DE COGNITIONE DEI. TRACTATUS IMPERFECTUS.

 QUAESTIO PRIMA.

 His praemissis, probo quod de Deo possit haberi cognitio abstractiva, sicut de aliqua quidditate. Quia quicumque cognoscit actum visionis beatificae,

 QUAESTIO II.

 Adhibita distinctione scientiae in virtualem et formalem, et enumeratis conditionibus essentialibus et accidentalibus scientiae, tam ex parte objecti

 QUAESTIO III.

 Hoc viso, ad quaestionem dico, quod cognitio proprietatum personalium potest habere rationem scientiae, et probatur ista propositio : de omni illo de

 QUAESTIO IV.

 Propositis quibusdam difficultatibus, quas in fine quaestionis dissolvit, docet cognitionem Dei abs tractivam dari posse per speciem creatam, quae rep

 QUAESTIO V.

 Secundo ostenditur, quod differt specie intuitiva et abstractiva. Et primo arguitur ex comparatione potentiarum, quia quaecumque arguunt diversitatem

 QUAESTIO VI.

 QUAESTIO PRIMA.

 Ex hoc loco, et illatione istarum propositionum manifeste colligitur Scotum admittere distinctionem formalem inter eas realitates,quae non sunt eaedem

 Adductis variis argumentis contra distinctionem formalem, alia octodecim adjungit, in quibus potissimas quasque difficultates, quae contra eamdem urge

 Dico primo, in divinis Deitas est sub completa actualitate ex natura rei, et paternitas sub incompleta actualitate est ibi ex natura rei, illa est act

 QUAESTIO II.

 Circa istam quaestionem brevissime sic procedam: primo jam declarabo quod intellectus et voluntas in Deo non sunt totaliter idem: secundo, probabo quo

 QUAESTIO III.

 Circa primum nota, quod secundum beatum Augustinum homilia prima super Joannem, super illo verbo, sine ipso Verbo factum est nihil, exponit, id est, p

 Viso quid est peccatum mortale, videndum est de distinctione ipsorum actuum, circa quod notandum est, quod cum sint tres bonitates, scilicet naturalis

 Viso quae sit tertia bonitas actus, videndum est de actu Ecclesiastico. Actus autem Ecclesiasticus dicitur ille, qui ab institutione Christi et Eccles

 De munditia et puritate requisita ad ministrationem Sacramenti Baptismi, ad salutem necessarii, agit Scotus in 4. d. 5. q. 2. a n. 5. et de requisitis

 QUAESTIO IV.

 Sed dices: Christo et Martyribus praemium meritorum suorum est redditum abundanter: ergo non transit eorum paenalitas ad alios, cum sit sufficienter e

 Ex iis patet quod tria requiruntur ad hoc ut Indulgentiae valeant, scilicet auctoritas ex parte conferentis: indigentia, ex parte recipientis: pia cau

 Ex iis potest Indulgentiae descriptio colligi: Indulgentia est remissio paenae temporalis debitae pro peccatis actualibus paenitendum, non remissae pe

 Circa quartum arguitur primo quod Indulgentiae non possint dari. Agens instrumentale non extendit se ultra operationem principalis agentis. Praelati s

 Quaestionem hanc : an indulgentias tantum valeant, quantum sonant? Theologi antiqui communiter proponunt, circa quam in varias et extremas aliqui abie

 Tribus modis ait hic aliis applicari posse merita, qui ferme coincidunt cum aliis totidem modis, quos enumeravit et explicavit in quodl. 20. art. 1. S

 QUAESTIO V.

 Ad istam quaestionem respondet Magister Joannes de monte S. Eligii, in uno Quodlibeto, primo distinguendo quaestionem secundo, de quaestione juxta du

 Praemisso notabili de triplici modo conceptus simpliciter simplicis, mere simplicis et multiplicis et de trino actu intelligendi, de quibus late agit

 Quoad rationes ad aliam partem, quia magistrales sunt, volo discurrendo respondere ad singulas. Ad primam, quando arguebatur ad principale sic : conce

 QUAESTIO VI.

 Divisa quaestione in quinque partes, in prima tractat quae sitsacra Scriptura? quanta sit ejus auctoritas ? unde dicatur Canonica? dubitat an omnes ve

 Multiplicis hujusmodi sensus sacrae Scripturae hoc ipsum exemplum civitatis Jerusalem adducit Lyranus in prologo commentariorum ad Testamentum vetus,

 Circa quartum, sciendum quod duplex est certitudo : Una adhaesionis, et talis est in iis quae tenemus per fidem, et in iis quae ex fide sequuntur de n

 Dum haec scriberem, et Lyranum circa intelligentiam quorumdam locorum, quae de Salomone plurimi interpretantur, consulerem, incidi in c. 7. lib. 2. Re

 QUAESTIO VII. Utrum scientia naturalis sit scientia una ?

 Praecipuam hujus quaestionis partem habet Doctor lib. 6. Metaph. q. 1. ubi etiam hanc Henrici Quodl. 9. q. 4. de multiplicandis specie scientiis secun

 Alii ergo quantum ad istum articulum dicunt aliter quod unitas scientiae secundum speciem specialissimam attendatur penes unitatem subjecti, de quo es

 Quantum igitur ad istum articulum, unde scilicet sumatur unitas et distinctio scientiarum, duo declarabo : Primo, quomodo potest intelligi respectu al

 Respondet ad argumenta, quibus in principio quaestionis videbatur probari objectum scientiae naturalis, sive librorum de Physico auditu esse ens mobil

Scholium.

Adhibita distinctione scientiae in virtualem et formalem, et enumeratis conditionibus essentialibus et accidentalibus scientiae, tam ex parte objecti quam subjecti, et assignata duplici ratione discursus, resolvit cognitionem hanc abstractivam de Deo posse dici scientiam virtualiter et formaliter, monetque neque primam, neque secundam perfectionem in Deo posse demonstrari. Demum declarat quomodo possit haec cogniUo dici scientia respectu contingentium in Deo, et qualiter possit dari scientia de contingentibus, de quo late agit in Oxonien. in Pro log. quaest. 2. collaterali, et in Parisien. quaest. 1. et 1.

Tertio, his praemissis est respondendum ad quaestionem. Et dico quod cognitio illa media potest dici scientialis virtualiter et formaliter. Potest dici cognitio scientialis virtualiter, quia cognitio primae perfectionis, quae est in essentia divina, potest dici cognitio scientialis virtualiter.

Hoc probo, quia in quibuscumque perfectionibus alicujus subjecti est dare aliquam primam perfectionem simpliciter, cognitio illius perfectionis potest dici cognitio scientialis virtualiter, quia talis perfectio continetur virtualiter in subjecto : sed in perfectionibus Divinis est dare aliquam perfectionem omnino propriam et simpliciter primam, quia non est ibi processus in infinitum: igitur cognitio illius perfectionis, de qua sunt aliae perfectiones demonstrabiles, est cognitio scientialis virtualiter.

Secundo probo quod cognitio aliarum perfectionum de Deo potest dici scientialis formaliter: quia in quibuscumque perfectionibus alicujus subjecti habentibus ordinem, est dare aliquas perfectiones demonstrabiles de subjecto, cognitio illarum perfectionum potest dici cognitio scientialis formaliter. Exemplum : quando habeo notitiam de subjecto, et de subjecto probo passionem, cognitio istarum passionum potest dici scientialis : sed in perfectionibus Divinis est dare perfectiones habentes ordinem ad primam, et sunt demonstrabiles de prima: igitur, etc.

Advertendum tamen quod prima et secunda perfectio in Divinis sunt indemonstrabiles, scilicet perfectio essentiae quae est prima, quia non habet aliud de quo possit demonstrari, ex quo est prima. Secunda etiam perfectio quae immediate se habet ad primam, non potest demonstrari, quia licet habeat de quo possit demonstrari, non tamen habet per quod possit demonstrari, quia non perfectionem mediam, quia nulla cadit inter primam et secundam, nec per definitionem primae perfectionis, quia prima perfectio, cum sit indivisibilis est irresolubilis in plures perfectiones secundum rationem. Impossibile est ergo, quod sit demonstrabilis. Omnes autem aliae perfectiones sunt demonstrabiles, quia prima perfectio cum secunda est ratio demonstrandi tertiam perfectionem de prima, nec solum sunt demonstrabiles secundum aptitudinem, sed etiam secundum actualitatem, quia quaelibet perfectio, quae ponitur in Deo, est ibi actualiter.

Ulterius ad evidentiam quaestionis sciendum, quod essentia divina potest considerari, ut est praevia determinationi voluntatis divinae. Alio modo, et sequitur determinationem voluntatis divinae. Si primo modo consideretur, sic dico quod essentia divina cognita abstractive est ratio cognoscendi terminos absolute, puta quidditatem hominis in se, et est ratio cognoscendi complexiones necessarias, ut quod triangulus habet tres angulos, et est ratio cognoscendi complexiones contingentes non de facto, sed de possibili. Si autem consideretur essentia, ut est sub determinatione voluntatis divinae, sic etiam essentia divina abstractive cognita, est ratio cognoscendi quidditates terminorum, et complexiones necessarias et contingentes, et de facto et de possibili. Similiter essentia divina clare visa potest considerari ut est praevia determinationi voluntatis, vel ut est sub determinatione. Primo modo est ratio cognoscendi quidditates terminorum, et complexiones necessarias et contingentes de possibili tantum. Ut autem est cognita clare, et ut est sub determinatione voluntatis, est ratio cognoscendi omnia praedicata, et complexiones contingentes de subjecto, et de possibili.

Nec valet quod dicitur, quod scientia est de necessariis, sed Theologia determinat non solum de necessariis, sed etiam de contingentibus. Respondeo negando, quia hoc argumentum faceret contra omnem opinionem ; et ulterius dico quod licet de contingentibus non possit esse cognitio scientialis quoad inhaerentiam actualem, tamen contingentibus potest esse cognitio scientialis quoad inhaerentiam aptitudinalem. Unde et passio potest separari virtute divina a subjecto. Item, licet de contingentibus secundum se non possit esse scientia, tamen de contingentibus in ordine ad determinationem voluntatis divinae, qua posita necessario ponuntur, potest esse scientia. Exemplum, de eclipsi Solis, quae est quoddam contingens secundum se, non potest esse scientia, tamen de ea in comparatione ad suas causas potest esse scientia.

Ad argumentum in principio quaestionis, cum dicitur, Illud quod non cadit sub demonstratione, non habet rationem scientiae, verum est, et cum dicitur quod nihil in Divinis potest cadere sub demonstratione, dico quod falsum est. Ad probationem dicendum, quod accidit scientiae in quantum scientia est, quod medium de demonstratione sit quod quid est, vel definitio, quia hoc accidit scientiae ratione subjecti, quod est limitatum, et passio similiter est limitata ad genus et differentiam, et ita subjectum est definibile, et passio definibilis.

Ad aliud, quod Demonstratio est de universalibus, dico hic, quod demonstratio sit de universalibus, et similiter scientia, hoc accidit scientiae inquantum scientia est, quia scientia potest esse de omni eo, quod potest habere propriam passionem. Talia sunt aliqua singularia, sicut est essentia divina, et sic oporteret dicere, si quilibet Angelus faceret unam speciem.

Ad tertium, quod habere causam, etc. dicitur, vel in inferendo, vel in essendo : modo dicitur, quod in Divinis est causa in inferendo, non in essendo.

Sed contra, quia tunc non esset differentia inter demonstrationem per effectum, et per causam, quia effectus est causa in inferendo respectu causae, et e converso: ideo dico ad argumentum aliter, quod scilicet accidit scientiae inquantum scientia est, et demonstrationi quod sit ex causis in essendo.