Lectio 5

Hieronymus. In quarto autem regum volumine legimus de ioram Ochoziam fuisse generatum. Quo mortuo, iosabeth filia ioram regis, soror Ochoziae, tulit ioas filium fratris sui, et eum internecioni, quae exercebatur ab Athalia, subtraxit. Cui successit in regnum filius eius Amasias. Post quem regnavit filius eius Azarias, qui appellatur Ozias, cui successit ioatham filius eius. Cernis ergo quod, secundum fidem historiae, tres reges in medio fuerunt, quos evangelista praetermisit.

Ioram quoque non genuit Oziam, sed Ochoziam et reliquos quos numeravimus.

Verum quia evangelistae propositum erat tessaradecades in diverso temporis statu ponere, et quia ioram generi se miscuerat impiissimae iezabelis, idcirco usque ad tertiam generationem eius memoria tollitur, ne in sanctae nativitatis ordine poneretur. Hilarius in Matth.. Purgata vero labe familiae gentilis, iam regalis in quarta generationum consequentium origo numeratur. Chrysostomus super Matth..

Quod spiritus sanctus per prophetam contestatus est, dicens ut dispergeret omnem masculum de domo Achab et iezabel, implevit iehu filius nansi, et accepit promissionem, ut usque ad quartam generationem sedeant filii eius in sede regni supra Israel. Quanta ergo benedictio facta est super domum Achab, tanta maledictio facta est super domum ioram propter filiam iniqui Achab et iezabel, ut usque ad quartam generationem praecidantur filii eius de regum numero, et sic peccatum eius descendit in filios eius, sicut fuerat scriptum: reddam peccata patrum in filios, usque ad tertiam et quartam generationem. Videte ergo quam periculosum est inire coniugia ex genere impiorum. Augustinus de quaest.

Novi et vet. Testamenti. Vel non immerito sublati sunt de numero ceterorum Ochozias, ioas et Amasias. Sic enim eorum continuavit impietas, ut nullum intervallum haberet. Salomon autem merito patris dimissum in regno est; Roboam autem merito filii; illi autem tres maligne agentes erasi sunt. Ad perditionem enim generis exemplum est quando iugiter malignitas panditur.

Sequitur Ozias autem genuit ioatham.

Ioatham autem genuit Achaz. Achaz autem genuit ezechiam. Glossa. Cui, cum esset sine liberis, dictum est: dispone domui tuae, quia morieris. Ideo flevit non propter longiorem vitam, cum sciret inde Salomonem placuisse deo, quod non petiisset ampliores annos, sed quia dubitabat ne promissio dei impleretur, cum se sciret esse de David, per quem oportebat venire christum, et ipse erat sine liberis.

Sequitur ezechias autem genuit Manassen.

Manasses autem genuit Amon.

Amon autem genuit iosiam. Iosias autem genuit iechoniam et fratres eius in transmigratione Babylonis. Chrysostomus super Matth.. Sed non sic positum est in libro regum, ubi talis est ordo: iosias genuit eliacim, postea vocatum ioakim; ioakim autem genuit ieconiam. Sed ioakim sublatus est de numero regum, quia non populus dei constituerat eum in regnum, sed Pharao per potentatum. Si enim iustum fuit ut propter solam commixtionem generis Achab tollerentur tres reges de numero regum, quare non erat iustum ut similiter tolleretur ioakim, quem Pharao VI hostili fecerat regem? et sic iechonias, qui est filius ioakim, nepos autem iosiae, sublato patre de numero regum, ipse est positus pro eo, quasi filius iosiae. Hieronymus.

Vel aliter. Sciamus iechoniam priorem ipsum esse qui ioakim, secundum autem filium, non patrem: quorum primus per k et m, secundus per ch et n scribitur. Quod scriptorum vitio et longitudine temporum apud Graecos Latinosque confusum est.

Ambrosius super Lucam. Duos enim fuisse ioakim regnorum libri indicant, sic enim scriptum est: dormivit ioakim cum patribus eius, et regnavit ioachin filius eius pro eo. Filius autem est cui ieremias nomen imposuit iechoniam. Et bene s. Matthaeus a propheta voluit discrepare, ut non ioachin et iechoniam vocaret simul, quia maiorem fructum dominicae pietatis astruxit. Generis enim nobilitatem dominus in hominibus non requisivit, sed de captivis et peccatoribus congrue nasci voluit qui remissionem veniebat praedicare captivis.

Non igitur suppressit alterum evangelista, sed utrumque significavit quod uterque iechonias dictus sit.

Remigius. Sed quaeri potest quare dicat evangelista eos natos in transmigratione, cum nati fuissent antequam transmigratio fuerit facta. Ideo autem dicit hoc quia ad hoc nati sunt ut de regno totius populi pro suis et aliorum peccatis captivi ducerentur.

Et quia praescius erat deus eos esse ducendos captivos, idcirco dixit eos natos in transmigratione. De his autem quos sanctus evangelista in genealogia domini simul ponit, sciendum quia aut similes fuerunt fama aut infamia: Iudas et fratres eius laudabiles fuerunt fama; similiter Phares et zara, iechonias et fratres eius notabiles fuerunt infamia.

Glossa. Mystice autem David est christus, qui Goliam, id est diabolum, superavit.

Urias autem, id est lux mea deus, est diabolus, qui dicit. Similis ero altissimo; cui ecclesiam coniugatam christus de solario paternae maiestatis adamavit, et pulchram factam sibi matrimonio copulavit. Vel urias, id est Iudaicus populus, qui per legem de luce gloriatur.

Sed huic christus legem abstulit, quam de se loqui docuit. Bersabee autem est puteus satietatis, id est abundantia gratiae spiritualis. Remigius. Vel bersabee interpretatur puteus septimus, sive puteus iuramenti, per quod significatur fons baptismatis, in quo datur donum spiritus septiformis et fit ibi adiuratio contra diabolum.

Est et christus Salomon pacificus, secundum illud apostoli: ipse est pax nostra. Est Roboam latitudo populi, secundum illud: multi venient ab oriente et ab occidente.

Rabanus. Vel impetus populi, quia velociter populus convertit ad fidem. Remigius.

Ipse est Abias, id est pater dominus, secundum illud: unus est pater vester qui in caelis est; et iterum: vos vocatis me magister et domine.

Est et Asa, idest attollens, secundum illud: qui tollit peccata mundi. Est et iosaphat, idest iudicans, secundum illud: pater omne iudicium dedit filio. Est et ioram, id est excelsus, secundum illud: nemo ascendit in caelum, nisi qui de caelo descendit. Est et Ozias, idest robustus domini, secundum illud: fortitudo mea et laus mea dominus. Est et ioatham consummatus vel perfectus, secundum illud apostoli: finis legis, christus. Est et Achaz convertens, secundum illud: convertimini ad me. Rabanus. Vel comprehendens, quia nemo novit patrem nisi filius.

Remigius. Est et ezechias fortis dominus vel dominus confortavit, secundum illud: confidite, ego vici mundum. Ipse est Manasses obliviosus sive oblitus, secundum illud: peccatorum vestrorum non recordabor amplius. Est et Amon fidelis, secundum illud: fidelis dominus in omnibus verbis suis. Est et iosias, ubi est incensum domini, secundum illud: factus in agonia, prolixius orabat.

Rabanus. Quod vero incensum orationem significat, Psalmista testatur dicens: dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu tuo. Vel domini salus, secundum illud: salus autem mea in sempiternum erit. Remigius. Ipse iechonias praeparans, vel domini praeparatio, secundum illud: si abiero, et praeparavero locum.

Glossa. Moraliter autem post David sequitur Salomon, qui interpretatur pacificus.

Tunc enim aliquis fit pacificus, motibus sedatis illicitis, et quasi iam in aeterna tranquillitate positus, cum deo servit et alios ad eum convertit. Sequitur Roboam, id est populi latitudo: postquam enim non habet quod in se vincat, amplecti alios debet et late populum dei ad superna trahere secum. Sequitur Abias, idest pater dominus: his enim praemissis potest se profiteri filium dei, et tunc esse Asa, idest attollens, ut de virtute in virtutem ad patrem suum ascendat; et tunc erit iosaphat, idest iudicans, ut alios iudicet et a nemine iudicetur. Ita fit ioram, idest excelsus, quasi in caelestibus habitans; unde efficitur Ozias, idest robustus domini, quasi robur suum deo attribuens et in suo proposito perseverans. Et sequitur ioathan, idest perfectus, quia quotidie in maius proficit. Et sic fit Achaz, idest comprehendens: ex operatione enim augmentatur agnitio, secundum illud: annuntiaverunt opera dei, et facta eius intellexerunt. Sequitur ezechias, idest fortis dominus, quia deum fortem esse intelligit; et ideo in amorem eius conversus fit Manasses, idest obliviosus, temporalia tradens oblivioni; et ex hoc fit Amon, idest fidelis: qui enim temporalia contemnit, neminem in re sua defraudat. Et fit iosias, idest salutem domini secure expectans: iosias enim salus domini interpretatur.