Sequitur :

" Et tentabatur a Satana. "

Tentatio prout hic sumitur, est propulsus ad illicitum, non quidem ab intra, sed ab extra : tentabatur autem, sed non movebatur. Nos autem quia interius tentat a motu corruptionis, sentimus, ideo etiam exteriore facta tentatione, interius moti ab illicito, tentamur. Unde, Jacob. I, 44: Unusquisque tentatur a concupiscentia sua abstractus et illectus. De Christi autem tentatione dicitur, ad Hebr.IV, 15 : Tentatum per omnia pro similitudine absque peccato. Luc. XXII, 28 : Vos estis qui permansistis mecum in tentationibus meis. Christi ergo tentatio ex parte tentatoris fuit tentantis malitia : et ex parte Christi fuit tentati exercitium, et victoria. Utrum autem per continuos quadraginta dies tentaretur, vel tantum semel, non hic describitur, sed Matth. IV, 1-11, et Luc. IV, 1-13, videtur innui, quod semel : et tunc per tria tentabatur, scilicet, superbiam, avaritiam, et gulam, sicut notatum est super Matthaeum. Et quia omnia reducuntur ad haec qua) concupiscuntur, ideo dicit Apostolus in praeinducta auctoritate : Tentatum autem per omnia. 1 Joan. II, 1(5 : Omne quod est in mundo, concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum, et superbia vitae. In his autem primus homo tentatus, nihil retinuit non corruptum : rationabilem quidem, per appetitum scientiae boni et mali : irascibilem, per hoc quod voluit esse sicut dii : et concupiscibilem, per appetitum vetiti. Quae Christus assumens vincendo restituit. Rationabilem quidem, per Scripturas tentatorem repellens : irascibilem, regna mundi, et altitudinem gloriae contemnens : concupiscibilem etiam, in fame naturalia desideria continens, et totum hominem, non tentando Deum (alias, non ten- latori), sed I)eo se humiliter subjiciens.

" Eratque cum bestiis. "

Hic tangitur restitutio innocentiae, et honoris perditi in primis parentibus. Sicut enim dicitur, Genes, I, 28, ille sic factus fuit, ut praeesset volatilibus caeli, et bestiis terrae, et piscibus maris : per peccatum autem, quia homo honorem Deo non exhibuit, amisit dominium et honorem, quo bestiis praelatus fuit : per Christum autem reparatur. Job, v, 23 : Bestiae terrae pacificae erunt tibi. In signum hujus Daniel inter leones illaesus permansit . Interius etiam in baptizatis mansuescunt bestiae, quando rnitigantur motus brutales, et animales. Unde animalia pacata fuerunt in arca Noe . Job, xxx, 29 : Frater fui draconum, et socius struthionum.''

" Et Angeli ministrabant illi. "

Qui enim ante viam, et reditum ad vitam prohibebant : et si aliquando apparuerunt, adorare se permittebant, sicut Genes. xviii, 2, et XIX, 1 : et in multis aliis locis. Et, Josue, v, 15,. ubi Josue pronus in terram adoravit Angelum : nunc per exaltationem naturae ministrant. Non enim Christus in persona ministerio indigebat, sed Christus in membris. Ad Hebr, I, 14 : Nonne omnes sunt administratorii spiritus, in ministerium missi, propter eos qui haereditatem capient salutis ? Unde etiam adorari se postea non permiserunt. Apocal. XXII, 9 : Vide ne feceris : conservus enim tuus sum, et fratrum tuorum :... Deum adora. Hoc signatum est, IV Reg. II, 11,. ubi totus mons plenus equorum et curruum igneorum apparuit in circuitu Elisei.

" Postquam autem traditus est Joannes, venit Jesus in Galilaeam, praedicans Evangelium regni Dei. "

Leo dicitur esse rex bestiarum. Et hanc proprietatem ostendit hic Marcus. Hic enim ostendit qualiter leges vitae per doctrinam posuit, et qualiter Senatus et Officiales Ecclesiae (alias, ejus) instituit, quod proprium est regis.

Tangit autem hic duo, verbum videlicet communis vocationis ad regnum, et vocationes speciales ministrorum.

Verbum autem commune communis vocationis determinatur hic a tempore inceptionis, et a loco unde procedit, et a modo propositionis, et a materia.

Ab ipsa, vocatione tempus tangitur, cum dicit :

" Postquam autem traditus est Joannes. "

Non quod immediate post jejunium quadraginta dierum Joannes traditus sit, sed quia Marcus facta primi anni, quando Christus cum Joanne praedicavit, praeteriit. Et propterea etiam praecipue Joannes scripsit suum Evangelium, ut illa facta poneret, quae perpauca alii posuerunt Evangelistae. Marcus autem in toto praeteriit, quia hujusmodi ab alio ponenda praevidit. Et quia Christus hoc non adeo publice fecit sicut fecit postea, unde Joan. ii, 11, dicitur, Hoc fecit initium signorum Jesus coram discipulis suis, et manifestavit gloriam, suam : noluit Jesus manifeste praedicare quamdiu praedicavit Joannes, ne Joanni derogare videretur, et sic livorem discipulorum Joannis contra se suscitaret : quia, Joan. iii, 25, continetur, quod facta est quaestio ex discipulis Joannis cum Judaeis de purificatione baptismatis Christi et Joannis : ita quod oportuit ipsum Joannem livo- rem pro se zelantium mitigare. Alia causa est : quia Joannis officium fuit prvire et parare viam : et ideo currente officio Joannis, non debuit palam currere praedicatio Christi. Marcus igitur, cum non scribat nisi addendo diminuta circa manifesta facta Christi, non ponit aliquid eorum quae facta sunt currente praedicatione Joannis. Haec igitur est ratio ejus quod dicit : " Postquam autem traditus est Joannes " in manus Herodis qui decollavit eum, sicut dicitur, Matth. IV, 12, Tunc, inquam, opportuno tempore parata via, praeeunte Angelo,

" Venit "

Dominator Dominus ad templum sanctum suum facere sibi Ecclesiam.

Et tangitur loci congruitas, unde sermo procederet Evangelicus, cum dicit : " In Galilaeam, " eo quod ubi gentes simul et Judaei habitabant, ibi debuit fundari lapis angularis, qui fecit utrumque unum : duos parietes, gentium et Judaeorum, in se concludens. Unde, Isa. IX, 1 et 2 : Novissimo aggravata est via maris trans Jordanem galiaeae gentium. Populus qui ambulabat in tenebris, vidit lucem magnam : habitantibus in regione umbrae mortis, lux orta est eis.

Loco autem sic determinato tangit modum, cum dicit :

" Praedicans. "

Praedicatio est eorum quae sunt super intellectum, sicut dicit Chrysostomus. Et est praedicare prae audientibus dicare, hoc est, sacrata et dicata ostendere ea quae dicuntur : praedicator enim tenetur ex officio sacrata ostendere quae dicit, quod non tenetur Doctor : quia praedica-

A tor non habet aliud argumentum suorum dictorum nisi vitam. Unde Apostolus ad Romam xv, 18 : Non audeo aliquid loqui eorum quae per me non efficit Christus. Sicut dicitur, Marc. XVI, 15 : Prae-

dicare Evangelium omni creaturae. Act. I, 1 : CAEpit Jesus facere et docere.

Et subjungit praedicationis materiam, cum dicit :

" Evangelium, "

Quod est bonum nuntium. Non enim nosmetipsos praedicamus, sed. Jesum Christum. II ad Corinth. IV, 2 : Non ambulantes in astutia, neque adulterantes verbum Dei, sed. in manifestatione veritatis commendantes nosmetipsos ad omnem conscientiam hominum. Ezechiel. II, 7 : Loqueris verba mea ad eos, si forte audiant, et quiescant. Jacob. I, 21 : Suscipite insitum verbum, quod potest salvare animas vestras. Aliae enim fabulae non salvant, velut recitationes bufarum, quas quaestuarii inducunt, in majori parte mentientes. Job, xiii, 7 : Numquid Deus indiget vestro mendacio, ut pro illo loquamini dolos ? Hoc Evangelium non habet, cum sit boni gratiae et gloriae nuntium : cujus etiam effectus non est mentiri.

" Regni Dei. "

Regnum autem est distributio confirmatae et perfectae potestatis in sacris officiis, et exercitiis, et legibus Dei, sicut dicitur, Matth. VI, 33 : Quaerite primum regnum Dei, et justitiam ejus : sicut dicitur, Luc. I, 32, 33, quod regnabit Christus in domo Jacob in aeternum, ei regni ejus non erit finis.