Capitulum X.

De disciplina circa confessionem publicam.

1. Offensas publicas publicam, ut dictum est , confessionem requirunt. Circa quam attendendum est eis, ubi, de quibus et qualiter fieri debeat.

Confessionem hniusmodi facere debent aut coram superiore in Capitulo professorum , si adesse liceat et sit moris ; aut coram instructore suo, quando tenet eis capitulum separatim ; aut alibi private coram aliquo vel aliquibus, si private offenderint coram eis. Ante omnia, si perceperint, se facto vel verbo aliquem vel leviter offendisse, ante comestionem vel dormitionem eum humili studeant satisfactione placare et in petitione veniae praevenire, ne alius praeveniens de manibus eorum humilitatis mercedem subripiat.

2. In Capitulo professorum statim post Pretiosa, recommendationibus factis, se de maioribus et manifestis offensis accusent, ipsum deinde Capitulum insimul exituri et ad locum sibi determinatum, ad quem non sit saecularium accessus, ituri. Mos tamen iam apud multos provide abnuit, Fratres novos in Capitulo satisfacere professorum, sed pro eorum offensis suus ibidem proclamatur seu praemonetur instructor. In secundo Capitulo, videlicet instructoris, quod debet eis tenero duabus vicibus, vel pluries, si superiori videbitur, in qualibet septimana, super praedictis satisfaciant, si in primo Capitulo non fuerit satisfactum. Alioquin super notabilibus et apertis iuxta eiusdem instructoris monitiones offensis et negligentiis se accusent ; qui super his, de quibus sibi expedire videbitur, eos caritative corripiens, prout cuiusque moribus videbitur expedire, salutaribus debet instruere documentis, considerans diligenter, utrum Deum quaerant ex animo, si sint ad orationem et divinum officium solliciti, si ad iniuncta faciles et devoti, si ad correctionem et opprobria patientes, ut sic de moribus eorum et proposito habeatur plenior certitudo. Matrem se illis in lenitatis dulcedine, patrem in correctionis censura exhibeat. Sit severior iudicio quam sermone ; qui dulcis est eloquio maiora recipiet . Nec oportet, quod eis poenitentiam coram toto conventu publice faciendam sine conscientia superioris imponat.

3. Postremo, ut disciplmato et debito modo fiat huiusmodi confessio, debent circa eam honestatem, cautelam et humilitatem servare: honestatem, ut culpae narrationem nudato capite, non ridendo, non circumspiriendo, aut cum manu aliquid iaciendo, sed iunctis manibus potius, vel aliter honeste dispositis, exsequantur.

De cautela dictum est in capitulo praecedenti , quam in hoc praecipue habeant, ut se paucis verbis expediant et in culpa sua nullum alium quam se ipsos involvant, quod et cautelam et puritatem concernit.

Humilitatem habere debent in gestu corporis et in verbis: in gestu quidem, ut ad terram iuxta Fratrum consuetudinem se prosternant humiliter: in verbis antem, ut verba sint subiectionis et poenitentiae, nullam omnino superbiae vel impatientiae notam continentia. Quando in Capitulo vel extra nimis austere, vel minus iuste suo iudicio super aliquo arguuntur, non turbentur animo, sed potius pro Fratrum diligentia circa ipsos, qui quos amant arguunt et castigant , et exercitio virtutis oblato, in Domino gaudeant et exsultent, ad verba et verbera propter Christum gratanter et humiliter parati sustinenda. Et licet Fratres professi aliquando propter infirmos provide duxerint abstinendum, ne pro qualibet offensa reprehendant eos indifferenter, aut nimis improbe , quamvis pio, ut, si quid in eis reprehensibile viderint, suo consultius denuntient instructoris ipsi tamen Fratres novitii ab omnibus corripi et ab omnibus erudiri affectent, " Qui non vult corripi non vult corrigi ", ait quidam " Admoneberis, inquit alius, libenter, reprehenderis patienter ". Probata siquidem patientiae virtus reddet eos Deo et Fratribus gratiosos. Culpam suam nullo modo defendant. Nimirum, ut ait beatus Gregorius , " quao defenditur culpa geminatur ". Sed si sentiunt se immunes, satisfactione semper, quantumcumque fuerint innocentes, humiliter praeoblata, possunt innocentiam suam, cum reverentia tamen, corripienti ostendere, si requisiti fuerint, aut permissi. Unde sanctus Franciscus : " Beatus servus, qui non est velox ad se excusandum et humiliter sustinet verecundiam et reprehensionem de peccato, ubi non commisit culpam ".