ARTICULUS I.

Utrum ista divisio generalis sit qua dicitur, quod omne peccatum oritur vel ex timore, vel ex amore ?

Ad primum sic proceditur: Supra illud Psalmi lxxix, 17: Incensa igni et suffossa, dicit Glossa Augustini:

" Incensa igni et suffossa peccata dicit. Sed incensa sunt peccata illa quae facit ardens cupiditas. Suffossa vero quae facit timor male jacens. Et haec sunt omnia peccata fiunt vel propter cupiditatem, vel propter timorem. Quem non capit cupiditas, vincit timor. Perscrutamini conscientias vestras: interrogate corda vestra, utrum possint esse peccata nisi aut timendo, aut cupiendo. Omnia ergo peccata duae res faciunt in homine, scilicet timor, et cupiditas: sicut e converso amor Dei et timor ejus ducunt ad omne bonum. Amas enim ut bene tibi sit, times ne male tibi sit, hoc age in Deo, non in saeculo. Uterque amor incendit, uterque timor humiliat, sed aliter et aliter. " Ex his accipitur, quod omne peccatum criminale oritur vel ex timore male humiliante, vel ex amore male inflammante.

Contra:

1. Glossa Bedae super illud epist. I Joannis, ii, 15: Nolite diligere mundum, etc. " Sicut dilectio Dei fons est omnium virtutum et bonorum: ita dilectio mundi omnium vitiorum. " Ergo videtur, quod omne peccatum sit ex amore, non ex timore: et sic non sunt duae radices peccatorum, scilicet timor, et amor, sed una,

2. Adhuc, Augustinus in libro II de Libero arbitrio: " Clarum est in foto malefaciendi genere nihil, aliud quam libidinem dominari. " Libido autem potius timor est, quam amor. Ergo videtur, quod omne peccatum oritur ex amore, non ex timore: et sic iterum divisio nulla est.

3. Adhuc, Bernardus in sermone 15 super Cantica: " Omno malum oritur ex amore mundi superfluo, " Et sic iterum concluditur quod prius.

4. Adhuc, Augustinus in libro II de Libero arbitrio: " Convenit inter nos omnia mala facta non alia mala esse, nisi quod ex libidine et improbanda cupiditate fiunt, " Et ex hoc sequitur idem quod, prius.

5. Adhuc, Timor videtur oriri ex amore. Unde super illud Matthaei, xiv, 5: Herodes timidi populum, Glossa: " Timor hominum differt, sed voluntatem peccandi non aufert. Unde avidiores reddit ad crimen, quos aliquando suspendit a crimine. " Videtur ergo idem quod prius.

Solutio. Dicendum, quod hoc solvere non est difficile. Timor enim et amor duae radices peccatorum sunt, sicut dicit Glossa inducta. Sed distinguit ipse Augustinus, quod aliquando sunt respectu ejusdem rei, et aliquando respectu diversarum. Quando sunt respectu, ejusdem, timor oritur ex amore: quia tunc ex nimio amore boni commutabilis oritur timor perdendi, et fit causa peccati: et, sicut dicit Glossa inducta, avidiores facit ad peccatum, quia differt et non aufert. Et in tali casu idem actus potest esse timoris et amoris secundum diversa: amoris sicut primo moventis, sed timoris malum quod, ex hoc sequitur fugientis. Augustinus in libro II de Libero arbitrio: " Quanto quis rem pius amat, tanto pius perdere timet, et proclivior fit ad vilia ne perdat. " Quando autem sunt respectu diversarum secundum, materiam, ita quod unum amatur, et alterum timetur: tunc neutrum oritur ex altero: et sic dicit Glossa, quod sunt diversae radices peccatorum.

Unde quinque inducta quae videntur probare, quod, una sit radix., scilicet amor, procedunt secundum quod timor et amor sunt respectu ejusdem: quia timor oritur ex amore, ut dictum est.

Si quaeritur, Secundum quam causam detur ista divisio, et in quo differt ab illa, I Joan. ii, 16: Omne quod est in mundo, concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum, ei superbia vitae.

Leve est respondere. Ista enim datur secundum causam motivam contra malum, vel ad bonum: quia timor nihil aliud est, nisi fuga mali poenae, et amor libido boni commutabilis. Illa vero quae est in Joanne, datur per materiam: quia omne circa quod peccat homo, vel pertinet ad concupiscentiam carnis, sicut gula et luxuria: vel ad concupiscentiam oculorum, sicut avaritia,: vel ad superbiam vitae, sicut inanis gloria, et hujusmodi.