Lectio 4

Chrysostomus. Ingressus zacharias in templum ut preces ferret pro cunctis ad deum, et quasi dei et hominum mediator, vidit Angelum intus stantem: unde dicitur apparuit autem illi Angelus domini stans a dextris altaris incensi. Ambrosius.

Bene apparuisse dicitur ei qui eum repente conspexit; et hoc specialiter aut de Angelis aut de deo Scriptura divina tenere consuevit; ut quod non potest praevideri, apparere dicatur. Non enim similiter sensibilia videntur, et is cuius in voluntate situm est videri, et cuius naturae est non videri. Origenes in Lucam.

Et hoc tantum in praesenti saeculo dicimus, sed et in futuro cum migraverimus a mundo, non omnibus vel deus vel Angeli apparebunt: sed ille tantum videbit qui mundum habuit cor.

Locus autem nec nocere poterit quemquam, nec iuvare. Chrysostomus. Manifeste autem apparuit, non in somnis: eo quod nimis arduum annuntiabatur, unde manifestiori et mirabiliori visione egebat.

Damascenus de fide orth.. Tamen Angeli non ut sunt, hominibus patefiunt, sed transfigurati, prout possunt visores aspicere in quodcumque iusserit dominus.

Basilius. Dicit autem altaris incensi, eo quod alterum erat altare deputatum ad holocausta. Ambrosius. Non immerito autem Angelus videtur in templo, quia veri sacerdotis annuntiabatur iam adventus, et caeleste sacrificium parabatur, in quo Angeli ministrarent: non enim dubites assistere Angelum quando christus immolatur. Apparuit autem a dextris altaris incensi, quia divinae insigne misericordiae deferebat: dominus enim a dextris est mihi, ne commovear. Chrysostomus.

Non potest autem homo, quantumcumque sit iustus, absque timore cernere Angelum: unde et nunc zacharias aspectum non tolerans praesentiae Angeli, nec fulgorem illum valens sufferre, turbatur: et hoc est quod subditur et zacharias turbatus est videns. Sicut autem auriga perterrito, loraque dimittente, corruunt equi praecipites, totaque quadriga pervertitur; sic accidere consuevit animae quoties ab aliquo stupore vel sollicitudine deprimitur: unde et hic subditur et timor irruit super eum. Origenes in Lucam.

Nova quippe facies humanis se obtutibus praebens turbat mentem, animumque consternat: unde Angelus sciens hanc humanam esse naturam, primum perturbationi medetur: nam sequitur ait autem ad illum Angelus: ne timeas, zacharia. Athanasius in vita Antonii. Unde non difficilis est bonorum spirituum malorumque discretio: si enim post timorem successerit gaudium, a domino venisse sciamus auxilium, quia securitas animae praesentis maiestatis indicium est; si autem incussa formido permanserit, hostis est qui videtur. Non solum autem trepidantem refocillat, sed etiam novo laetificat nuntio, subdens quoniam exaudita est deprecatio tua, et uxor tua elisabeth pariet tibi filium. Augustinus de quaest. Evang.. Ubi primo hoc attendendum est, quia non est verisimile ut cum pro peccatis populi vel salute vel redemptione sacrificium ille offerret, potuerit publicis votis relictis homo senex, uxorem habens, pro accipiendis filiis orare praesertim; nam nemo orat accipere quod accepturum esse desperat. Usque adeo autem ille iam se habiturum filios desperabat, ut hoc Angelo promittenti non crederet. Ergo quod ei dicitur exaudita est deprecatio tua, pro populo intelligendum est; cuius populi quoniam salus et redemptio et peccatorum abolitio per christum futura erat, adhuc nuntiatur zachariae nasciturus filius, quia praecursor christi destinabatur. Chrysostomus. Vel quod exaudita sit eius deprecatio, probat per hoc quod gignendus erat ei filius, clamans: ecce agnus dei qui tollit peccata mundi. Theophylactus.

Quasi ipso dicente: unde erit mihi hoc manifestum? ait Angelus: ex hoc quod elisabeth pariet tibi filium, credes quod peccata populo sunt remissa. Ambrosius.

Vel aliter. Plena semper et redundantia sunt divina beneficia, non exiguo constricta munere, sed uberi bonorum coacervata congestu, ut hic, ubi primum precationis fructus promittitur, deinde sterilis partus uxoris: cuius nomen praenuntiat subdens et vocabis nomen eius ioannem. Beda. Singularis meriti indicium datur, quoties hominibus a deo vel imponitur nomen vel nuntiatur. Chrysostomus in ioannem. Illud quoque oportet exprimere, quoniam in quibus ab ipsa teneritate infantiae virtus refulgere debebat, a principio divinitus sumebant nomina; his vero qui postea debebant excrescere, nomen postea imponebatur. Beda. Ioannes ergo interpretatur in quo est gratia, vel domini gratia: quo nomine declaratur primo parentibus eius gratiam, quibus decrepitis nasceretur filius, esse donatam; deinde ipsi ioanni, qui magnus coram domino erat futurus; postremo etiam filiis Israel, quos ad dominum erat conversurus: unde sequitur et erit gaudium tibi et exultatio. Origenes. Quando enim iustus oritur in mundo, ministri nativitatis eius laetantur: quando vero ille nascitur qui quasi ad poenas et ergastulum relegatur, minister consternatur et concidit. Ambrosius. Sanctus autem non solum parentum gratia, sed etiam salus est plurimorum: unde sequitur et multi in nativitate eius gaudebunt. Admonemur hoc loco, sanctorum generatione laetari, admonentur parentes gratias agere: non enim mediocre munus est dei, dare liberos, propagatores generis, successionis heredes.