PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : " Tunc loquetur ad eos " per illam vocem tubae qua dicitur : Surgite mortui. I ad Thessal. IV, 16 : Ipse Dominus in jussu, et in voce Archangeli, et in tuba Dei descendet de caelo, etc. Loquetur et ad eos in ira, cum eis post resumptionem corporis disceptando. Matth. xxv, 42 : Esurivi, et non dedistis mihi manducare, etc. Loquetur et ad eos sententiam proferendo. Ibidem, Discedite a me maledicti, etc. Primum, verbum asperum, secundum asperius, tertium asperrimum. Nec dicitur ira in Deo, quia ipse commotus sit, et turbatus in seipso : sed quia effectum irae exercet in alio.
Sed quaerendum, cum secundum Cassiodorum, istud " Tunc " ad tempus judicii referatur, secundum quod expositum est, quomodo hoc esse possit, quia secundum consuetum modum loquendi, cum dicitur, " tunc factum est hoc, vel fiat",aliquodtempus de quo priusfacta est mentio, demonstratur. Cum ergo nihil de die judicii praedixerit in hoc Psalmo., quomodo sic ex abrupto " tunc " istud dixit 1 Responsio. Quando aliquid veheminenti affectu in mente firmiter retinemus, cum de illo in verbo prorumpimus, cogit ipsa affectio, ut de eo loquamur tamquam de eo, de quo mentio aliqua sit facta prius. Hinc est quod Joan. xx, 1S, Maria Dominum quaerens, et amore ejus fervens, ac si quid de eo praemisisset, dixit : Si tu sustulisti eum, dicito mihi ubi, etc. Eum dicit semper. Glossa : " Non " dicit quem : quia hoc in animo solet " agere vis amoris, ut quem semper cogi-" tat, nullum alium ignorare credat. Sic " sanctus David diem judicii semper cogi-" tans, tremens et desiderans, hunc ipsum " credit omnem alium cogitare. "Psal. lxx, 16 : Memorabor justitiae tuae solitis. Pro- rumpit ergo, et dicit, " Tunc loquetur. " " Et in furore suo conturbabit eos, " simul in anima et corpore affligendo : animam prae turbatione obscurando, ad Rom. I, 21 : Obscuratum est insipiens zor eorum. Penitus excaecando prae anxietate doloris, Isa. VI, 10 : Excaeca cor populi hujus. Remorsum conscientiae torjuendo, Sap. v, 2 et 3 : Videntes turbabuntur timore horribili. Et infra: Dicentes intra se, paenitentiam agentes, et prae angustia spiritus gementes. Et in corpore. Amos, IV, 2 et 3 : Levabunt vos in contis, et reliquias vestras, id est, corpora vestra, in ollis ferventibus. Et per aperturas exibitis altera contra alteram, et projiciemini in Armon, de utraque apertione, scilicet animae et corporis. Simile in Psal. xx, 10 : Pones eos ut clibanum ignis, ut interius ardeant. Et paulo post, Et devorabit eos ignis, ut exterius ardorem sentiant. Isa. lxv, 13 et 14 : Servi mei comedent, et vos esurietis, quantum ad miseriam corporis : laetabuntur, et vos confundemini. Ecce servi mei laudabunt prae exsultatione cordis, et vos clamabitis prae dolore cordis, et prae contritione spiritus ululabitis. Et etiam Isa. lxvI, 24 : Vermis eorum non morietur. Vermis, inquam, conscientiae,et ignis non exstinguetur in corpore. Hic est vermis de quo timebat David cum dicebat : Domine ne in furore tuo arguas me, neque in ira tua corripias me . Et Isa. xxx, 27 : Ardens furor ejus, et gravis ad portandum.
Aliter autem potest legi ab illo loco, " Qui habitat ", totum scilicet de futuro : et tanguntur quatuor poenoe ordinatae. " Qui habitat in caelis, irridebit eos, " in generali resurrectione, quando invenient se vacuos omni bono, et culpis plenos. " Subsannabit "ibi peccatorum manifestatione, conscientiis propriis, et etiam alienis. " Loquetur, " in sententiae promulgatione. Sed " in furore suo conturbabit, " in promulgatae exsecutione. Haec est quadruplex paena respondens quadruplici culpae malorum. Amos, i, 3: Super quatuor sceleribus, cordis, oris, operis et consuetudinis, non convertam eum, etc.
" Ego autem constitutus. " Hic est secunda pars Psalmi, in qua supponit veritatem de regia dignitate Christi. Sed quia ad regiam dignitatem duo exiguntur, scilicet potestas, et rectus usus potestatis, ne sit potestas otiosa vel perniciosa, primo agitur de ejus regia potestate, secundo de recto usu potestatis,ibi, " Reges eos. "
Sed quia mundus iste duos continet populos, circumcisionem scilicet et praeputium, primo ostendit esse regem super circumcisionem, secundo super praeputium, ibi, " Dominus dixit ad me, " ut sic impleatur, quod alibi dicitur de ipso, Rex omnis terrae Dominus .
In prima parte dicuntur quatuor, primo quod regnum accipit: secundo, a quo accipit, ibi, " Ab eo : " tertio, super quos vel ubi accipit, ibi, " Super Sion: " quarto, ad quid,ibi, " Praedicans praeceptum ejus. "