PARTICULA III ET QUAESITUM SECUNDUM.
MEMBRUM III. De tertia hierarchia.
ET QUAESITUM SECUNDUM, De proprietatibus Archangelorum ?
ARTICULUS I. De hoc quod dies tribus modis accipitur.
ARTICULUS I. Quid dicitur firmamentum
MEMBRUM II. Utrum omnia ad hominem ordinentur ?
MEMBRUM II. Utrum Adam ex accepto stare potuit
MEMBRUM III. Quid sit superior portio rationis ?
MEMBRUM IV. Quid sit inferior portio rationis ?
MEMBRUM II. De actibus liberi arbitrii.
MEMBRUM III. Quid sit gratia definitione
ARTICULUS I. Quid sit synderesis ?
MEMBRUM III. Qualiter gratia differat a virtute
MEMBRUM I. Qualiter gratia augetur ?
MEMBRUM I. Quid sit virtus in genere ?
MEMBRUM II. Quid sit peccatum originale ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum originale definitione ?
ARTICULUS II. De causa originalis peccati.
ARTICULUS III. De modo traductionis originalis peccati.
MEMBRUM I. Quid sit concupiscentia sive fomes ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum
MEMBRUM I. Quid sit mortale peccatum ?
ARTICULUS I. Utrum inanis gloriae sit peccatum ?
ARTICULUS IV. In quo differat inanis gloria a superbia?
MEMBRUM II. De filiabus invidiae ?
MEMBRUM II. De filiabus acediae, quot et quae sint ?
MEMBRUM II. De filiabus avaritiae.
MEMBRUM II. De filiabus gulae.
MEMBRUM I. Quid sit personarum acceptio ?
Utrum tota veritas humanae naturae quae propagata est in omnes homines, fuit in Adam secundum corpulentam substantiam ?
Ad primum sic proceditur:
1. Dicit Augustinus in libro XIII de Civitate Dei : " Omnes fuimus in illo uno quando fuimus ille unus, qui per peccatum lapsus est. " Ergo videtur, quod omnes fuimus ibi secundum corpulentam substantiam: quia constat, quod non fuimus secundum animam: ergo secundum corpulentam substantiam.
2. Adhuc, Anselmus in libro de Conceptu virginali : " Quia tota in primis parentibus erat humana natura, et extra ipsos nihil erat de illa, tota in ipsis infirmata et corrupta est. " Ergo omnes fuimus ibi secundum corpulentam substantiam.
Contra hoc objicit Magister,
1. Et dicit tales esse verborum et non rerum sectatores, qui dicunt: Si omnes homines secundum corpulentam substantiam fuissent in Adam, oportuisset corpus Adae multo majoris quantitatis fuisse quam fuit: in quo nec tot etiam atomi fuerunt, quot ab eo homines descenderunt.
2. Adhuc, Generatio (ut dicunt Philosophi) non fit ex eo quod actu est pars hominis, sed ex superfluo nutrimenti quartae digestionis quae fit in membris: ergo quod descendit ab Adam per generationem, non fuit corpulenta substantia quae esset pars ipsius, sed nutrimentum ejus: falsum est ergo, quod fuimus ita in Adam sic, quod fuimus idem quod, ipse.
3. Adhuc, Objiciunt quidam: Quod actu pars est, non separatur a toto nisi cum dolore magno: quia Aristoteles dicit in libris de Animalibus, quod est sensus divisionis continui. Unde si in coitu separaretur corpulenta substantia, quae esset actu pars coitus, esset cum magno dolore. Nunc autem est cum delectatione vehementi, ita quod Sancti dicunt, quod spiritus descendit ibi sub carnem et suffocatur carnali delectatione, ita quod beatus Gregorius dicit, quod " cum prophetae et patriarchae essent in illo opere, Spiritus sanctus non tetigit corda eorum. " Ergo nihil quod sit actu pars sive corpulenta substantia, descinditur a generantibus in coitu: ergo non descendimus ab Adam per corpulentam substantiam, quae fuit actu pars ejus.
4. Adhuc, Instituta sunt patrum sanctorum, prophetarum, et patriarcharum, et etiam sanctorum Novi Testamenti, quod temporibus quando Deo supplicandum est, vacandum est ab amplexibus. Joel, ii, 16: Egrediatur sponsus de cubili suo, et sponsa de thalamo suo. Et, I ad Corinth. vii, 5: Nolite fraudare invicem, nisi forte ex consensu ad tempus, ut vacetis orationi. Ibi Glossa dicit, quod tempore orationis vacandum est ab amplexibus: quod non diceret, nisi coitus esset cum magna delectatione: et hoc non fieret, si separaretur actu pars a corpore: videtur ergo, quod secundum corpulentam substantiam quae fuit actu pars Adae, non descendimus ab Adam.
Solutio, Dicendum, quod sic propter verba Sanctorum, quorum (sicut dicit Augustinus) major est auctoritas quam sit omnis humani ingenii perspicacitas. Dicit autem Scriptura expresse, ad Roman. i, 3: Qui factus est ei ex semine David, secundum carnem. Unde oportet, quod Christus secundum corpulentam substantiam fuerit ex semine David, et per consequens ex semine Adae. Similiter, ad Hebr. vii, 10, super illud: Adhuc in lumbis patris erat, quando obviavit ei Melchisedech, dicit Glossa, quod Christus secundum corpulentam substantiam. fuit in lumbis Abrahae, et in lumbis Adae, sed non secundum legem concupiscentiae descendit. Omnes autem, alii secundum totam naturam corpulentae substantiae
fuerunt in Adam, et secundum legem concupiscentiae descenderunt ab ipso: et ideo originale traxerunt ex corrupta natura.
Unde sequendo Sanctorum dicta dicimus, quod tota natura generis humani fuit in Adam tripliciter, scilicet perfecte, materialiter, et integraliter. Dicit enim Philosophus in III Physicorum: " Totum et perfectum idem dico. " Perfectio autem humanae naturae consistit in corpore et anima: corpore dico organizato, et anima quae est actus corporis organici. Unde quia Adam habuit corpus organicum perfectissimum, et animam perfectissimam quae est actus ejus, hac totalitate qua dicitur totum perfectum, habuit totam humanam naturam in se. Materialiter habuit etiam totam in se: quia nihil fuit corpulentae substantiae humanae naturae, quod non esset in ipso quando peccavit: ita quod Augustinus dicit expresse, quod, omnes fuimus idem ipse: et idcirco peccante eo, omnes peccavimus: et corrupto eo, omnes corupti sumus: quia corpulenta substantia quae erat in Adam, divisa est in omnes homines. Fuit etiam integraliter tota natura in ipso. Totum enim integrum dicitur, cujus partes uniuntur et ordinantur ad formam totius tam in naturalibus quam in artificialibus. Unde tunc quia omnes fuimus in Adam uniti sub forma ipsius, integraliter fuit in ipso tota natura humana. Et ex hoc sequitur, quod etiam quarto modo, hoc est, formaliter tota natura fuit in ipso: quia aliquando fuit ipse solus homo antequam fabricaretur Heva de latere ejus, et tunc salvabatur tota species hominis in ipso. De qua dicit Boetius, quod " species est totum esse individuorum. " Et Porphyrius: " Participatione speciei plures homines sunt unus homo. " Et sic quadrupliciter tota natura humana fuit in Adam.
Ad solutionem autem objectorum oportet praenotare, qualiter nutrimentum fiat et semen generationis in homine. Dicimus igitur secundum auctores scientiae naturalis, quod chymus qui primam digestionem accipit in stomacho, non trahitur ad hepar nisi per aliquid hepatis: humor enim qui est in hepate et virtutem hepatis habet, per venas mesaraicas immittitur in chymum, sive in massam thisavariam, quae est in cibo: et humor hepatis vaporabiliter dispergitur per totam substantiam chymi, et obtinet totum sicut coagulum lac, et fermentum pastam: et dat ei virtutem et motum hepatis ex materiali et substantiali humido hepatis, quod transivit in ipsum cum tali virtute. Deinde a gibbo hepatis elevatur ad mediam thalamum cordis: et ibi iterum a medio thalamo cordis descendente humido cordis in ipsum, quod humidum corporalis substantiae est, et est aliquid cordis quo vaporabiliter diffundente se in ipso, accipit virtutem cordis et motum ad membra omnia. Et haec est tertia digestio: quia prima fuit in stomacho, secunda in hepate, tertia distribuitur singulis membris per motum qui est a virtute cordis. Gor enim, sicut dicit Aristoteles, membrum universale est, ad quod omnes motus membrorum referuntur: et ibi accipit albedinem quae cambium dicitur: nec ibi influit statum membro per seipsum, sed potius per humidum radicale quod est in membro a membro corporaliter descendente in ipsum, et e ipsum totum, sicut lac comprehenditur a coagulo, accipit virtutem illius membri et motum, et sic unit se ei, et influit in ipsum. Et haec est quarta digestio, cujus superfluum est semen generationis, ut dicunt Philosophi. Et patet, quod non est simplex humor nutrimentalis, sed est humor quidam commixtus ex humido nutrimentali, et ex corporali humido hepatis, cordis, et omnium membrorum, quae virtute comprehendunt ipsum totum et formant, Unde corporaliter in semine sunt humiditates omnium membrorum et virtutes: et sic fit decisio seminis, ab ipso. Propter quod dicit Plato, semen esse parvum animal, ut recitat Aristoteles in
libris de Animalibus de ipso. Et licet quaelibet humiditas cujuslibet membri parva sit quantitate, tamen virtute comprehendit totum: sicut parva stilla balsami in magnum vas immissa, totum comprehendit virtute sua. Et hoc modo corpulenta substantia Adae totum semen generationis totius humani generis comprehendit, et fuit in ipso etiam secundum corpulentam substantiam.
Ad prima ergo quae hoc probant, dicendum quod procedunt, et veritatem concludunt.
Ad primum quod in contrarium est, dicendum secundum Augustinum, quod quodlibet continuum divisibile est in infinitum. Unde nihil prohibet, quod humidum radicale quod fuit in corpore Adae, quantitate quidem, parvum, virtute autem maximum, quantitate corporali divideretur in infinitum in omnes qui nascituri erant de Adam, etsi infiniti sunt, et toti generationi humanae daret virtutem formativam, et comprehenderet ipsam: nec oportuit propter hoc majus esse corpus Adae quam fuit: quia corpus parvum divisibile est in infinitum sicut et magnum. Tamen Magistri in Sententiis opinio est, quod factum est hoc per multiplicationem corporis Adae in seipso, sicut multiplicavit Dominus quinque panes in satietatem quinque millium hominum. Sed quia ex hoc sequitur, quod fotum opus naturae quod fit per generationem, esset miraculosum, ideo primum dictum Augustini probabilius est, quod scilicet fiat per divisionem in infinitum corpulentae substantiae, quae fuit in Adam.
Ad aliud dicendum, quod superfluum quartae digestionis non est unum humidum simplex, sed ex multis humidis radicalium membrorum mixtum, quorum quodlibet divisibile est in infinitum secundum corpulentam substantiam, quae est in ipso per actum generationis.
Ad aliud dicendum, quod hoc argumentum provenit ex ignorantia philosophiae: quia delectationem in operatione non facit, quod sit actu pars vel potentia separata vel conjuncta sive divisa vel unita: sed quod sit operatio secundum proprium et connaturalem habitum non impedita, ut dicit Aristoteles. in X Ethicorum. Titillationem autem in coitu facit confricatio seminis ad nervos sensibiles in exitu.
Et ad id quod objicitur de dolore sensus divisionis continui, dicendum quod est divisio violenta, et illius sensus est dolor. Et est divisio communicationis et propagationis, et illius sensus est maxima delectatio: quia, sicut dicunt Philosophi sic: " Coitus est res divina, in quo natura posuit delectationem ut appetatur propter esse divinum et conservationem speciei. "
Ad ultimum dicendum, quod in hoc probatur unitas animae secundum substantiam: quia quando intense est in actu unius potentiae, non potest esse intense in actu alterius: et cum delectatio maxima sit in coitu,, et delectatio, ut dicit Plato, est generatio in sensibilem animam, non potest cum hoc esse in intensa delectatione devotionis: et ideo Sancti prohibuerunt amplexus tempore devotionis.