Hactenus index operum Alberti Magni a Valleoletano concinnatus.

Sequitur aliorum ejusdbm operum index ex catalogo a bibliographis Lugdunensibus anno MDCXLVI edito excerptus, adjectis etiam passim notis nostris illustratus.

1. De Scriptura sacra. Haberi dicunt Romae in Barber.

2. Notulae super Evangelium Matthaei de Epiphania Domini. Haberi dicunt cum sequenti apud nostros Coloniae. Prodiit infol. in Incun. Typ. absque loco, anno et nomine typothetae.

3. Passio magistralis D. N. Jesu Christi.

4. Annotationes in S. Augustini libros.

Confessionum. De Trinitate. De quantitate et immortalitate animarum. Super Genesim. De disciplina ecclesiastica. LXXXI quaestionum. De haeresibus. Retractationes. De vera religione. De ecclesiasticis dogmatibus. De beata vita. De libero arbitrio. Epistolas. De bono. De sancta virginitate. De perseverantia. De correptione et gratia. De natura boni. De videndo Deo. In libellum S. Joannis Chrysostomi, quod nemo laeditur nisi a seipso. In sententias S. Prosperi. Has dicunt servari in Barber. Utinam quis eruditus evolvat et diligentius recognoscat.

5. Tabula super quatuor libros Sententiarum. In catalogo Bibl. Barber. edito sic lego : Index ms omnium operum scilicet Alberti.

6. De bono et natura bonorum. Laudat Pignon citatus. Addunt vero haberi in Victoria. Petrus de Prussia testatur hoc opus apud nostros servari Coloniae, et in eo de virtutibus singulis, de legibus et aliis multis auctorem agere. Apud Sanderum, P. II, in valle S. Martini p. 209 : Alberti Magni summa de bono.

7. De gratia Dei.

8. De origine et immortalitate animae. Dicunt ms servari in Victorina. Beughemius asserit typis prodiisse Noribergae, 1493. Quae editio teste Reisero, p. 114, servatur in Bibl. Augustana. Paris, in Regia cod. 4750 de quo postea fusius n. 52 inter alia Alberti Magni habetur opusculum de immortalitate animae. Hunc librum auctor ipse citat in libello de unitate intellectus contra Averroem, cap. 1. Vide T. V, n. 10.

9. De sacra theologia. Addunt servari in Barber.

10. Theologia positiva, moralis, scholastica, mystica, symbolica et concionatoria. Quid hoc titulo intelligant nescio, nisi forte operum Alberti de theologia corpus universum.

11. De timore multiplici.

12. Enchiridion de veris et perfectis virtutibus. Catal. Angl. T. I, P. I, cod. 2149: Albertus Magnus de virtutibus animae veris et perfectis, quas gratuitas vocat, etc. est liber impressus. An diversum ab eo quod typis prodiit T. XXI cui titulus Paradisus animae ?

13. Orationes super sententias. Extant Coloniae a Petro de Prussia visae.

14. An expediat homini vovere ingressum in religionem ? Dicunt extare in Victor.

15. De quatuor virtutibus cardinalibus. Recensetur cum aliis Alberti catal. Anglic. T. I, P II, cod. 750.

16. De arte bene moriendi. Laudant in Thuana, nunc Regia. In Colbert. cod. ms 6104 : Alberti Magni ars bene moriendi.

17. Parvi tractatus, scilicet De libro vitae. De evacuatione charitatis. De ordine charitatis in patria. De virtutibus cardinalibus. De donis. De combinatione donorum. De timore. De scientia. De sapientia. De vitiis in communi et specialiter de usura. De mendacio. Quomodo differant mansuetudo et misericordia ? Dicunthaberi sic collecta in Claromontana Parisiensi s. j. Catal. Angl. T. I, P. I, cod. 1672 : Alberti dona.

18. Volumen unum de sacramentis. In laudata Clarom.

19. Conciones diversae. In cad. Clarom. Catal. Angl. T. I, P. I, cod. 820 recensetur. F. Alberti sermo de praeparatione cordis. An Magni, an alterius?

20. De doctrina dicendi et tacendi. Verus titulus : Tractatus Venerabilis Domini Alberti Magni de arte vivendi, loquendi et tacendi. Princ. Si fore vis sapiens, etc. Ad calcem: Finit tractatulus impressus Parisiis, aedib. sorbonicis aurei solis, 1491, April. 7 in-8 ; pp. 7, typis romanis. nitidis et elegantibus Udalr. Gering et Berth. Rembolt. Ejusdem fere tituli, sed longe alterius rationis prodiit opus hoc titulo : Incipit liber moralissimi Albertani causidici Brixiensis de ora S. Agathae super modo loquendi et tacendi. Pr. Quoniam in dicendo multi errant, etc. Prodiit pluries ex

.Beughemio Lovanii etAntverpiae, 1485. Daventriae, 1490. Lipsiae, 1491 : ubique in-4. Aliam editionem vidi absque anno et loco sed cum privilegio ducis Sabaudiae et cum aliis ejusdem Albertani qui florebat annoMCCXXXVI operibus infol. ubi opus illud de modo loquendi pp. 50 implet: haecque editio ut et alterius Alberti Magni extant in Sorbon. Quae monenda fuere, ne quis hos tractatus confundat. Catal. Anglic. T. II, P. I: Doctrina dicendi et tacendi per Albertum. Vide n. 9312.

21. De officio missae. Vix tamen aliud crediderim ab edito T. XXI sub titulo De sacrificio Missae, nam in edit. Mogunt. 1477 fol. supra laudata hoc eodem titulo prodiit Deofficio missae.

22. De oratione Dominica. Petrus de Prussia a quodam viro docto se didicisse testatur hunc tractatum specialem in Italia reperiri.

23. Litaniae de tempore et de Sanctis. Extant in Victor. cod ms 1129 fol. chart. a fol. 99 ad 105. Titulus : Letania F. Alberli episcopi de Ord. Praedic. Pr. Candor lucis et speculum sine macula. Ad finem: Explicit Letania F. Alberli episcopi de Ord. Praedic. Teutonici. Coloniae apud nostros haberi a se visas testatur Petrus de Prussia, addens singulis quos invocat sanctis singularem ab eo dirigi orationem. Sic etiam in cod. Victor. Apud Sanderum, P. II in valle S. Martini p. 209 etiam recensentur.

24. Oraliunculae de Passione Domini.

23. De mysteriis missae. Idem censuerim cum edito T. XXI de sacrificio missae.

26. De capilliliis B. V. et in illa verba Regma Angelorum. Quindecim gaudia Virginis. Quaestio de speculo Mariae. Conciones de B. V.

In Ciaravalle dicuntur extare Alberli Magni sermones Mariales.

27. Commentarius in canticum Magnificat. An aliud, an cxcerptum ex commentario in Lucam ?

28. Summa B. V. et tractatus de martyriis Sanctorum. Laudant in Bibl. D. Coemans.

Catal. Angl. T. II, P. I, cod. 961 : Albertus magnus de B. V. Maria et ejus miraculis. An aliquod tribus his numeris ultimis laudatorum ?

29. De antepraedicamentis. De contingenti et possibili. De postpraedicamentis. De definitionibus Laudant Coloniae. An sint lucubrationes ab editis T. I logicalibus, docebunt forsan sodales ?

30. Isagoge in Physicam. Repetitionem censeo et idem cum edita T. XXI philosophia pauperum, quae et Isagoge dicitur. Idem existimes de his quae ceu distincta opera numerant his titulis : Compendium philosophiae naturalis; et parva summa philosophica: et summa philosophiae.

31. De corpore mobili secundum locum. Dicunt haberi in Bibl. Cornelierensi.

32. De gemmis. De lapidum quorumdam virtutibus. De quorumdam animalium virtutibus. De virtutibus quorumdam herbarum. Prodiit sub hoc titulo : Liber aggregationum sive secretorum de virtutibus herbarum, lapidum et animalium. Neapoli, 1493-4. Sic Beughemius. Tum cum opusculo de mirabilibus mundi eidem Alberto supposito, Francofurti, 1614 in-12. Rursus hic subjecto libello de Secretis mulierum, Lugduni, 1615 in-16, quae duae editiones extant in Barber. Postea illis praemisso eodem libello de secret. mul. Amstelodami, 1643 et ibidem Janssonii, 1662 in-12 pp. 218. Catal. Anglic. T. 1, P. I, cod. 1638 sic legitur : Alberli secreta de naturis quorumdam herborum, lapidum et animalium. Et cod. 1748 sequenti: Fratris Alberti de Saxonia secreta de herbis, lapidibus et animalibus. Haec probant incerto in editionibus relatis haec omnia opuscula Alberto Magno fuisse tributa, cum codd. ms varient, et alii Alberto cuidam, alii Alberto de Saxonia vindicent: noster enim non Saxo sed Suevus fuit. Praeterea qui Alberti Magni stylo paululum assuetus fuerit, et ingenium norit ab istis vanis et futilibus alienissimum, ei non sine injuria tribui judicabit. Quaenam vero indicentur ibidem cod. 1754 : Experimenta sive secreta Alberti, docebunt periti indigenae, ut et quae cod. 1791: Alberti magni de lapidibus pretiosis: quamvis hoc ultimum esse ex libro de mineralibus conjectu sit pronum?

33. De scientia meteororum. De somniis. De natura animalium. De naturali perfectione intellectus. Et haec vix crediderim aliud esse quam bis repetita aut excerpta ex aliis supra jam relatis. Primum ex commentario in Meleora T. II edito ; alterum ex libro de somno et vigilia T. V, op. 3, lib. 2 ubi plura de somniis, vel etiam ex Summa de homine, quaest. 44 et seqq. Tertium ex ingenti opere de animalibus lib. I. Quartum tandem ex op. 15, T. V, De intellectu et intelligibili, ubi lib. 2 agit de naturali perfectione intellectus, ut ibidem notatum.

34. De secretis super Henricum de Saxonia de formato fastu. At tantum abest ut Albertus scripserit super Henricum, quin ipse Henricus a Simlero proditur fuisse Alberti Magni discipulus, et verus auctor libri insulsi de secretis mulierum. Vide supra indice n. 42 annotata.

35. De sensu communi et aliis potentiis animae. Dicunt extare in Victor. Catal. Angl. T. I, P. II, cod. 880 : Albertus Magnus de sensu communi. De eodem agit qq. 33 et 34 Summae de homine. T. XIX.

EtP. I, cod. 1911 : Alberti Magni de potentiis inter alia plura ejusdem. P. III, cod. 1705 : De potentiis animae. Codex mutilus.

Colbert. cod. 2411 fol. par. memb. Liber de viribus animae a F. Alberto Teutonico. Pr. Sicut dicit Damascenus impossibile est substantiam esse expertem aliqua naturali operatione, etc. foliolis quatuor tantum. Finis: Facultas voluntatis et rationis.

36. De avium natura et de quadrupedibus. Laudant utrumque in Regia. Revera extant cod. 5785 fol. med. chart. at non novum opus, sed duo libri sunt ex magno Alberti opere de animalibus seorsim scripti.,

37. De homine et diversis ejus definitionibus. Laudant etiam in Regia. Revera extat cod. 4842 fol. mag. chart. Sed est idem opus cum edito T. XIX, et est pars secunda Summae de creaturis.

38. Parvorum naturalium textus cum commentario ex Alberti doctrina collecto per Joannem de Mechlinia anno MCCCCLX clarum. Coloniae, Quentell. 1498. Iste Joannes acerrimus fuit doctrinae Alberti sectator.

39. De perfectione animae. Laudant in Regia. Revera ultimum est opusculum cod. 4750 de quo postea fusius n. 52. Hujus libri meminit ipse Albertus, et citat ut distinctum in libello de unitate intellectus contra Averroem sub finem cap. 1.

40. Philosophia moralis.

41. De directione astronomiae et de astris. Laudant in Regia.

42. An licitum sit uti judiciis astrorum ? Laudant in Regia.

43. In speculum astrolabicum.

44. Ephemerides.

45. De causis. An aliud ab opusculo 17, T. V, edito de causis et processu universitatis a causa prima?

46. De ente et essentia.

47. De diversis quaestionibus.

48. De secretis naturae. Certo non est Alberti. Philippo Ulstatlio medico et patrii tio Noriburgensi anno MCCXXV claro quidam adscripseriint, et sub ejus nomine prodiit Argentinae, 1328, teste Simlero: at longius a vero aberrarunt illi, verus enim auctor est Michael Scotus mathematicus et astronomus Friderico II imperante clarus, quem valde senem ad MCCXC pervenisse ait Baleus de eo legendus. Prodiit autem ille libellus de secretis naturae seu de Physionomia, nam idem est, sub ejus nomine, Venetiis, Jo. Bapt. Sessa, 1503 : et postea Amstelodami, Janssonii, 1662 in-12 cum supra relatis de secretis mulierum, de virtutibus quarumdam herbarum et de mirabilibus mundi a p. 219 ad 358. Praefixa est ad Fridericum imperatorem ejusdem Scoti epistola nuncupatoria, in qua illum ad physionomiae studium amplectendum pluribus hortatur, et hujus artis laudes amplius prosequitur. Sic vero opella incipit: Prima pars secretorum naturalium. Utilitas physionomiae, cap. i. Hic auctor plura alia opera scripsit, quorum catalogum videsis apud Simlerum. In Sorbona duo sunt codices ms fol. memb. cujusque titulus : Libri de caelo et mundo Aristotelis ex translatione Michaelis Scoti. Pr. Tibi Stephane de Pruvinis hoc opus quod ego Michael Scotus dedi Latinitali ex dictis Aristotelis et c. In gratiam lectorum placuit annotare, nam hujus translationis non nominit Simlerus .

Catal. Angl. T. II, P. I, cod. 3060 sic legitur: Albertus Magnus de occultis naturae. Sed si idem opus, ne dubites, supposititium est.

Paris. in Regia cod. 4963 fol. mag. memb. a fol. 79 ad 85: Incipit Physionomia F. Alberti Teutonici. Pr. De capite et capillis. Videmus animum masculum in pluribus, etc. Quisquis sit ille Albertus, Magnum esse nemo mihi suadebit. Caeterum opus aliud est a mox relato De secretis naturae.

49. De natura seu naturis rerum. Aiunt esse in Victor. sed falso adscribunt Alberto nostro, cum sit ejus olim discipuli F. Thomae Cantimpratani.

50. Variae quaestiones theologiae, et de universalibus principiis. Servari aiunt in Barber.

51. De fato. Haberi dicunt in Victor. In ea vero Bibl. cod. 56 quod sub nomine Alberti Magni servatur opusculum de fato, illud idem est quod inter S. Thomae de Aquino opuscula est ordine XXVIII. Alberto Magno etiam asserit codex Sangenovesianus circa MCCC scriptus.

52. Tractatus varii. Scilicet sic legerunt bibliopolae Lugdunenses, vel potius qui eis subministrabant, sic inquam legerunt in cujusdam bibliothecae catalogo, novaque Alberti opera prodere putarunt, cum revera nihil dicant: tractatus enim illi varii bene possunt esse jam recensiti, quam alii. Nisi ergo quis codices ipsos lustret et evolvat, nihil tenetur.

Catal. Angl. T. I, P. II, cod. 1451: Tractatus quidam Alberti cum aliis.

Apud Sanderum, P. II in abbatia de Tongerloo, p. 153. Alberti magni varia opuscula. Sed nisi bibliothecarum illarum praefecti qui sint illi tractatus, et quae sint illa opuscula prodant, certe nihil nos docent.

Paris. in Regia in catalogo codd. ms sic legitur cod. 4750 : Alberti magni tractatus varii. Qui indicem Lugdunensem confecerunt, istud solum legisse videntur, nec ultra quaesivisse. Porro in codice illo fol. mag. mcmb. haec habentur omnia jam supra recensila. Comment aria in meteor a. De generatione et correptione et pleraque parvanaturalia. De morte et vita. De somno et vigilia. De immortalitate animae. De spiritu et respiratione. De causis et proprietatibus elementorum. De nutrimento et nutrito. De natura et origine animae. De sensu et sensato. De memoria et reminiscentia. De motu et processu animalium. De perfectione animae. Itaque numerus hic non nova opera, sed codices tantum alios indicat, quibus opera jam laudata continentur.

53. De mirabilibus mundi. Laudant in Regia. Vide supra n. 32 ubi supposititium esse dictum est, cujus praeterea nullus antiquus inter Alberti opera meminit.

54. Eulogium ecclesiasticum. Laudant in Bibl. Carnot. sed qua non addunt. Certo non est in Bibl. Ecclesiae Carnoten. cujus indicem accuratum praestante clar. D. Gueau canonico consecutus sum. Si nostrae ibidem domus intelligant, novi non exiguum in ea codicum mss numerum servari, sed quorum indicem hactenus obtinere non potui. Sed quid sibi vult Eulogium ? An Euchologium ? Apud Sanderum,P. II in valle S. Martini p. 209, inter opera Alberti Magni recensentur Canones paenitentiales. Utinam quis indigena curiosius evolvat et recognoscat, ac quid de iis sentiendum hic addat.

55. De proprietatibus rerum. Laudant Coloniae. Verum istud opus non aliud censeo a magno opere de animalibus libris XXVI distincto : hoc enim de proprietatibus rerum etiam inscriptum alias fuisse patet ex edit. Rom. anni 1478 supra T. VI relata: ejusdemque rationis existimo codd. mss qui in catal. Anglic. indicantur.

T. I, P. I, cod. 3522 : Alberti tractatus de proprietatibus rerum una cum animalium monstrorumque singulorum icosnimis more prisco depictis. T. II, P. I, cod. 3040 : Albertus Magnus de naturis et proprietatibus rerum. Aliud autem opus est omnibus hoc titulo notum De proprietatibus rerum, cujus auctor est quidam F. Bartholomaeus Anglus ordinis Minorum sub finem saeculi xiii clarus.

56. De consideratione creaturarum liber. Laudatur a Sandero, P. II in valle S. Martini p. 208 .

An ad aliquod supra relatorum operum sit referendus, puta ad Summan de creaturis, an lucubratio sit omnino diversa, indigenae codicem consulendo forsan aliquando docebunt ?

Indicem geminum operum Alberti Magni, alterum juxta ordinem rerum seu scientiarum, alphabeticum alterum edidit noster Petrus Louvet Divionensis Parisiis, Joan. Remy, 1642 in-4, sed utrumque non accuratum : in quibus scilicet eadem opera bis aut ter repetuntur, et ob aliquam in titulo vel a variis nomenclatoribus allato, vel ex variis codicibus desumpto diversitatem, ceu reipsa diversa exhibentur, nullo eliam fere adhibito criterio. Sed neque hunc nostrum omnino accuratum contendimus, nam vix nobis persuademus, quin seu Valleoletanus, seubibliopolae Lugdunenses eadem pluries rcpetierint, et ut distincta protulerint, quae castigare non licuit, ea praesertim ratione quod codices ms indicatos plures videre ac explorare aut commodum aut otium non fuit. Lectorum itaque diligentiae erit, si ipsis liceat, bibliothecas laudatas scrutari, codicum antiquitatem et sinceritatem probare, cum genuinis conferre, inventa ac probata hic addere, nostraque errata si quae agnoverint emendare.