MEMBRUM I.

Utrum voluntas et actus qui causatur a voluntate sint unum peccatum in eodem, vel duo ?

Ad primum objicit Magister in Littera tribus argumentis.

1. Primum est hoc: Voluntas et actus duo quidem sunt, ut constat: aut ergo sunt duo quae sunt peccata, aut sunt duo quae non sunt peccata. Si sunt duo quae sunt peccata, habetur propositum, quod voluntas et actus duo peccata sunt in eodem. Si. sunt duo quae non sunt peccata, voluntas non erit peccatum, quod est contra Augustinum, qui dicit quod omne peccatum est adeo voluntarium, quod si non sit voluntarium, non est peccatum. Adhuc, hoc erit contra prius determinata. Dictum est enim, quod voluntas cum fine est intentio: sed finis est opus voluntatis intendentis et ipsum causantis: sed causa perfectior est suo effectu: ergo voluntas magis erit peccatum quam actus: ergo duo sunt peccata actus et voluntas.

2. Adhuc, Quae pluribus prohibitionibus prohibentur, diversa peccata sunt, et non unum. Exod, xx, 15 et 17, una prohibitio est: Non furtum facies: et alia, Non concupisces. Ergo ista sunt diversa, et non unum.

3. Adhuc, Super illud Psalmi lxviii, 28: Appone iniquitatem super iniquitatem eorum: dicit Glossa, quod " iniquitas super iniquitatem ponitur, quando iniquitas actus ponitur super iniquitatem voluntatis: " et sic iterum sequitur quod prius.

4. Adhuc, Super illud Apostoli, ad Roman, i, 29: Repletos omni iniquitate ,.. plenos invidia, homicidiis , contentione et dolo: dicit Glossa, Homicidiis dicitur in plurali, quia aliud est homicidium voluntatis, et aliud operis.

5. Adhuc, Objicit Magister reducendo ad inconveniens: quia si utrumque unum est in eodem, tunc quando aliquis voluntatem haberet occidendi, et postea occideret, non pro alio reus esset cum actu occideret, quam cum occideret voluntate.

Contra:

Unum peccatum est pro quo una paenitenda secundum ordinem Ecclesiasticum injungitur: sed una paenitentia injungitur pro voluntate et actu: ergo unum peccatum sunt.

Solutio. Dicendum, quod in veritate voluntas et actus duo quidem sunt, sed sunt unum peccatum duplex per malitiam voluntatis et per malitiam operis, Et est sententia Magistri Praepositivi et bona. Et rationem assignabat, quia si quilibet actus interior et exterior deberet assignari pro peccato diverso, nimis grave esset opus peccatorum. Et dabat exemplum: Si quando surgit aliquis ad furandum vel ad occidendum, quilibet passus esset sic speciale peccatum. Et ideo dicebat, quod totum a principio voluntatis malae usque in finem perfectionis operis est unum peccatum multiplex. Et propterea dicit Dionysius in libro de Divinis nominibus, quod " bonum est ex una sola et tota causa, malum autem est secundum omnifariam . "

Et per hoc patet solutio ad utramque partem objectorum, quod unum peccatum est in substantia, et multiplex in deformitate.