MEMBRUM II.

Quae sit differentia inter mortale et criminale ?

Secundo quaeritur, Quae sit differentia inter mortale et criminale ?

Et statim accipitur differentia ex Isidoro. Isidorus enim dicit, " quod peccatum mortale est, quod per reatum ad mortem aeternam obligat: crimen autem quod polluit. "

Si ulterius quaeritur, Unde dicatur capitale peccatum ?

Si enim dicitur capitale, quod capite punitur: cum caput viri Deus sit, ut dicit Apostolus, I Corinth. xi, 3, quod omne mortale capitale sit: quia per quodlibet mortale praeciditur hoc caput quod est Deus.

Adhuc, Cum multis nominibus nominetur peccatum mortale, dicitur enim peccatum, dicitur malum, dicitur vitium, dicitur culpa, dicitur crimen, dicitur tenebra, dicitur reatus, dicitur macula, quaeritur, unde accipit tot nominum, diversitates ?

Solutio. Dicendum, quod, peccatum dicitur peccatum in quantum est contra rectitudinem legis divinae. Unde dicit Ambrosius: " Peccatum est praevaricatio legis divinae et caelestium inobedientia mandatorum. " Sed in quantum est contrarium virtuti, quae laudabilium et honorabilium bonorum est, ut dicit Aristoteles, sic accipit nomen criminis: quia polluit decorem virtutis, cui debetur bonos et laus. Vitium autem dicitur, in quantum vitiat et deturpat pulchritudinem boni naturalis. Culpa vero dicitur, in quantum est culpabile et vituperabile a justissimo judice Deo. Malum autem dicitur, ut dicit Augustinus, quia aliquid adimit de bono naturali. Tenebra spiritualis dicitur, in quantum est contrarium luci gratiae: quia per gratiam illuminatur anima: quod lumen tollitur per peccatum. Reatus dicitur, quia obligat ad mortem aeternam: et sic etiam dicitur mortale, ut supra in objectione probatum est.

Ad id quod quaeritur, Unde dicatur capitale ?

Dicendum, quod dupliciter dicitur capitale. Aliquando dicitur capitale omne id quod capite plectitur sive punitur. Sic omne mortale est capitale, sicut in objectione probatum est. Aliquando dicitur capitale, ex quo sicut ex capite multa alia oriuntur. Sic dicuntur septeni capitalia peccata tantum, scilicet superbia, invidia, acedia, ira, avaritia, gula, luxuria.