CAPUT II.

Ave, Maria.

Ave, Maria, etc.

Si rerum pretia de raritate pensanda sunt, juxta quod scriptum est, omne rarum pretiosum, hujus salutationis forma quae de caelo delata est ad Mariam, quanto rarior est, tanto debet pretiosior aestimari. Nusquam enim in Scripturis antea invenitur, nec ab alio quam ab Angelo deferri debuit, nec alii quam Mariae hujusmodi salutatio debebatur. Unde non immerito mirabatur Maria, et cogitabat qualis esset ista salutatio , pro eo quod eam alias non legerat in Scripturis. In omni enim salutatione fiebat prius aut vitae imprecatio, ut, Daniel.II, 4 : Rex, in sempiternum vive. Aut salutis , ut, II Beg. XVI, 16: Salve, rex. Aut benedictionis, ut Booz dicenti messoribus : Dominus vobiscum, responderunt isti : Benedicat tibi Dominus . Duas vero salutationes viris delatas legimus ab Angelis. Judicum, VI,12, dixit Angelus Gedeoni : Dominus tecum, virorum fortissime. Et, Tobiae, v, 11 : Gaudium sit tibi semper. Salutatio autem beatae Virgini delata ab Angelo, ex omnibus est conflata : et ideo dignior omnibus, sanctior universis. Quod enim praemittitur, Ave, id est, sine vae, hoc est, sine dolore, ecce salutatio facta Tobiae : Gaudium sit tibi semper. Quod sequitur : Gratia plena, ecce salutatio Apostolorum, qui in suis epistolis semper praemittunt: Gratia vobis ei pax. Quod subditur: Dominus tecum, ecce salutatio facta Gedeoni: Dominas tecum, virorum fortissime. Et salutatio Booz ad messores suos : Dominus vobiscum. Quod sequitur: Benedicta tu, ecce salutatio Booz ad Ruth .

Congrue etiam praemittitur Ave, hoc est, sine vae. Ipsa enim proprie fuit sine maledictione : nam et maledicta erat sterilis in lege, nec expers erat maledictionis pariens in dolore. Sola enim Maria utrumque maledictum evasit : unde et adhuc ei dicimus : Ave, tamquam ejus gaudio congaudentes. Et nota, quod de maledictione sterilis expresse non legitur in Biblia, sed, Exod.XXIII, 26, et Deuter. VII, 14, pro benedictione dicitur obedienti : Non erit apud te sterilis utriusque sexus. Unde a contrariis sterilitas pro maledictione reputabatur in lege.

Ave, Maria. Notandum, quod Angelus salutans Virginem, primo tacuit proprium nomen ejus, scilicet Maria, ut hoc ipso ostenderet se ei nomen imponere novum, id est, gratia plena. Unde praedixerat Isaias quasi loquens ad Mariam, Isa. lxii. 2 : Vocabitur tibi nomen novum, quod os Domini, id est, Angelus, vel Filius Dei qui est os Patris, per Angelum nominabit. Postea vero nomen Mariae expressit, dicens : Ne timeas, Maria : innuens per hoc quod sicut Jacob, eum benedictionem acciperet, nomen novum sic accepit, ut vetus non amitteret, unde et frequentur postea nominat eum Scriptura Jacob, sic Maria. Vel ideo prius nominavit eam, Gratia plena, quam Mariam, ut plena gratia deinceps vocaretur. Et prius familiare sibi nomen nominat, et landem nomen Mariae nobis necessarium non omittit, ut sic nomen novum videatur ei imponere, quod vetus innuat non tollendum. Quomodo enim , cum ab ea removisset omne vae dicens ei, Ave, statim eam nominaret Mariam, quod mare est amarum : nomen siquidem Mariae non tam Angelis congruit quam hominibus, quod intelligitur illuminatrix et stella maris : illis enim solis qui navigant mare mundi, necessaria est invocatio stellae maris, necessaria est illuminatrix illis qui illuminatione opus habent : Angelis autem qui nullo illorum indigent, melius dicitur gratia plena. Ideo ille : Ave, gratia plena. Nos dicimus : Ave, Maria. Idcirco etiam prius dicta est gratia pterna, et deinceps ab Angelo nominatur Maria : quia hoc habet ex gratia ut Mariae nomen interpretatur in nobis : non enim quia illuminatrix, ideo gratia plena : sed quia gratia plena, ideo illuminatrix. Et sic de singulis interpretationibus illius nominis poteris assignare. In hoc etiam quod cum tanta reverentia et humilitate Mariam Angelus salutavit, ut videretur pau-

lominus adoraturus faeminam, qui solebat ab hominibus adorari, dicens ei : Ave : illa tam festiva aggratulatio intelligitur Angeli salutantis, quantam decuit Angelorum reginae ab Angelo exhiberi. Beatus Bernardus loquens ad Angelos : " Honorate, sancti Angeli, matrem, qui nostrae adoratis Virginis prolem : ipsum utique pariter et vestrum regem, nostri generis reparatorem, vestrae civitatis instauratorem, " Ave, Maria. Beatus Bernardus : " De gloria nominis hujus nec dignum aliquid sterilis concipere cogitatio, nec inerudita potest locutio parturire, " Unde nec mirum si pauca dicimus, qui cogitatione deficimus, nimirum gustare de tanta dulcedine non est datum. Non enim datur sanctum canibus . Non autem intelligit, qui non gustat, sicut dicitur : Gustate, et videte . Gustat affectus, videt intellectus : et oportet, quod gustus praecedat ad hoc ut illuminare valeat intellectum. Unde et oculi Jonathae, id est, justi, non illuminantur nisi prius melle gustato . Unde et Isaiae, XXVI, 19, dicitur Domino : Ros lucis ros tuus. Hos lucis, id est, lucem afferens et illuminans intellectum. Qui ergo non gustat, non. videt : ac per hoc minus potest qui non. viderit, id est, intellexerit, aliis enarrare. At si qui forte sunt, quibus et gustare datum sit et videre, magis percepta sibi abscondere volunt, et tamquam esurientes ampliora conquirere, quam aliis communicare percepta, sicut dicit beata Virgo : Qui edunt me, adhuc esurient . Quia qui ejus dulcedinem semel gustaverint, adhuc plus de ea desiderant experiri. Inde est, quod pauca de ea dicta sunt a Sanctis, et fortasse in hoc ei morem gerentibus, ut etsi multa eis revelata essent de ea, pauca tamen dicerent, et absconderent eam quae semper desideravit latere et abscondi.

Audiamus igitur quid de hujus excellentia nominis more prophetico dixerit Salomon, Cantic. I, 2, quasi loquens ad Mariam : Oleum effusum, nomen tuum : ideo adolescentulae dilexerunt te nimis, Recte hoc nomen, Maria, oleo comparatur : quia super omnia sanctorum nomina post nomen Filii, reiicit lassos, sanat languidos, illuminat caecos, penetrat duros, recreat fessos, ungit agonistas, putrefacit jugum diaboli, superenatat omni nomini sicut oleum omni liquori : dedit enim ei tota Trinitas nomen quod est super omne nomen post nomen Filii sui, ut in nomine ejus omne genu flectatur, sicut manifeste patet, caelestium, terrestrium et infernorum : et omnis lingua confiteatur hujus sanctissimi nominis gratiam, gloriam, et virtutem : non est enim in aliquo alio nomen post nomen Filii tam potens adjutorium, nec est aliquod nomen sub caelo datum hominibus post dulce nomen Jesu, ex quo tanta salus refundatur hominibus .

Dicitur ergo Mariae : Nomen tuum, id est, fama nominis tui, quod prius clausum fuit, quamdiu morata es in mundo, sicut oleum in vase, post assumptionem tuam ad caelum effusum est per omnia mundi climata : nam in praedicatione Apostolorum in omnem terram exivit sonus ejus, et manifestatum est toti mundo. Vel, juxta consuetudinem Scripturarum nomen ponitur hic pro nominato, sicut ibi, Psal. XIX, 2 : Protegat te nomen Dei Jacob, id est, ille qui nominatus est Deus Jacob.

Et est sensus : Oleum, id est, tu quae nominans oleum juxta multas proprietates olei, et maxime propter misericordiam, extra vas fusum, cujus vas ipse Christus, de cujus plenitudine accepisti, et nobis de tua plenitudine gratiam pro gratia refudisti. Et quia oleum effusum est nomen tuum, ideo adolescentulae, id est, fideles animae quae exuto veteri ho-

mine cum suis actibus novum induerunt, et ideo novellae per gratiam, non vetulae per culpam, non senio steriles, sed donis spiritualibus faecundae, fortes in fide et dilectione, non debiles ut vetulae, non incurvatae per amorem terrenorum, sed per desiderium rectae et ad caelos erectae : dilexerunt te nimis, id est, vehementer.

Et nota, quod ideo genere feminino dicitur : Adolescentulae, quia ferventius amant quam adolescentuli : et quia cora mendantur ab humilitate et fecunditate. Istae etiam dicuntur filiae Jerusalem supernae : quia fide, spe , et desiderio tendunt ad pacis aeternae visionem.

Possunt autem nomini Mariae proprietates olei, quae notantur sub scriptis versibus, congrue adaptari : et de oleo olivarum praecipue intelligendum est :

Est oleum viride, calidum, praepingue, suave, Et penetrativum, nitidum,recreans,et amarum, Pascit et impinguat, et illuminat, etmedicinat, Roborat, emollit, exstinguit, et ampliat ignem, Confert picturis, servat rubigine ferrum.

Est oleum viride. Quia memoria hujus nominis est in generationes saeculorum, sicut ipsa dicit, Eccli.XXIV, 28 : in virore enim perseverantia et diuturnitas designatur. Devota etiam invocatio et recordatio nominis ejus ducit ad virorem gratiae in praesenti, ad virorem caelestium in futuro. Act. IV12 : Non est aliud nomen, etc.

Calidum, ab effectu : quia devota nominatio ejus mirabiliter accendit ad amorem prout norunt qui experti. Unde dicit Bernardus abbas ad Mariam : " 0 pia, o magna, o multum amabilis Maria : tu nec nominari quidem potes,quin accendas : nec cogitari quin recrees affectus diligentium te : tu numquam sine dulcedine divinitus tibi insita, piae memoriae portas ingrederis . " Et haec est olei proprietas, quod igni infusum, ipsum ferventiorem reddit,

Praepingue : quia subministrat devotionis et gratiae pinguedinem amatori suo, ut ei dicere possit, Psal. XXII, 5 : Impinguasti in oleo gratiae et devotionis caput meum, id est, mentem.

Suave, per benignitatem. Beatus Bernardus " dicit, quod " nomen Jesu mel in ore , in aure melos, in corde jubilus, " Sic et nomen Mariae, et etiam amplius si dicere audeamus. Jesus enim quasi superbum nomen est et nimium potens, nostros humilius nomen affectus decet, Unde si in Jesu, aut deitatis, aut sexus virilis austeritatem aliquis vereatur, recurrat ad Mariam, in qua nihil horum suspectum est. Maria enim nomen muliebre est, mansuetudinem praeferens et commendans. item beatus Bernardus : " Revolve diligentius Evangelicae historiae seriem universam : et si quid forte increpatorium, si quid durum, si quod denique signum vel tenuis indignationis occurrerit in Maria, de caetero suspectam habeas et accedere verearis. Quod si (ut vere sunt) plena magis omnia pietatis et gratiae, plena mansuetudinis et misericordiae, quae ad eam pertinent, inveneris, age gratias ei, qui tibi talem providit mediatricem, in qua nihil possit esse suspectum. Quod si sexum verearis pro eo quod et sibi et aliis saepe fuit in ruinam, virgo est . " Et penetrativum. Mirabiliter enim virtus hujus nominis, Maria, emollit et penetrat duritiam cordis humani. Proverb, xx, 27 :Lucerna Domini spiraculum hominis, quae investigat omnia secreta ventris. Dicamus et nos I Lucerna Dominae, id est, Mariae, quae illuminatrix et Domina interpretatur, spiraculum hominis : quia peccator per eam respirat in spe veniae et gratia), exemplo Theophili, quae investigat, id est, investigare facit omnia secreta ventris, id est, abscondita cordis. Sed nota, quod oleum non penetrat humida, scilicet per carnalem con-

cupiscentiam, sed desiccata per abstinentiam et paenitentiam.Si vis ergo hoc oleo penetrari, necesse tibi est primitus desiccari.

Nitidum, quando sine faece, sicut patet in lampade, Proverb.v, 3 :Nitidius oleo guttur ejus, id est, verba de gutture procedentia, quae mirabiliter illuminant intellectum nostrum.

Recreans. Recreat enim fessos et laborantes . Unde dicit cum Filio, Matth. XI28 :Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam vos.Ei amarum, donec fuerit igne decoctum, Maria enim interpretatur mare amarum : quia mundanis delicias amaricat amaritudinibus suis, et amaritudines praesentes dulcorat charitatis igne, gratiam eis subministrando.

Pascit ei impinguat. Mirabiliter siquidem pascit affectum et impinguat per devotionem nomen istud : et quoties ejus recordamur, toties roboramur.

Illuminat intellectum nostrum : quia Maria illuminatrix et stella maris interpretatur. Istius enim nominis excellentiam ipse etiam prolationis modo notavit beatus Lucas, cum illud tam reverenter expressit. Non enim ait : Missus eet Gabriel ad Virginem cui nomen Maria, sicut dixerat de aliis, sed tamquam diutius exspectatum tandem protulit cum pondere, dicens : ''Et nomen Virginis Maria : ostendens hoc nomen multum habere eruditionis et gratiae, et altius memoriae commendandum, et diligentius investigandum. Sicut etiam dicit Hieronymus, quando nautae ob causam aliquam mari se immergunt, oleum deferunt in ore, et illud emittunt, et fit perlucidus fundus aquae, Sic devota invocatio nominis hujus, scilicet Mariae, et doctrina et gratia ejus rerum labentium intima faciunt manifesta. Beatus Bernardus : " Tristatur aliquis ? continuo ad nomen Mariae cedit

nubilum, serenum redit. " Ecce quomodo illuminat oleum istud.

Et medicinat. Eccle, vii, 2 : Melius est nomen bonum quam unguenta pretiosa. Istud invenies infra. Si enim vulnus oleo perungatur, oleum non permittit cicatricem obduci, donec sanies sit educta. Nec Mariae benignitas in amatoribus suis conscientiam pacificari sinit, donec per confessionem putredo vitii sit ejecta. Unde, Proverb, xx, 27 : Lucerna Domini, etc, ut supra. Maria siquidem illud oleum misericordiae, quod verus Samaritanus., id est, Christus infudit vulneribus sauciati, id est, generis humani per praevaricationem primae matris de Jerusalem in Jericho descendentis.

Roborat. Oleum enim ossa et nervos indurat, et medullas confirmat. Unde et antiqui luctatores totum corpus suum oleo perungebant, et Domini pugiles uncti hoc oleo per dilectionem et crebram hujus nominis recordationem, vel capi nequeunt, vel diu teneri non possunt a diabolo adversario.

Emollit. Nomen enim Maria, duritiam aposlematis quod designat superbiam, emollit, et sedat tumorem cordis instar olei, quando per orationes ejus aufertur a nobis cor lapideum, et datur cor carneum, et quando exemplo et gratia ejus in humilitatem convertitur superbia cordis nostri, Exstinguit et ampliat ignem. Oleum enim exstinguit ignem in lapide, et accendit in ligno. Si enim aliquando lapideus et durus fuisti peccando, et ex. toto corde conversus fueris ad Mariam, incendium peccati exstinguet in te : quia proprietas est exstinguere ignem graecum et lapidem ignitum: et consuetudo Mariae in suis amatoribus exstinguere fervorem peccati. Si lignum fueris, id est, tractabilis et patiens, succendet in te dulcedinem Dei, si nominis ejus misericordiam invocaveris toto corde.

Confert picturis. Valet enim oleum ad

faciendas picturas : quia conglutinat colores, et facit adhaerere clypeis, sellis, et imaginibus. Et gratia Mariae coloribus virtutum hominem interiorem iusignit. Servat, id est, a rubigine ferrum : ferramenta enim non rubiginantur si oleo inungantur.

Ave, Maria. Dignitatem et eflicaciam istius innuere videtur Salomon dicens, Proverb, xxii, i : Melius est nomen bonum quam divitiae multae. Item, Eccle. vii, 2 : Melius est nomen bonum quam unguenta pretiosa. Maria siquidem nomen longe melius quam divitiae corporales : quia melius angustiam relevat paupertatis, et dolori peccatorum medetur melius quam unguenta. Pauper es, confuge ad nomen Mariae, quae tibi pauperrima exhibetur : et si devote attendas, quod de hac paupertate exaltata est etiam super Angelos, jam non erit tibi onerosa paupertas. Peccator es, ad Mariae nomen confugias, ipsum solum sufficit ad medendum : nam pestis tam efficax nulla sic haeret, quae ad nomen Mariae non cedat continuo, sicut patet exemplo Theophili. Justificatus es, sed forte tentaris supra vires, et eo amplius tentatoris times insidias : quanto te ab eo expugnatum aliquando recordaris, recordare quod turris fortissima nomen Dominae nostrae : ad ipsum confugiet peccator in tentatione, et etiam qui peccavit, et salvabitur : dicit enim. Salomon, qui parum noverat de Maria, Proverb, xviii, 10 : Turris fortissima nomen Domini : ad ipsum currit justus, et exaltabitur. Nobis autem dicendum : Turris fortissima nomen Dominae : ad ipsam confugiet peccator, et salvabitur.

Item, Dulcedinem nominis Domini praeviderat Isaias dicens, xxvi, 8 : Domine, nomen tuum et memoriale tuum in desiderio animae. Terribile tamen ostendit illud, dicens, xxx, 27 : Ecce nomen Domini venit de longinquo, ardens furorejus, et gravis ad portandum. Et, Psal. CX, 9 : Sanctum, inquit, et terribile nomen ejus. Horribilis quidem dulcedo tanto furore respersa. Gratias autem ei qui aliud providit refugium peccatoribus, delectationis et securitatis plurimum habens, terroris nihil. Maria siquidem interpretatur Syro sermone Domina : nec solum potens est ad muniendum confugientes ad eam, tamquam turris, sed et hostes insequentes potens est expugnare. Unde super illud Canticorum, VI, 9 : Terribilis ut castrorum, acies ordinata, dicit beatus Bernardus : " Non ita metuunt hostes visibiles quamlibet castrorum multitudinem copiosam, sicut aereae potestates Mariae vocabulum, patrocinium, et exemplum. Cedunt et pereunt sicut cera a facie ignis, ubicumque invenerint hujus nominis crebram recordationem, devotam invocationem, sollicitam imitationem. " Roganda est igitur assidue Maria, ut nomen suum quod est Domina, interpretatur in nobis, tentatores nostros expugnando, et se turrim fortitudinis nobis exhibendo a facie inimici : et ut hoc nobis praestare dignetur, nomen ejus et memoriale in desiderio animae et jugi memoria teneatur.

Ave, Maria, Ter ad minus in Canticis

in persona Angelorum quaeritur : Quae est ista ? non tantum quia personae mirentur excellentiam, quae nec primam similem visa est nec habere sequentem, sed forsitan quia dulce nomen sibi desiderant responderi. Sicut enim antiquis patribus, Isaiae et caeteris, nomen Domini in desiderio erat, ut scilicet inter homines nominaretur Christus, qui notus erat in caelo, et nomen quod claudebatur in caelo, effunderetur in terra : sic Angeli nomen Mariae desiderabant nominare et in notitiam effundi, ut non intra terrae terminos clauderetur, sed etiam celebre haberetur in caelis.

Item, Luc, I, 27 : Ei nomen Virginis Maria. Bene autem immediate jungitur Mariae virginitas : eo quod non solum nomine praeferat, sed et aliis praebeat gratiam castitatis. Ita etiam nomini Mariae virginitas et sanctitas inseparabiliter sunt adjuncta, quod cum agit beatus Lucas, VII, 37 et seq., paenitentia Magdalenae, propter hujus nominis reverentiam non ausus fuit Mariam, sed mulierem nominare : sed paulo post, scilicet, viii, 2 et 3, cum dicit eam iustificatam a Domino, de suis facultatibus ministrare, vocat eam Mariam, et ei Susannam et Joannam adjunxit, quae si beatae sunt, quia Domino de suis facultatibus ministrarunt, ista longe beatior : unde dicitur ei, Proverb.XXXI, 29 : Multae filiae congregaverunt divitias, tu supergressa es universas. Ipsa enim sola et praedictarum trium in se vocabula interpretata est, et officium exsecuta. Ibi Maria, haec Maria. Susanna vero interpretatur Ulium, quod nulli melius convenit quam illi quae privilegium meruit castitatis. Ioanna interpretatur gratia Dei, nulla autem hoc nomine quam ea quae plena gratia memoratur. Illae Domino de terrenis facultatibus ministrarunt : ista proprie ministravit ei de suis, quae de carne propria administravit conceptum, et de lacte proprio natrimentum. Unde, Luc.XI, 27, beatificatur ab ea quae dicebat ad Dominum : Beatus venter qui te portavit, ei ubera quae suxisti. Quod si beatificat eam mulier quae adhuc carni et sanguini ejus communicare non meruit, longe magis a nobis beatificanda est, qui de ejus carne et sanguine reficimur in altari : carne enim quae ibi sumitur, caro Virginis est, de cujus carne sumpta est portiuncula, de qua.artificio Spiritus sancti formatum est corpus Christi.