In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Omnes qui pie volunt vivere in Christo Jesu, " id est, cultum Dei tenentes, et proximis compatientes. Vel, " pie, " id est, religiose. Et primo modo est pietas venerationis, quae est idem quod religiositas vel cultus Dei. Secundo modo est pietas compassionis, quae idem est quod affectus erga proximum, ut dicit Tullius. Sicut ait Apostolus,II ad Timoth. III, 12 : " Persecutionem patientur, " juxta illud Ecclesiastici, II , 1 : " Fili, accedens ad servitudinem Dei, " cui scilicet servire regnare est, " sta in justitia, " id est, firmitate propositi contra tentationes immobilis, " et timore, " ut nihil negligas de faciendis. Eccle. vii, 19 : Qui timet Deum, nihil negligit. Vel sic : " Sta in justitia, " id est, persevera in operatione boni, " et timore, " id est, declinatione mali. Proverb. XIV, 27 : Timor Domini fons vitae, ut declinent a ruina mortis, id est, declinare eos faciat a peccato mortali. " Et praepara animam tuam, " id est, voluntatem, " ad tentationem, " scilicet sustinendam. Quasi diceret : Ut sis paratus voluntarie sustinere omnia. Augustinus super Psalmum LIV : " Si non pateris ullam pro Christo persecutionem, nondum coepisti in Christo vivere pie : cum autem coeperis, ingressus es torcular, praepara te ad pressuras. "
" Tentatio namque est vita hominis super terram. " Job, VII, 1, secundum aliam litteram . Quasi diceret : Ad hoc est homo positus super terram, ut sicut miles strenuus (ortis sit in tentationibus.
" Ne autem fideles in his, " scilicet, tribulationibus, " deficiant, consolatur eos Dominus, " scilicet ut hilares reddat : " atque confirmat, " ut stabiles efficiat, " dicens, " Matth. XXVIII, 20 : " Vobiscum sum usque ad consummationem saeculi, " scilicet ad tuendum et erudiendum. " Et Nolite timere, pusillus grex. " Luc. xii. 32.
" Propterea, " id est, quia sic oportet pati, vel quia semper consolatur et confirmat fideles, " videns Deus Pater tribulationes quas passura erat Ecclesia ab Apostolis fundata super petram Christum. " Matth. XVI, 18 : Super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam. I ad Corinth. x, 4 : Petra autem erat Christus. Matth. VII, 25 : Fundata enim erat super petram. " Ut minus timeatur, " scilicet, tribulationes : quia, ut dicit Gregorius, jacula quae praevidentur, minus feriunt, " disposuit una cum Filio et Spiritu sancto eas revelare, " scilicet Joanni, et per Joannem aliis.
Revelavit autem tota Trinitas Christo secundum humanitatem, Christus vero Joanni per Angelum, Joannes Ecclesiae.
Hic tangitur quadruplex causa efficiens hujus revelationis, scilicet, Deus Trinitas, Christus, Joannes, Angelus.