COMMODIANI INSTRUCTIONES ADVERSUS GENTIUM DEOS PRO CHRISTIANA DISCIPLINA: PER LITTERAS VERSUUM PRIMAS.

 I.---PRAEFATIO.

 II.---INDIGNATIO DEI.

 III.---CULTURA DAEMONUM.

 IV.---SATURNUS.

 V.---JUPPITER.

 VI.---DE FULMINE IPSIUS JOVIS.

 VII.---DE SEPTIZONIO ET STELLIS.

 VIII.---DE SOLE ET LUNA.

 IX.---MERCURIUS.

 X.---NEPTUNUS.

 XI.---APOLLO SORTILEGUS, FALSUS.

 XII.---LIBER PATER, BACCHUS.

 XIII.---INVICTUS.

 XIV.---SYLVANUS.

 XV.---HERCULES.

 XVI.---DE DIS DEABUSQUE.

 XVII.---DE SIMULACRIS EORUM.

 XVIII.---DE AMMUDATE ET DEO MAGNO.

 XIX.---NEMESIACIS VANIS.

 XX.---TITANES.

 XXI.---MONTESIANIS.

 XXII.---HEBETUDO SAECULI.

 XXIII.---DE UBIQUE PARATIS.

 XXIV.---INTER UTRUMQUE VIVENTIBUS.

 XXV.---QUI TIMENT, ET NON CREDENT.

 XXVI.---REPUGNANTIBUS ADVERSUS LEGEM CHRISTI DEI VIVI.

 XXVII.---STULTE NON PERMORERIS DEO.

 XXVIII.---JUSTI RESURGUNT.

 XXIX.---DIVITI INCREDULO MALO.

 XXX.---DIVITES HUMILES ESTOTE.

 XXXI.---JUDICIBUS.

 XXXII.---SIBI PLACENTIBUS.

 XXXIII.---GENTILIBUS.

 XXXIV.---ITEM GENTILIBUS IGNARIS.

 XXXV.---DE LIGNO VITAE ET MORTIS.

 XXXVI.---DE CRUCIS STULTITIA.

 XXXVII.---QUI JUDAEIDIANT FANATICI.

 XXXVIII.---JUDAEIS.

 XXXIX.---ITEM JUDAEIS.

 XL.---ITERUM IPSIS.

 XLI.---DE ANTICHRISTI TEMPORE.

 XLII.---DE POPULO ABSCONSO SANCTO OMNIPOTENTIS CHRISTI DEI VIVI.

 XLIII.---DE SAECULI ISTIUS FINE.

 XLIV.---DE RESURRECTIONE PRIMA.

 XLV.---DE DIE JUDICII.

 XLVI.---CATECUMINIS.

 XLVII.---FIDELIBUS.

 XLVIII.---FIDELES CAVETE MALUM.

 XLIX.---POENITENTIBUS.

 L.---QUI APOSTATAVERUNT DEO.

 LI.---DE INFANTIBUS.

 LII.---DESERTORES.

 LIII.---MILITIBUS CHRISTI.

 LIV.---DE REFUGIS.

 LV.---DE LOLII SEMINE.

 LVI.---DISSIMULATORI.

 LVII.---SAECULARIA IN TOTUM FUGIENDA.

 LVIII.---CHRISTIANUM TALEM ESSE.

 LIX.---MATRONIS EECLESIAE DEI VIVI.

 LX.---ITEM IPSIS.

 LXI.---IN ECCLESIA, OMNI POPULO DEI.

 LXII.---MARTYRIUM VOLENTI.

 LXIII.---BELLUM COTTIDIANUM.

 LXIV.---DE ZELO CONCUPISCENTIAE.

 LXV.---QUI DE MALO DONANT.

 LXVI.---DE PACE SUBDOLA.

 LXVII.---LECTORIBUS.

 LXVIII.---MINISTRIS.

 LXIX.---PASTORIBUS DEI.

 LXX.---MAJORIBUS NATIS DICO.

 LXXI.---INFIRMUM SIC VISITA.

 LXXII.---PAUPERIBUS SANIS.

 LXXIII.---FILIOS NON LUGENDOS.

 LXXIV.---DE POMPA FUNERIS.

 LXXV.---CLERICIS.

 LXXVI.---DE FABULOSIS ET SILENTIO.

 LXXVII.---EBRIOSIS.

 LXXVIII.---PASTORI.

 LXXIV.---ORANTI.

 LXXX.---NOMEN GAZAEI.

X.—Neptune.

Ye make Neptune a god descended from Saturn; and he wields a trident that he may spear the fishes.  It is plain by his being thus provided that he is a sea-god.  Did not he himself with Apollo raise up walls for the Trojans?  How did that poor stone-mason become a god?  Did not he beget the cyclops-monster?  And was he himself when dead unable to live again, though his structure admitted of this?3    We have changed marhus et into mortuus, and de suo into denuo.  Thus begotten, he begot who was already once dead.

X.---NEPTUNUS.

Neptunum facitis deum ex Saturno pronatum: Et tridentem gerit, ut pisces suffigere possit. Patet esse deum cumatilem illo paratu. Trojanis non ipse cum Apolline muros eduxit? Unde deus factus inops caementarius ille? Non cyclopem genuit monstrum? non majus et ipse Vivere non poterat de suo? quod structura gerebat. 0208B Sic genuit generatus, qui fuit jam mortuus olim.